Lobola vir die lewe. André P. Brink

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ stamp jy weer aan my?” vra hy boos.

      “Jy’t ’n vlieg ingesluk.”

      “Ek het wat?”

      “Vlieg ingesluk.”

      “Hoe?”

      “So.” Groot gebaar van die glas, en rook roep herinneringe van Hiroshima om hulle op, walmend, verstikkend, verdoemend.

      “Jy lieg.”

      “Ek het dit dan self gesien!”

      “Nou wag. Wag—” Hy leun vooroor op sy maer elmboë, wankelig op die toonbank. “Wag.” Bring sy kop tot teen die ander man s’n. “Laat ons nou die saak mooi bespreek. Van ’n kant af, sonder haas. Reg?”

      “As jy wil, ja.”

      “Goed. Jy sê ek het ’n vlieg ingesluk.”

      “Ja.”

      “En ek sê ek het nie.”

      “Maar jy’s verkeerd.”

      “Hoekom?”

      “Omdat ek jou gesien het.”

      “Maar het jy die vlieg gesien?” Triomfantelik, wankelig, oë gekeep teen die rook, swaar rook.

      “Natuurlik het ek die vlieg gesien.”

      “Wáár was die vlieg?”

      “In jou glas.”

      “Wag, wag, wag.” Moeisaam ’n nuwe ewewig. Draai, salige ou wêreld, draai in jou malle maai. “Hier is die glas. Hier. Leeg. Tot die droesem geledig. En jy sê die vlieg was daarin?”

      “Daarin, ja.”

      “Wáár daarin? Bo, middel, onder?”

      “Dit het gedryf.”

      “Waarin?”

      “In wat jy ook al gehad het. Vodka. Rum—”

      “Vodka. Rum. Om mane padme hum—!”

      “Kyk, as jy my nie wil glo nie—!”

      “Moenie opgewonde raak nie. Dis ’n saak wat ons baie nugter moet benader.” Lang hand beduiend, skolasties vooruitgesteek. “Baie baie nugter. Bo alles nugter.”

      “Dis nie ék wat opgewonde raak nie!”

      “Nee, dis nie jy nie. Maar dis ook nie ek nie. Sal ek jou ’n geheim vertel?”

      “Wat?”

      “Nee kom nader, kom nader.”

      Twee koppe teen mekaar, ’n dier uit Daniël.

      “Dis die heelal wat opgewonde raak. Die universum is absurd. Sal jy dit onthou?”

      “Ek sal.”

      KLEIN BEDESNOER

      Eerste Kraal

      (“Cross your heart and don’t say”)

      “Goed. Waar was ons?”

      “Waar—?”

      “O waar is die sneeu van voorverlede jaar?”

      “Die sneeu?”

      “Waar was die vlieg?”

      “In die glas.”

      “Was hy dood?”

      “Die glas?”

      “Die vlieg.”

      “Ja, die vlieg was dood.”

      “Het jy hom sien inval?”

      “Nee.”

      “Nou wáár dan vriend—wáár, in alle opregtheid, dink jy het hy vandaan gekom? Het hy uit hierdie dik lug geval?—gevlug?”

      “Hoe de hel moet ék weet?”

      “Ek het aangehaal, my liewe vriend. Maar die saak bly nog net so ernstig. Net so ernstig. Jy kan my glo dat dit in der waarheid ’n saak van lewe en dood is.”

      “Moenie nou begin aanstoot neem nie.”

      “Hoor nou daar. Ek moet nou nie aanstoot neem nie! En wie, wil ek graag weet, het begin met die vlieg?”

      “Ek het net gesê—”

      “Maar besef jy dat my hele toekoms van daardie vlieg kan afhang?—van die een Absolute Ja of Absolute Nee daarvan?”

      “Jy is gek.”

      “Gek. Ek is gek! Goed, ek is gek. Maar as ek vannag in my slaap moet sterwe van daardie vlieg, wat dan? Wáár dan? Wat van die mensdom?”

      “Wat van die mensdom?”

      “Die mensdom sal een minder wees—en dit op ’n onnatuurlike manier, mind you. Sy samestelling sal anders wees. Wat ook al hierna gebeur, atoomoorlog of rugbytoets, die mensdom sal nooit weer dieselfde wees nie.” Woedend, buitensporig woedend, en half orent, bleek, skreeuend: “BESEF JY DIT?” Stiller agterna: “En dit deur jou en jou verdomde vlieg.”

      “Asseblief,” sê die man versigtig. “Ek wou jou nie kom kwaad maak nie. Jy’s jonger as ons almal hier, en jy kom aand vir aand hier in, en jy praat min en niemand sien jou iets doen nie. Wát makeer dan tog? Ek wou jou nie kom opneuk nie.”

      “En tog het jy gedink jy sien ’n vlieg.”

      “Ek hét!”

      “Maar hoe kan jy seker wees? Hoe weet jy jy’t nie verkeerd gekyk nie? Daar kon iets in jou oog gewees het. Jy kon in die lig gekyk het en ’n swart kolletjie gesien het. Jou oogsenuwees kan verkeerd werk. Jy kon jou dit alles verbeel het. Hoe kan jy wéét?”

      Verbystering allerweë.

      “Jy antwoord nie. Jy WEET nie! Jy weet niks en ek weet niks en niemand weet niks!”

      “Nee wag nou, mense, wag,” skemer die kroegman tussenbeide, groot soos ’n meulsteen, onversetlik soos ’n dogma. “’n Vliegie meer of minder is tog nie regtig só belangrik nie.”

      “Vir mý is dit belangrik!” raas hy terug, leun vooroor op die toonbank, bewoë, verlate, hou neulerig vol: “Dit is, dit is. Vir my.”

      (Hoeveel engele dans op die punt van ’n naald?

      Hoeveel engele dans op die punt van ’n naald?

      Hoeveel engele dans op die punt van ’n naald?)

      Hy СКАЧАТЬ