Klawerjas. Adam Small

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ papier, en dis ’n klein kern, ’n pit,

      wat dan fomenteer, bruis en skuim

      met die taal rondom, totdat daar –

      dit verstom jou – ’n gedig vorm

      en jou papier versier.

      In die diep nag

      In die diep nag wanneer die wêreld rondom slaap,

      word ’n digter soms wakker, oorval deur woorde,

      opgeraap tot die hemel van sy taal. Ánder hoor

      dit nie, maar dan sing vir hom ’n nagtegaal

      en aanskou hy, met verwonderde gelaat, prag en praal

      soos van ’n Taj Mahal. Krag vaar sy skryfhand in,

      sy hele wese ’n ervaring van kleure en klanke

      in hul vele nuanses. Poorte van die lug gaan oop,

      hy sien gesigte, is ’n slaapwandelaar en, verstom,

      in die oggend, sien hy die woorde wat gekom het

      – van wáár? – op die papier neffens sy bed.

      Nihil ex Nihilo

      Ons is altyd geleer: Nihil ex Nihilo – niks

      kom voort uit niks. Is dit ’n oordeel

      té haastig en gou, wat nie rekening hou

      nie met die poësie? Want poësie

      ontvou asof van nêrens af, is skielik

      daar op jou papier, en hoe verklaar jy dit?

      Mense sê my: Tog nie, jy het sóveel al

      ervaar, en die nuwe woorde kom uit

      daardie bron. Dan besef jy: die Nihil

      – die Niks – is daardie ondergrondse

      wateraar van die siel.

      K – w

      Daar’s ’n skoonheid omtrent elke

      woord en letter van jou taal. In Afrikaans

      is daar vir my iets besonder aantrekliks

      omtrent die sáámlees en sáámhoor van die

      letters “k” en “w”: klawerjas, kwesbaar,

      kwessie, verkwansel, kwik, kwinkeleer,

      kweper, kwintessens, kwajong, kwartel,

      kwinkslag, karwats, kwas, kwêvoël, kwetter,

      kwansuis, kwyn, lukwart, kriewel, kwelgees,

      kwesel, kwatryn …

      Watter wonderlike werklikheid is taal tog.

      Moerdyk – Van Wouw

      Ek word weer en weer gevra

      hoe ’n gedig ontstaan.

      Ek het verskeie beelde al van dié

      gebeurtenis probeer gee – hier’s

      nog een: om iets te teken, dan te

      bou. Iets soos

      Gerard Moerdyk se werk, elke

      lang uur, lyn vir lyn, streep vir

      streep, dan toesig oor die

      bouwerk, soos dit steen vir steen

      tot stand kom, muur vir muur,

      en uiteindelik ’n struktuur is soos

      die majestueuse een op die heuwel

      bokant Pretoria.

      Ook soos Anton van Wouw

      se skepping van die beeld in

      Bloemfontein van kinders en vrou –

      hamer- en beitelslae, hou vir hou,

      hartseer, woedend, maar ook

      vreugdevol, totdat uiteindelik die

      werk daar ís en ’n vaste ruimte vul:

      onthul.

My woorde kom weer

      My woorde kom weer

      Ek was lank stil, maar nou,

      waarlik, kom die woorde weer.

      Skoorvoetend eers, dan met langer

      hale. Ek het té lank gehiberneer.

      Dit was kompleet soos in

      ’n Pwasa-tyd, maar nou, gereinig,

      is ek daaruit, en opgewonde soos ’n kind

      vind ek skielik ek skryf weer my sélf

      úit op papier – watter plesier. Kyk,

      die magie van my hand het nie

      verval nie. Ek sien ’n heelal opegaan

      en helder lig stil-stil om my

      uitstraal:

      Het daghet,

      Het daghet

      overal.

      Ek hoor ’n stem wat my vra: Adam,

      wat het van jou Kaaps geword? Hierdie

      nuwe verse klink só anders. Ek dink ná,

      antwoord dan: My Kaaps is goeie geskiedenis –

      die stemme, soos ek dit verbeeld het, van die

      stemloses. Maar daar kom ’n keer wanneer

      ’n digter ook aan sy eie belang sal dink,

      homself as individu op die verhoog moet

      bring. Daar’s immers werklikhede, van die

      digkuns onder meer, ewe dringend tog

      as СКАЧАТЬ