Sê groete vir pappa. Ena Murray

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ die minste wat haar gegun kon word?

      Nee, besluit sy, dis beter dat sy hiervan uitvind terwyl sy stoksielalleen is en haar tong stom in haar mond lê. Sy buk af, tel haar kind op wat so rustig op die mat voor haar voete speel, kyk in die onskuldige ogies en soen haar. Dis ’n soentjie van jou pappa, my klein liefling. Dis ’n soentjie van jou pappa wat weggeloop het.

      En toe was daar die oomblik toe Reino Vos voor haar verskyn het. Daardie berg van ysterklippe was soos ’n latente vulkaan. Dit het gemaal, gekolk, geprut en haar van binne af verteer. Toe sy Reino Vos voor haar sien staan, het die vulkaan oorgekook, het die giftige gas en verterende lawa oor hom gestroom.

      Sy het eerste gepraat. “Moenie so skuldig lyk nie, dominee! Nie jy, óf ek, hoef skuldig te lyk óf te voel nie. Dis nie óns wat skuldig is nie. Dis nie jý wat ’n ander man se vrou afgerokkel het nie. Dis nie ék wat soos ’n dief in die nag met ’n ander vrou se man uit die dorp weggesluip het nie.” Hy het net daar gestaan, haar stom staan en aankyk … en sy kon rasend word. Rasend van woede teen Chrisma Vos wat haar man se oë só kon laat lyk, soos dié van ’n skuldige hond. Rasend van bitterheid teen Flip Venter wat hierdie afgryslike ding aan haar en aan haar kind gedoen het. Rasend van jammerte vir Reino Vos, vir haarself, vir haar kind. En sy het soos ’n viswyf begin tier: “Dis húlle wat skuldig is, veral jou vrou. Sý is die skuldige. Dis sý wat nie haar plek geken het nie! Die dominee se vrou – dié een wat ’n voorbeeld moet stel van hoe ’n Christen behoort te lewe. Dis sy wat die oorsaak is van alles, want as sy geweet het hoe om haar te gedra, sou hierdie ding nie gebeur het nie. ’n Man kan net só ver gaan as wat ’n vrou hom toelaat, dominee. En ’n man sal altyd te ver wil gaan. Maar sy, sý wat ’n predikantsvrou is …”

      “Maar ’n predikantsvrou is ook net ’n mens, Rita. Sy …”

      “Hoe durf jy haar nog verdedig? Jy het geen reg om haar te verdedig nie! Jy moet haar veroordeel soos jy elke ander vrou sou veroordeel het as sy so iets gedoen het. Of is daar een stel reëls vir die gemeente en ’n ander stel vir die pastorie? Is julle verhewe bo die wette wat jy Sondag vir Sondag in jou gemeente se kele afdruk?”

      “Rita …” Sy stem het so moeg, so verskriklik moeg geklink. “Jy is nou onredelik en baie bitter …”

      “Ja, ek is. Galbitter en wat daarvan? Want ek, dominee, is ook net ’n mens, ’n baie doodgewone mens. Ek is nie eens ’n pastoriemoeder nie. Ek is net ’n moeder … met ’n kind wat nou sonder ’n pa sit. ’n Kind wat my in die oë kyk en vra: Waar is Pappa, Mamma? En ek is nie ’n engel nie, dominee Vos. Ek is ’n sondaar. Want weet jy wat doen ek dan, wanneer my kind my daardie vraag vra? Ek lieg vir haar. Ek lieg vir haar terwyl ek vas in haar kinderogies kyk en ek sê vir haar: ‘Pappa werk, my skat. Hy kom later huis toe.’ En ’n Christen doen dit nie. Jy lieg nie. Jy sê reguit vir jou kind: Jou pa het weggeloop met tannie Dominee. Hy kom nie weer terug na ons toe nie.”

      Sy het hom van haar sien wegdraai asof hy die kastyding nie langer kon verduur nie. Daar was ’n rukkerigheid in die breë skouers en sy het nie geweet of dit senuwees of snikke was nie. Sy het haarself skor hoor sê: “Ek is jammer. Ek … raas nou teen jou … Jou vrou dink nou sy het die engel aan die vlerk beet. Maar sy het nie. Daar wag vir haar ’n groot ontnugtering, dominee. Sy is nie die eerste een en sy gaan ook nie die laaste wees nie. Ek sal my lewe daarop verwed. Hy was tevore al ontrou, maar het darem nie vir my en Edna weggegooi nie.”

      Sy het hom sien aanstap deur toe, en sonder om na haar terug te draai, het hy hees gesê: “Ek … sal later weer kom. Tot siens.”

      En toe hy weg is, het sy gehuil – gehuil soos sy nie gedink het ’n mens kan huil nie – en die helfte van haar trane was vir Reino Vos.

      Sy het skielik besef dat sy ’n ekstra las op die jong man se skouers gelaai het. Dit wat gebeur het, was swaar genoeg om te verwerk. Maar nou het daar nog iets bygekom: Kommer oor die toekoms wat sy vrou vir haarself geskep het. Die wete dat Chrisma ’n man gekies het met ’n dwalende oog en dat daar geen sekerheid op geluk saam met hom wag nie; die vrees dat sy op ’n dag haar eie medisyne gaan terugkry en gaan uitvind hoe bitter dit werklik is.

      Rita spring uit die bed, stap kombuis toe. Miskien sal ’n glas warm melk help om haar gedagtes onder beheer te kry en die ontwykende slaap hok te slaan.

      “Wat makeer, Ma?” Edna staan in die deur, half deur die slaap. “Hoekom slaap Ma nie?”

      “O, ek … ek het sommer lus gekry vir ’n bietjie warm melk. Wil jy nie ook hê nie?”

      “Nee, dankie.” Die jong oë is skerp. Sy ken haar ma. Sy ken daardie uitdrukking in haar oë, daardie stem wat so half gejaag klink, net té nonchalant. Dis weer een van dáárdie tye wanneer haar ma uit die bed opstaan en begin huis skoonmaak, of kaste regpak, of ontelbare koppies tee of glase warm melk drink. Sy het met sulke tye grootgeword. Eers nie verstaan nie, later geweet waaroor dit gaan. “Ma, hoekom gaan ons nie hier weg nie? Weg van Sonop nie?”

      Rita kyk vinnig op van die glas melk, eerlik verbaas. “Hoekom? Is … is jy nie gelukkig hier nie? Ek het dan gedink …”

      “Ek is gelukkig hier, Ma. Ma weet dit. Dis beter as dat ons … net ons twee alleen in ’n huis bly. Maar ek weet nie of dit so goed is vir Ma nie.”

      Rita sit die glas stadig neer. Haar dogter het ongemerk grootgeword. Sy is amper sestien, ’n klein grootmensie wat dinge begin raaksien en bevraagteken. Sy het nog altyd geglo dat dit tot Edna se voordeel was toe hulle twee jaar gelede hierheen gekom het. Edna het die kans gekry om in te sien dat hoewel sy sonder ’n pa grootgeword het, daar erger dinge in die lewe kan wees.

      “Vir my? Wat bedoel jy?”

      “Hou Sonop nie die verlede te lewendig nie, Ma?” kom die reguit vraag en met die ondeurdagte roekeloosheid van die jeug vervolg sy: “Oom Reino … Elke keer dat Ma hom sien, onthou Ma. Dis waar, nè? Ma kom nooit los van wat destyds gebeur het nie. Dis altyd dáár. Ek is seker Ma sal weer ’n goeie huwelik kan doen, as Ma nie gedurig herinner word aan wat destyds gebeur het nie.”

      Rita staan verslae. Dit was nie sy wat haar kind in detail vertel het wat destyds gebeur het nie. Teen die tyd dat sy gedink het dis tyd dat sy Edna oor die besonderhede behoort in te lig, het Edna dit reeds by die skool gehoor. Sy onthou daar was trane in haar kind se oë toe sy haar vertel het van ’n misverstand tussen haar en ’n skoolmaat wat haar hou ingekry het: “Wie is jý om jou te wip? Jou pa wat met die dominee se vrou weggeloop het!” Rita wou die ergste seerkry afweer, maar het nie geweet hoe nie. “Is dit waar, Ma?” het haar kind gevra.

      “Ja, my kind. Dis … waar.”

      Edna wou daarna nooit weer daaroor praat nie, maar die moeder het geweet êrens in haar kind is ’n pen ingeslaan wat vir die res van haar lewe sou seermaak. Sy sien nou daardie seerkry in haar kind se oë.

      “Ma weet dat oom Gerrie baie van Ma gehou het, maar toe gee Ma pad Sonop toe. As ons daar gebly het, was Ma en oom Gerrie al getroud teen hierdie tyd.”

      “Maar ek wíl nie weer trou nie!” Sy klap haar mond vinnig toe. Dis nie heeltemal waar nie. Sy het die afgelope tyd weer in daardie rigting begin dink, maar nie aan Gerrie Jonk nie …

      “Hoekom nie? Op oom Gerrie se jare loop ’n mens nie so maklik weg met elke mooi gesig wat jy sien nie.”

      “Edna …” Rita soek ’n stoel. Die gesprek het totaal hand uitgeruk.

      Maar haar dogter het besluit vanaand is die aand vir reguit praat. Dit is vir Rita ’n skok om te ontdek wat haar dogter al raakgesien СКАЧАТЬ