Kopreis. Gerrit Rautenbach

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ en hy het nie meer ’n rooinek nie). Oumatjie het vir hom ’n lekker koppie tee met baie melk in gebring (Yep, ol’ chap, wat anders?) en hy het verduidelik dat ek ’n dag te vroeg is en dat die safari waaroor ek moet skryf, eers oor twee dae vertrek. Sy voorstel was dat ek die volgende dag die plaaslike Arusha-mark gaan besoek en daarna die slangpark, die grootste blykbaar in Afrika, wat nogal deur ’n Suid-Afrikaner bestuur word.

      Die volgende oggend ry ek agter Steward aan tot by Ma-shono Fashions, waar hy my verduidelik hoe om by die mark en later by die slangpark uit te kom. Die mark is ’n tipiese Afrika-mark. Vars produkte word aan plaaslikes verkoop terwyl aandenkings aan mzungos gesmous word. Houtgekerfde gesiggies en seepsteenbeelde. Uiteindelik kry ek ’n beeldjie waarvan ek hou en begin die onderhandelingsproses. Die man se openingsbod is $10 (Amerikaans). Myne is $2. Hy lag. Ek loop weg.

      “$8,” skree hy agter my aan.

      “$3!”

      “You kaburu! ” kom sy antwoord en ek blaai deur die fraseboek. ’n Afrikaner! sê die boekie. Later het ek uitgevind dit het gekom van die Setlaarstrekkers, die boere (kaburu, verstaan?) wat daar aangekom het en die arme mense hel gegee het.

      “Oukei, $4,” is al wat ek kan antwoord.

      “$5. Last offer !”

      “Oukei, $5,” sê ek en haal my beursie uit en gee vir hom $10.

      “Not $10, $5,” weier hy om die geld te vat. Ek verduidelik aan hom die hele proses van onderhandeling was vir my $10 werd en hy kan gerus die $10 vat. Hy weier. Ons het gewerk. Ons het onderhandel. ’n Prys is ’n prys. Ek haal twee $5-note uit, gee een vir hom vir die beeldjie en daarna die ander een omdat hy my vriend is. Hy lag. Nou werk dit vir hom.

      “You no kaburu. You mzungo.”

      “Yai bichi!! Yai bichi!” skree ’n klein stemmetjie langs my terwyl hy my aan die hemp beetkry. Hy is omtrent tien jaar oud en kyk my met groot oë aan, ’n eierkarton tjokvol met ’n dosyn eiers wat hy na my toe hou.

      “Ja, sometimes life’s a bitch,” antwoord ek hom.

      “Yai bichi!” skree hy net weer.

      My boekie vertel my yai is eier (verrassing), maar bichi is nie daar nie. ’n Bichi van die, ’n bichi van daai?

      Hoe ook al, ek besluit vars (wat ek later uitgevind het is die bichi-deel) eiers sal goed werk in my dieet van blikkie-tuna, tamaties en brood en ek koop die dosyn vir omtrent R3 voordat ek slangpark toe gaan.

      Die slangpark is heeltemal ’n ander storie en teen so seweuur die aand ry ek terug. Ek het net drie verwysings in Arusha om weer by Steward se plek uit te kom. Ek moet van die slangpark af mark toe ry, vandaar af Mashono Fashions toe en dan na Steward. Voor ek weggetrek het van die slangpark af, het ek vir my ’n koue Mozi-bier (nog voorraad uit Zambië) uit die Engel agterin uitgehaal en behaaglik geproe-proe en die stofondergang van die son oor ’n stuk Afrika dopgehou. Nou nie jou tipiese poskaart-sononder nie, maar township-Afrika is net so deel van die kontinent. Raak gewoond daaraan.

      By die mark het ek ’n heeltemal ander prentjie as vanoggend gekry. Leë stalletjies het verlate in die wind saam met onbruikbare papier gewieg. Die handeldryf was verby en het gaan asemskep vir die nuwe dag van môre wat wag. Daar was nie meer ’n siel op die plein nie. Of amper nie.

      Net voordat ek afdraai Kingdomstraat toe, vang my oog so ’n klein kolletjie wat verward ronddans. Ek stop en kyk deur die stofbelaaide aandlig na die dingetjie. Uit die waas stap ’n klein mannetjie van so tien jaar wat leë eierkartonne teen sy bors vasdruk. Sy oë is nou groter as die eiers wat hy vroeër verkoop het.

      Sonder om twee keer te dink, stop ek en maak die passasiers-deur van die Hilux oop. Eiermannetjie kyk wantrouig na die gaping en loer dan oor sy skouer. Daar’s niks agter hom nie, net die hartseer van ’n mark sonder produkte en sonder klante. Hy kyk weer na die oop deur en druk die eierkartonne stywer vas. Dan sê hy iets, maar kon net sowel niks gesê het nie.

      “Klim in,” antwoord ek, maar kon net sowel niks gesê het nie. Eiermannetjie draai om en begin wegloop. Ek is op die punt om die passasiersdeur toe te maak en aan te ry toe hy stop, omkyk en dan begin hardloop. My kant toe. Hy spring in en brabbel. Ek verstaan niks en verlaat my op die fraseboekie.

      “Nyumbani?” probeer ek ‘huis toe’ volgens die boekie.

      Eiermannetjie brabbel erg voort, maar knik sy kop op en af. ’n Internasionale erkenning van ja. Nou weet ek hy wil huis toe; die probleem is net, waar is huis?

      Ek wil darem weet met wie’t ek te doen en wys na myself.

      “Gerrit,” sê ek en steek my hand uit.

      Hy vat my uitgestrekte hand, maar brabbel net voort.

      “Gerrit,” sê ek weer en druk my vinger op my bors.

      “Mvuli,” antwoord hy, plegtig met sy vinger op sy eie bors. Ons vorder.

      Ek vra Mvuli waarheen nou, maar hy brabbel net voort. Ek begin maar ry terwyl hy op die vloer voor die voorste sitplek staan en die paneelbord vashou. Die volgende oomblik ry ek by ’n afdraai verby en hy ruk om, kyk agtertoe en begin huil. Ek stop en draai om. Met die vat van die afdraai, kyk hy weer vorentoe en begin op en af hop. Duidelik het ons nie heeltemal die pad byster geraak nie. Vandaar af is dit ons bron van kommunikasie. Elke kort-kort ry ek by ’n afdraai verby en hy draai om, wys en huil. Dan draai ek om en hy begin weer op die vloer te dans.

      Aanvanklik het ek Bob Dylan geluister, maar hy het nie veel erkenning vir die protessanger gehad nie. Toe onthou ek ek het ’n Geoffrey Oriama-CD en sit dit in. Of Mvuli ’n Geoffrey-aanhanger was of nie, weet ek nie, maar hy het die Swahili herken. En nog lekkerder gedans. Soveel so dat die eierkartonne begin rondspat het. Later het ek Papa Wembu ingesit, maar Mvuli se kennis sluit nie Zambiese dialekte in nie.

      Hoe ook al, ons het dansend tussen die eierkartonne deur gery en stelselmatig het dit donkerder en meer afgeleë geraak. Uiteindelik het ons by ’n donker gehuggie aangekom. Teen die muur voor het twee mans op die grond by ’n vuurtjie gesit. In die oop deur het ’n vrou gestaan, van agter af belig deur ’n kers in die huis. Ek het by die opening in die geroeste hangdraad ingedraai en die mans het hul oë met arms beskerm teen die Hilux se ligte. Ek het dit dadelik afgeskakel na parkeerligte. Mvuli was hiper-opgewonde en het by die deur probeer uit. Soveel so dat ek dadelik gestop het en die deur oopgemaak het. Ek het die enjin afgeskakel en daar was net krieke in die middel van Afrika. Totdat Mvuli aan die drie mense begin verduidelik het wat gebeur het. Wat hy verduidelik het, het ek niks van verstaan nie. Wat gebeur het, het ek min van verstaan. Behalwe dat ek hom tot by die huis gebring het.

      Ek het aangeneem die vrou is sy ma. Nie omdat ek haar taal verstaan het nie, maar die manier hoe sy hom terselfdertyd omhels en uitgevreet het, kon net ’n ma s’n wees. Ek het aangeneem een van die mans is sy pa. Watter een sou ek later eers uitvind, en wie die ander een was ook. Farasi is sy pa en Kivuli sy oom. Gelukkig het Kivuli ’n tyd lank in Nairobi gewerk en sy Engels is ’n luukse. Hy het aan my verduidelik dat Mvuli se ouers met hoenders boer en dat hy elke oggend moet mark toe om die eiers te verkoop. Hy ry gewoonlik saam soontoe en terug met die groenteboer in sy lorrie, maar vanaand het die groenteboer verdwyn. Teen toemaaktyd was hy en sy lorrie nêrens te sien nie. Dis toe ek daar aankom.

      Terwyl hy begin verduidelik het, het ek drie yskoue Mozi’s uit die Engel agterin my Hilux gaan haal. Die twee manne se vreugde was ongekend. Farasi het die bier teen sy wang gedruk voordat hy begin drink het. Ek het al genoeg van Afrika СКАЧАТЬ