Название: Зависимое сельское население Римской империи (IV-VI вв)
Автор: Александр Александрович Шевченко
Издательство: Алетейя
Жанр: История
Серия: Новая античная библиотека. Исследования
isbn: 978-5-907115-78-1
isbn:
209
С. Th. V, 17, 1: Imp. Constantinus а. ad provinciales. pr. Apud que-mcumque colonus iuris alieni fuerit inventus, is non solum eundem origini suae restituat, verum super eodem capitationem temporis agnoscat. Ipsos etiam colonos, qui fugam meditantur, in servilem condicionem ferro ligari conveniet, ut officia, quae liberis congruunt, merito servilis condemnationis compellantur implere. Interpretatio. Si quis alienum colonum sciens in domo sua retinuerit, ipsum prius domino restituat et tributa eius, quam diu apud eum fuerit, cogatur exsolvere: ipse vero, qui noluit esse, quod natus est, in servitium redigatur.
210
Salvian De gub. Dei V, 8: Sed videlicet qui in hac parte iniqui sunt, in alia moderati inveniuntur et justi, ac pravitatem unius rei alterius probitate compensant. Nam sicut in onere novarum indictionum pauperes gravant, ita in novorum remidiorum opitulatione sustentant: sicut tributis novis minores maxime deprimuntur, sic remedies novis maxime sublevantur. Immo par est iniquitas in utroque. Nam sicut sunt in aggravatione pauperes primi, ita in rele-vatione postremi. Si quando enim, ut nuper factum est, defectis urbibus minu-endas in aliquo tributarias fimctiones potestates summae existimaverint, illico remedium cunctis datum soli inter se divites partiuntur. Quis tunc pauperum meminit? Quis ad communionem beneficii humiles et egestuosos vocant?
211
Экзактор (от лат.“exactor”) – сборщик налогов.
212
Caes. Arel. Senn. CLIV, 2: Si vero iuxta aliquis vicinus sit pauper, qui vel in necessitate positus est ut posit vendere, vel potest obprimi ut cogatur vendere… sperat se posse tollere aut villam aut colonicam vicini pauperis, et inmittit illi aliquas tribulationes: verbi gratia, agit secretius apud eos qui possunt, ut ilium exactores aut faciant inplicatum, aut allectum in aliqua publica et damnosa administatione constringant; ex quibus contractis debitis multis necesse habeat infelix vendere casellam, unde aut ipse aut filii sui sustenta-bantur. Necessitate ergo conpulsus venit ad ilium, per cuius nequitiam prem-itur et adfligitur; et nesciens quod ipsius inmissione hoc patitur, dicit ad eum: Da mihi, domine, rogo te, paucos solidos; patior necessitatem, urgeor a creditore… et cum eum ad hanc necessitatem adduxerit, dicit illi ut venditionem facere debeat, et casellam, pro qua prius verbi gratia forte centum solidos of-ferebat, ut eum opprimi viderit, nec medietatem pretii dare adquiescit.
213
c. 100; Ростовцев М.И. Общество и хозяйство в Римской иперии / Пер. И.С.Алексеевой и Г.В.Снежинской. СПб., 2001; Jones Л.Н.М. The later Roman empire. V. II. Oxford, 1965. P. 794.
214
Ростовцев М.И. Общество и хозяйство в Римской империи… С. 234.
215
Jones А.Н.М. The Later Roman Empire… P. 774–775; Remondon R. La crise de l’Empire Romain. R, 1964. P. 178.
216
Aur. Viet. XXXIX, 31–32: Hinc denique parti Italiae invectum tribu-torum ingens malum. Nam cum omnia eadem functione moderateque ageret, quo exercitus atque imperator, qui semper aut maxima parte adorant, ali possent, pensionibus inducta lex nova. Quae sane illorum temporum modestia tolerabilis in pemiciem processit his tempestatibus.
217
Mirkovic M. The later Roman colonate and freedom… R 124.
218
С. Th. XI, 1, 14: Impp. Valentinianus, Valens. Penes quos fundomm sunt, pro his colonis originalibus, quos in locis isdem censos esse constabit… recepta conpulsionis solicitudine implenda munia functionis agnoscant…
219
C. Th. XI, 24, 6: Impp. Honorius et Theodosius aa. Aureliano prae-fecto praetorio pr. Valerii, Theodori et Tharsacii examinatio conticiscat, illis dumtaxat sub Augustaliano iudicio pulsandis, qui ex Caesarii et Attici consulatu possessiones sub patrocinio possidere coeperunt. Quos tarnen omnes functionibus publicis obsecundare censemus… Possessiones autem athuc in suo statu constitutae penes priores possessores residebunt, si pro antiquitate census functiones publicas et liturgos, quos homologi coloni praestare nos-cuntur… cognituri.
220
Jones А.Н.М. The Later Roman Empire… R 799.
221
Лебедева Г.Е. Социальная структура ранневизантийского общества… С. 96.
222
Там же. С. 73.
223
Kühler В. Peregrinus // RE. Bd. XIX. 1. 1937. Sp. 641.
224
C. Th. V, 6, 3: Imp. Constant(ius) (v4)nthenio P(raefecto) P(raetori) o. Scyras barbaram nationem maximis (С7ш)погит, quibus se coniunxerunt, copiis fusis imperio nos(^ro) subegimus. Ideoque damus omnibus copiam ex praedicto ge(wer)e hominum agros proprios frequentandi, ita ut omnes {seid)nt susceptos non alio iure quam colonatus apud se… nullique liceat velut donatos eos a iure census (in se)rvitutem trahere urbanisve obsequiis addicere…
225
Фюстель де Куланж Н.Д. Римский колонат… С. 44–50.
226
Mirkovic М. The later Roman colonate and freedom… P. 99.
227
С. J. XI, 54, 1: Imperatores Leo, Anthemius. Si quis post hanc nostri numinis sanctionem in fraudem circumscriptionemque publicae functionis ad patrocinium cuiuscumque confugerit, id, quod… sub praetextu vel vendi-tionis seu conductionis aut cuiuslibet alterius contractus, nullam habeat fir-mitatem: tabellionibus, qui talia instrumenta perficere ausi fuerint, bonorum proscriptione plectendis….
228
С. Th. I, 29, 5: Imperatores Valentinianus, Valens. Utili ratione pro-spectum est, ut СКАЧАТЬ