Ερυξίας, Αξίοχος, Αλκυών. Платон

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ το να πλουτώσιν είναι κακόν διότι αν γενικώς τούτο ήτο καλόν, δεν θα εφαίνετο είς τινας κακόν.

Σωκράτης

      Αλλά είπα και εις τους δύο ότι βέβαια εγώ, αν συνέβαινε να φιλονεικήτε περί του ποίος των δύο σας λέγει αληθέστερα πράγματα, έστω περί ιππασίας περί του πώς δύναται τις άριστα να ιππεύση, αν ήμην ιππικός, θα προσεπάθουν να παύσω την φιλονεικίαν σας· διότι θα εντρεπόμην παρών να μη σας ημπόδιζα, εφ' όσον ήτο δυνατόν εις εμέ, να φιλονεικήτε· ή, αν και περί άλλου οιουδήποτε διεφέρεσθε, να σας άφινον να χωρισθήτε μάλλον εχθροί ή φίλοι.

      Τώρα δε, επειδή συμβαίνει να έχετε διαφοράν περί τοιούτου πράγματος, του οποίου η ανάγκη υφίσταται καθ' όλον τον βίον, πολύ ενδιαφέρον είναι αν πρέπη να φροντίζωμεν περί τούτου ως περί ωφελίμου, ή να μη φροντίζωμεν· ταύτα δε τα ζητήματα δεν είναι μικρά, αλλ' εξ εκείνων τα οποία θεωρούνται υπό των Ελλήνων μέγιστα. Οι πατέρες λοιπόν τούτο πρώτον συμβουλεύουσιν εις τους υιούς των, όταν φθάσουν εις μίαν ηλικίαν πλέον να εννοούν, δηλαδή να σκέπτωνται διά τίνων μέσων θα πλουτίσουν, ωσεί, αν μεν πλουτίσης, να έχης αξίαν τινά, αν δε όχι, να μη αξίζης τίποτε. Το πράγμα λοιπόν θεωρείται τόσον σπουδαίον, ώστε σεις, ενώ συμφωνείτε κατά τα άλλα, περί τούτου του τόσον σπουδαίου έχετε διαφοράν, όπως η διαφορά σας περί του πλουτείν είναι όχι αν τούτο είναι μέλαν ή λευκόν, ούτε αν είναι ελαφρόν ή βαρύ, αλλ' αν είναι καλόν ή κακόν, και τόσην διαφοράν, ώστε και εις έχθραν να φθάσετε διαφερόμενοι περί των κακών και των καλών και μάλιστα ενώ είσθε φίλτατοι και συγγενείς. Εγώ λοιπόν, εφ' όσον εξαρτάται από εμέ, δεν θα σας αφήσω να διαφέρεσθε, αλλ' αν μεν εγώ αυτός είμαι ικανός, αφ' ού σας εξηγήσω πώς έχει το πράγμα, θα σας παύσω την διαφοράν τώρα δε, επειδή εγώ μεν ικανός δεν είμαι, από σας δε ο είς νομίζει ότι είναι ικανός να κάμη τον έτερον να συμφωνήση, είμαι έτοιμος να σας βοηθήσω όσον δύναμαι διά να συμφωνηθή μεταξύ σας πώς τούτο έχει. Συ λοιπόν, ω Κριτία, επιχείρει να μας κάμης να συμφωνήσωμεν όπως υπεσχέθης.

Κριτίας

      Αλλ' εγώ, όπως και ήρχισα, ευχαρίστως θα ηρώτων τον Ερυξίαν τούτον αν νομίζη ότι υπάρχουν άνθρωποι άδικοι και δίκαιοι.

Ερυξίας

      Μα τον Δία, και βέβαια.

Κριτίας

      Λοιπόν το να αδική τις νομίζεις ότι είναι καλόν ή κακόν ;

Ερυξίας

      Κακόν εγώ τουλάχιστον το νομίζω.

Κριτίας

      Νομίζεις λοιπόν ότι, αν άνθρωπος μοιχεύη τας γυναίκας των γειτόνων του επί χρήμασιν, ούτος πράττει αδίκημα, ή δεν πράττει; Και μάλιστα ενώ οι νόμοι και η πόλις εμποδίζουν ;

Ερυξίας

      Εγώ τουλάχιστον νομίζω ότι κάμνει αδίκημα.

Κριτίας

      Λοιπόν, αν μεν συμβαίνη να είναι πλούσιος και δύναται να δαπανά χρήματα, ο άδικος και θέλων να δαπανά άνθρωπος πράττει αμάρτημα· αν όμως δεν είναι πλούσιος και δεν έχη να δαπανά ούτε να κάμνη όσα θέλει, δεν κάμνει αμάρτημα. Διά τούτο θα ήτο και ωφέλιμον εις τον άνθρωπον μάλλον να μη είναι πλούσιος, διά να πράττη ολιγώτερα από όσα θέλει, αν θέλη να πράττη κακά. Και η ασθένεια λέγεις ότι είναι καλόν ή κακόν ;

Ερυξίας

      Εγώ τουλάχιστον το λέγω κακόν.

Κριτίας

      Νομίζεις ότι υπάρχουν άνθρωποι СКАЧАТЬ