Шаҳарларни режалаштиришда транспорт. Услубий қўлланма. Ибадулла Самандарович Байджанов

Чтение книги онлайн.

      Кўча йўл ва транспорт майдонларини лойихалашни асосий принциплари яратилади, режалаштиришни унификациялашган чизмалар асосида транспорт ва пиёдалар харакатини ташкиллашти-риш қараб чиқилади. Турли типдаги йўловчи транспортини такомиллаштириш йўллари ва улардан қўлланиш кўрсатилади. Ташқи транспорт тўғрисидаги (автомобил, темир йўл, сув, хаво) уларни қурилмаларини жойлаштириш, ахоли жойларини режалаштириш ва йўловчиларга хизмат кўрсатишга боғлиқ асосий тушунчалар берилади.

      Қўлланма меъморчилик олийгохларида ва факультетларида ўқиётган талабалар учун

      Урганч Давлат Университетининг архитектура ва қурилиш кафедраси қарори билан чоп этишга тавсия этилди

      Кириш

      Шаҳарсозлик муаммолари муҳим фунқционал, техник ва композицион вазифаларни мураккаб комплекс ечимлари билан боғлиқ.

      Траспортни асосий вазифаси бўлиб, тўлиқ ва ўз вақтида халқ хўжалигини ва аҳолини ташишни эффектив ва сифатли транспорт тизимини иши билан зарур эхтиёжни қондириш.

      Ушбу мақсадларни бажариш учун: ташиш жараёнларини ва бошқарувни т ашкиллаштиришни т акомиллаштириш; транспорт техник воситаларни фойдаланиш даражасини ишончли таъминлаш;

      Ҳамма турдаги транспорт воситаларини коррдинациялаш ишини яхшилаш ва халқ хўжалигини бошқа соҳалари ўзаро ҳаракатини, ташиш технологиясини янада такомиллаштирил- ганини амалда қўллаш келгусида транспорт ишини режалашти- ришни такомиллаштирилишини таъминлаш, норационал юкларни ва ортиқча узоққа ташишни бекор қилиш ортиқча солиштирма транспорт сарф харажатларни камайтириш шунингдек, йўловчиларни ва юкларни ташиш учун ресурсларни ҳам, – янги транспорт воситаларини қўллашни соҳасини юк ташишда кенгайтириш, шунингдек, шаҳар ва шаҳардан т а ш қ а р и д а й ў л о в ч и л а р х а р а к а т и н и; ҳ а м м а т у р д а г и транспортларда йўловчиларга хизмат кўрсатишни сезиларли даражада яхшилаш; ҳаракат хавфсизлигини ошириш, атроф муҳитга бўлган салбий таъсирни камайтириш чораларини кўриш.

      Шаҳарлар ва посёлкалар ишлаб чиқариш зоналарини рационал комплекс ташкиллаштиришни назарда тутмоғи лозим, турар жой районлари, жамоат ва маданий муассасалар тармоқи, маиший корхоналар, транспорт мухандислиги жихозлари ва энергетика, меҳнат, яшаш ва одамларни дам олиш учун энг қулай яхши шароитларни таъминлаши керак.

      Юкларни ва транспорт ишининг размери аҳоли турар жойини катта кичиклигига боғлиқ.

      Юқоридаги масалалар ўрганиш стадиясида, қисман қўллашда, ва кейинги ривожлантиришни талаб этади.

      Районни режалаштириш ишловида айрим аҳоли жойларини вазифалари билан чегараланиб қолмай, тизимли аҳоли пунктлари, шаҳарларни режалаштиришни иқтисодий жойлашув структураси ва шундай районни тўлақонли географияси билан ҳам боғлаш лозим.

      Шаҳар аҳолисининг ўсиши билан унинг худуди ва узоққа ташиш катталашади.

      Жойлашув радиуснинг катталашуви билан пиёдалар ҳаракати камаяди, транспортда юриш сони ошади.

      Кичик шаҳарларни пиёдалар ҳаракатлари катта шаҳарлар режалаштиришдан мутлоқ фарқ қилади, шаҳарнинг бош режасида йўловчилар транспортини яппасига қулай ташкиллаштиришни назарда тутилади.

      Йўловчилар ташиш транспортини ишини ўсиши шаҳар аҳолисини ўсилишидан анча илдамлаб юради.

      1 млн. Аҳолиси бор шаҳарни йўловчилар ташиш транспортининг иш холати 40—50 баробар каттадир 100 минг аҳолига сонига тенг шаҳардан.