Mürver Ağacı. Оскар Уайльд
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Mürver Ağacı - Оскар Уайльд страница 17
St. James Parkı’ndan eve doğru dönerken Londra semalarında şafak sökmeye başlıyordu. Beyaz kuğular aynayı andıran gölette uyuyor, ıssız Saray mor bir renkle soluk yeşil göğe karşı yükseliyordu. Cyril Graham’ı düşününce gözlerime yaşlar hücum etti.
II
Uyandığımda saat on ikiyi geçiyordu ve güneş, puslu altın renginden eğik uzun huzmeler halinde perdelerden içeri süzülüyordu. Uşağıma, evde olduğumu kimseye söylememesini tembihledim; bir fincan sıcak çikolatayla bir petit pain’in[25] ardından Shakespeare’in sonelerini raftan indirdim ve dikkatle gözden geçirmeye başladım. Her şiir Cyril Graham’ın görüşünü doğrular gibiydi. Sanki elimi Shakespeare’in kalbine dayamış, tutkunun her atışını, her vuruşunu tek tek sayabiliyordum. Her dizede genç oyuncunun güzelliğini düşünüyor, onun yüzünü görüyordum.
İki sonenin, 53. ve 67. Sonelerin beni özellikle çarptığını hatırlıyorum. Bunların ilkinde Shakespeare hünerli oyunculuğundan dolayı; Rosalind’den Juliet’e, Beatrice’ten Ophelia’ya kadar türlü rolleri üstlenebilmesinden dolayı Willie Hughes’a iltifat ederken,
Sen neden yapılmışsın, varlığının özü ne?
Sayısız garip gölge, el pençe divan sana.
Herkes tek bir kez yansır, herkeste tek bir gölge;
Tek olan senden düşer her gölge dört bir yana,
Bu dizeler ancak bir oyuncuya hitap ediyorsa mantıklıdır, çünkü Shakespeare’in yaşadığı çağda “gölge” kelimesi sahneyle bağlantılı bir anlam taşıyordu. Nitekim Bir Yaz Gecesi Rüyası’nda Theseus, oyuncular için, “Bunların en iyisi gölgedir, gölge,”[26] der ve zaten o devrin edebiyatında da buna benzer birçok gönderme vardır. Dolayısıyla bu soneler belli ki aktörlük sanatının, mükemmel bir sahne oyuncusu olmak için gerekli olan şu garip ve nadir mizacın doğasını ele alan şiirler dizisine aitti. Shakespeare, “Bu kadar çok kişiliğin nasıl olabiliyor?” diye sorar Willie Hughes’a; ardından, hülyaların her şekil ve evresini gerçekleştirecek, yaratıcı hayal gücünün her düşlediğini var edecek bir güzelliğe sahip olduğunu söyler. Bu fikir hemen müteakip sonede de daha açıklığa kavuşturulur ve Shakespeare,
Ah, güzellik nasıl da doğruluğun kattığı
Canım süslerle kat kat güzelliğe bürünür,
ile başlayan zarif düşünceli dizelerle bizi oyunculuğun hakikatiyle, sahnede görünür bir temsil yapmanın hakikatiyle şiir mucizesinin nasıl perçinlendiğini, onun hoşluğuna nasıl can ve ideal biçimine nasıl gerçeklik katıldığını anlamaya davet eder. Halbuki 67. Sone, Willie Hughes’u yapmacıklığıyla, hayatı yanlış yansıtan boyalı yüzleri ve gerçekdışı kostümleriyle, ahlaksız etki ve imalarıyla, asil davranış ve samimi sözlerin doğru dünyasından uzaklığıyla sahneden uzaklaşmaya çağırır.
Ah, neden yaşar sanki sevgilim illetlerle?
Varlığıyla şenlenir imansızlar bölüğü…
Günahın ekmeğine neden yağ sürer böyle
Süsleyip püsleyerek kol gezen kötülüğü?
Niçin sahte boyalar yüzünü taklit eder,
Canlı renginden ölü görüntüler aşırır
Ve zavallı güzellik zar zor peşinden gider
Yapma güllerin – oysa tek gerçek gül ondadır?
Sanatkâr olarak mükemmeliyetini ve insan olarak özünü oyun yazarlığı ve oyunculuğun ideal zemininde gerçekleştirmiş olan Shakespeare gibi büyük bir tiyatro adamının temsil dünyası hakkında böyle şeyler söylemesi tuhaf gelebilir. Fakat unutmamalıyız ki, 110. ve 111. Sone’de onun kuklalar dünyasından bezdiğini, “ele güne soytarılık” yapmaktan utanç içinde olduğunu gösterir. Hele 111. Sone daha buruktur:
N’olur hatırım için, şu Talih’i azarla:
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.