Haber Oluşturma: Standartlar ve Yeni Yaklaşımlar. Aslan Aslanov

Чтение книги онлайн.

      Böyle zor bir dönemde, Haziran 1993’te, halkın talebi üzerine, Haydar Aliyev’in siyasi liderliğe dönüşüyle, kaos ve anarşiye son verildi. Ülkenin sosyo-politik, sosyo-ekonomik, bilimsel ve kültürel yaşamında ve uluslararası ilişkilerinde büyük bir dönüşüm yaşanmış, bilimsel temel, uluslararası norm ve ilkelere uygun olarak devlet kurma sürecine başlanmıştır. Bu olumlu değişimler süreci, AZERTAC’a yaklaşımı değiştirdi ve ajansı yeniden yapılandırmak, malzeme ve teknik tabanını güçlendirmek ve faaliyetlerini iyileştirmek için önlemler alındı.

      “Azerbaycan Telgraf Ajansı’nın yeniden düzenlenmesi hakkında” (AZERTAC) 3 Mart 1995 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi 19 ile AZERTAC’ın geleneksel adını koruyarak Bakanlar Kuruluna bağlı Devlet Telgraf Ajansı kuruldu. AZERTAC’a resmi bir devlet haber ajansı (kuruluşu) statüsü verildi.

      Kararnamede, Bakanlar Kurulu’na AZERTAC’ın malzeme ve teknik tabanını modern gerekliliklere uygun hale getirmek ve ajansın dünya standartları düzeyinde çalışmasını sağlamak için gerekli önlemleri alması talimatı verildi.

      3 Temmuz 1995 tarihinde, Bakanlar Kurulu kararın yürütülmesi ile ilgili bir kararname yayınladı.20 Kararnamede ayrıca, Türkiye, ABD, İran, Almanya, İngiltere, Türkmenistan, Rusya, Gürcistan ve Özbekistan olmak üzere 9 yabancı ülkede AZERTAC’ın muhabir bürolarının kurulması öngörülüyordu.

      Ajansın her zaman modern gereklilikler düzeyinde faaliyetlerine, çalışanlarının mali desteğinin iyileştirilmesine önem veren Azerbaycan’ın milli lideri Haydar Aliyev, 29 Haziran 1996’da “Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’na bağlı Devlet Telgraf Ajansı’nın (AZERTAC’ın) çalışmalarının iyileştirilmesi üzerine” bir sonraki Kararname imzaladı.21 Bu Kararnameyle, ajansın çalışmasının özelliklerini ve modern zamanlarda kamu politikasının yürütülmesinde resmi enformasyon desteğinin önemini dikkate alarak Bakanlar Kurulu’na, istisnai bir durum olarak, ajansın çalışanlarının maaşlarının AZERTAC tarafından sağlanan düzeylerde belirlenmesi ve bu amaçla gerekli kaynakların tahsis edilmesi talimatı verildi. Belgeye göre, Ajansın yabancı ülkelerde muhabir bürolarının kurulması ve faaliyetlerinin finans edilmesi konularının 1996 yılının ikinci yarısında çözülmesi gerekiyordu. Şehir ve bölge yürütme kurumu başkanlarına AZERTAC’ın Bölge enformasyon merkezlerinin faaliyeti için gerekli koşulları yaratmaları talimatı verildi. Aynı yılın 31 Ekim tarihinde, Cumhuriyet hükümeti kararın uygulanmasını sağlamakla ilgili bir karar aldı.22

      Bu dönemde bağımsız Azerbaycan’ın uluslararası ilişkileri, genişleyerek dünya çapında yayıldı. Azerbaycan’ın gerçeklerini dünyaya aktarmak için Ajansın faaliyetlerini, günümüz gereksinimleri düzeyinde karşılayacak şekilde geliştirmek gerekiyordu. Bunu dikkate alarak, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev 17 Ocak 2000 tarihinde “Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kuruluna bağlı Devlet Telgraf Ajansı’nın (AZERTAC’ın) faaliyetlerini geliştirilmesi hakkında” bir kararname imzaladı.23 Kararnameye göre AZERTAC, Cumhurbaşkanı’na bağlı Bakanlar Kurulu’ndan çıkarıldı. Cumhurbaşkanına bağlı bağımsız bir kurum, Azerbaycan Devlet Telgraf Ajansı olarak ismini değiştirildi, yabancı dillerde haber yayınlamak ve yaymak için yeni bir yazı işleri bürosu oluşturuldu ve ilgili diğer işler yapıldı.

      Doğal olarak, zaman hareketsiz durmamıştı ve yeni zorluklara cevap verme zamanı gelmişti. 1 Mart 2000 tarihinde, AZERTAC’ın kuruluşunun 80. yıldönümü onuruna, Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ajansın çalışanlarına tebrik mesajı gönderdi: “Son yıllarda AZERTAC’ın faaliyetlerinde özel bir dönüşüm gerçekleştirildi, malzeme ve teknik tabanını güçlendirmek, faaliyetlerini geliştirmek ve daha hızlı, verimli düzenlenmesini sağlamak için önemli adımlar atıldı. Bunun yanı sıra, medya için bilimsel ve teknik ilerlemenin, özellikle dijital medya iletişim araçlarının sınırsız gelişiminin yarattığı tüm fırsatların günlük olarak güncellenmesi ve bilim dünyasında bu alandaki başarıların yaygın olarak kullanılmasını gerektirmekteydi. Bu nedenle AZERTAC çalışanları sadece ulusal gazeteciliğimizin asil vatansever geleneklerini haysiyetle devam etmekle kalmamalı, aynı zamanda küresel dünya enformasyon alanında değer kazanmak için daha çok çalışmalıdır.”24

      15 Mart’ta Bakanlar Kurulu, 17 Ocak 2000 tarihli Cumhurbaşkanı Kararnamesi’ne ilişkin bir karar kabul edildi.25 Karara göre, AZERTAC’ın malzeme ve teknik tabanının modern gereksinimler düzeyine getirmesi ve ayrıca yurtdışındaki muhabir bürolarının teknik ekipmanı olmak üzere ve çalışanlar için maaş zammı yapmak amacıyla finansal kaynaklar getirmesi sağlandı.

      29 Haziran 2001’de Cumhurbaşkanının Kararnamesi ile Azerbaycan Devlet Telgraf Ajansı (AZERTAC) tüzüğü onaylandı.26 Ajansın tüzüğü şu şekilde açıklanmış: Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına bağlı kılınan AZERTAC, ülkenin sosyo-politik, ekonomik, sosyal ve kültürel hayatı ile ilgili enformasyon toplar, kitle iletişim araçlarına (yabancı ülkelerin medyası dâhil), devlet ve hükümet kurumlarına, birimlere, kuruluşlara ve işletmelere, kamu derneklerine derhal ulaştıran devlet kurumudur.

      AZERTAC, yönetmeliklerde tanımlanan görevlere uygun olarak aşağıdaki işlevleri yerine getirir:

      …“10.1. Ülkenin iç ve dış politikasındaki en önemli olayları, sosyo-politik, bölgesel ve uluslararası olaylar hakkında haberler ve fotoğrafları, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu ve diğer devlet kurumlarının resmi haberlerini medyayla, kendi yöntemleri ve uluslararası internet aracılığıyla tüm insanlar ve kuruluşlar için ulaştırır;

      10.2. Kendi yayınlarını (gazete, dergi), haber bültenlerini, basılı, bilgisayar, fotoğraf, görsel ve diğer ürünleri yayınlar ve bunları Azerbaycan Cumhuriyetinde ve yurt dışında abonelik, perakende satış, kişisel ve internet üzerinden dağıtır;

      10.3. Azerbaycan Cumhuriyeti mevzuatı ile belirlenmiş düzenle, devletin politikasına ve mevcut fırsatlara uygun olarak yurt içinde ve yurt dışında kendi enformasyon hizmetlerini (muhabir bürolarını, haber merkezlerini) kurar, yeniden yapılandırır ve kaldırır;

      10.4. Yabancı haber ajansları ve diğer medya kuruluşları, enformasyon değişimi ya da ticari şartlar temelinde bilgi sağlanması (edinilmesi) ile ilgili anlaşmalar yapar;

      10.5. Belirlenen düzende enformasyon alanında ihracat-ithalat işlemleri yapar, temsilcilik faaliyetleri gösterir, ticari faaliyetler yürütür;

      10.6. Mevzuata uygun olarak, çeşitli birimler, kuruluşlar ve şirketler Azerbaycan Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren yabancı şirketlerle ortak faaliyetler konusunda anlaşmalar yapmaktadır.”27

      Ajansın hayatındaki bir başka yenilik de 2002’de yapıldı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın 28 Aralık 2002 tarihli Kararnamesi28 ile AZERTAC’ın 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren sürekli faaliyete geçmesi ile ilgili ciddi yapısal reformlar gerçekleştirilmiştir; gece, hafta sonları СКАЧАТЬ