Ишққа оид 40 қоида. Элиф Шафак

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ ассалом. Тош кўлга отилса, натижаси анча кўринарли бўлади. Сокин сувнинг тинчи бузилиб кетади. Отилган тош бориб тушган жойдан тўлқинланиш бошланади, ойнадек сокин кўл юзи жимирлаб, мавж уриб кетади.

      Тўлқинлар қирғоққа қадар етиб келади ва анча вақтгача тинчланиш бўлмайди.

      Тош дарёга отилса, дарё бунга пинагини ҳам бузмай, ўзининг баҳаловат оқимида давом этаверади. Лекин кўлга отилган тош уни буткул ўзгартириши мумкин.

      Элла Рубинштейннинг қирқ йиллик ҳаёти ана шундай сокин кўлнинг сатҳи каби эди – у эртага нима бўлишини олдиндан айтиб бериш мумкин бўлган одатлардан, майда-чуйда кундалик эҳтиёжлар ва уларни қондириш ташвишларидангина ташкил топган эди. Эҳтимол, кимгадир бундай ҳаёт жуда саёз (тор) ва зерикарли кўриниши мумкиндир, лекин бундай ҳаёт ўзининг жонига тегмаган эди. Кейинги йигирма йил мобайнида кечган ҳаётида унинг барча истак-хоҳишлари, барча муаммолари ва уларнинг ечимлари, ҳаттоки дугоналари ҳам – ҳамма-ҳаммаси турмушга чиққан аёлнинг ҳаёт тарзига мувофиқ тарзда шартланган эди. Эри Дэвид ўз ишининг устаси бўлган дантист (тиш шифокори) бўлиб, кўп ишлар ва топиш-тутиши яхшигина эди. Улар ни ўзаро телбаларча эҳтирос боғлаб турмаган эса-да, миссис Рубинштейн (Элла) йигирма йиллик биргаликда кечирилган узоқ турмушдан кейин бундан ортиғини кутиб бўлмаслигини ҳамиша тан олар эди. Ахир никоҳни эҳтирос эмас, балки ундан анча муҳим бўлган бошқа нарсалар – бир-бирларини тушуниш, ўзаро боғлиқлик, қадрлаш, кечиримли бўлиш кабилар сақлаб туради. Буларга нисбатан олганда севги иккинчи даражали бўлиб қолади. Эҳтирослар фақат романларда ёки кинофильмларда яхши кўринади.

      Элланинг ҳаётида фарзандлари, коллеж талабаси бўлган фусункор катта қизи Жанет ҳамда ўсмир-эгизаклари Орли билан Ави энг биринчи ўринни эгаллашади. Оилада яна Спирит номли ўн икки ёшли тилларанг ретривер зотли ит ҳам яшайди, Элла у билан кўп йиллар мобайнида эрталаблари сайрга чиқиб келган ва ит унга қувноқ дўст бўлиб келган эди. Ҳозир Спирит қариб, оғир бўлиб қолган, қулоғи эшитмай қолган ва кўзи ҳам деярли кўрмайди. Унинг ҳаёти якунига етиб бораяпти, лекин Элла бу ҳақида ўйлашни истамайди.

      Рубинштейнлар оиласи Массачусетс штатида, Нортгемптонда, қиролича Виктория давридан қолган, таъмирлашни талаб қиладиган, лекин чиройли катта уйда яшайдилар. Унда деразалари катта-катта бешта ётоқхона, учта ваннахона, учта машина сиғадиган гараж ва ҳаммасидан зўри боғдаги жакузи (бассейн ваннаси) эди.

      Рубинштейнлар ўз ҳаётларини, автомобилларини, нафақаларини, банкдаги маблағларини, шунингдек, ўзлари яшаётган уйдан ташқари Бостондаги ҳашаматли квартираларини ва Родос оролидаги данғиллама уйларини ҳам суғурта қилган эдилар. Буларнинг ҳаммасига етиш Элла ва Дэвид учун осон бўлмаган эди.

      Уйда пиширилган пирогнинг иси келиб турадиган кенггина, яхши мебеллар билан жиҳозланган, катта оилага мўлжалланган бу уй балки кимларгадир оддий

      бир нарса бўлиб кўринар. Лекин Рубинштейнлар учун бундай эмас эди. Улар учун буларнинг ҳаммаси рисоладагидай ҳаётнинг белгиси эди. Улар ўзларининг никоҳдаги ҳаётларини (турмушларини) бир-бирларига мувофиқлашган тарзда қурган ва ўзларининг барча, деярли барча истакларини амалга оширган эдилар.

      Энг кейинги Валентин кунига (севишганлар байрамига) Дэвид Эллага юрак шаклидаги бриллиант шокилали тақинчоқ совға қилганди. Ундаги карточкага «Менинг ёқимтой Элламга – ювош характерли, кенг феълли ва фаришта каби сабру тоқатли аёлга. Мени бўлганимча қабул қилганинг учун сенга раҳмат. Менинг хотиним бўлганинг учун сенга раҳмат. Сенинг Дэвидинг» деган ёзув ёздирилган эди.

      Элла Дэвидга айтмаса ҳамки, ушбу ёзувни ўқиганида ўзи учун ёзиладиган некролог (таъзиянома)ни кўргандай бўлган эди. «Мен ўлганимда мана шундай ёзишар экан-да», деб ўйлаган эди у. Агар ҳаққоний бўлсалар, яна бир неча жумлани қўшишлари мумкин эди:

      «Элла ўз ҳаётини эри ва фарзандларига парвона бўлиб яшаш билангина ўтказди ва ўз ҳолича яшаш нималигини унутди. У оқимга қарши сузадиганлардан

      бўлмаган эди. Ҳатто дамлайдиган қаҳвасининг навини алмаштириш ҳам унинг учун деярли қаҳрамонликдай бўлар эди». Ва ҳеч ким, ҳатто Элланинг ўзи ҳам, нима учун 2008 йилнинг охирларига келиб йигирма йиллик никоҳдан кейин, ажрашиш учун ариза берганини тушуна олмади.

      Сабаби севги эди.

      Улар (cевишларидан олдин) бошқа-бошқа шаҳарларда яшаётган эдилар. Ҳаттоки бошқа қитъаларда эдилар. Уларни нафақат ораларидаги масофа ажратарди, уларнинг ўзлари ҳам худди тун билан кун каби жуда ҳар хил эдилар. Уларнинг ҳаётий принциплари шу даражада турлича эдики, бир-бирларини яхши кўриш у ёқда турсин, ҳатто бир-бирларининг ёнларида туришга ҳам тоқат қила олмас даражада эдилар. Лекин бўлар иш бўлди. Ва бу шунчалар тез содир бўлдики, Элланинг уни англаш ва ундан ҳимояланиш учун вақти ҳам бўлмади, агар севгидан ҳимояланиш мумкин бўлса, албатта.

      Севги Элланинг юрагига том маънода ёриб кирган эди – унинг сокин ҳаёт кўлига қаердандир тўсатдан ва ҳеч қандай такаллуфсиз отилган тош каби эди у.

      Элла

СКАЧАТЬ