Tom Soyerning boshidan kechirganlari. Марк Твен

Чтение книги онлайн.

      Men uni sho‘x o‘stirganim uchun gunohkorman axir; buning uchun biz har ikkimiz ham jazolanajakmiz. Uning miyasi har xil yomon o‘ylar bilan band ekanligini bilganim bilan nima qila olar edim? Axir, u rahmatli singlimning o‘g‘li-da, shuning uchun uni kaltaklashga qo‘lim bormaydi! Har doim men uning ta’zirini bermay, qochirib yuborganimda, vijdonan azoblanamanki, uni aytib ham berolmayman, agar uni jazolasam, achinganimdan ko‘nglim pora-pora bo‘ladi. Muqaddas kitobda to‘g‘ri aytilgan, odamzodning umri kalta va g‘am-g‘ussa bilan to‘la. Xo‘p, mayli! U bugun saboqdan qochib, maktabga bormadi: tushki ovqat vaqtidan kechgacha tentirab yuradi, ertaga esa unga jazo berishga – uni qiyin bir ishga o‘tqazib qo‘yishga to‘g‘ri keladi. Yakshanba kunlari, bolalarning hammasi bayram qilib o‘ynab yurgan vaqtlarida, uni ishlashga majbur qilish – rahmsizlik bo‘lar, lekin boshqacha iloj yo‘q: uning yomon ko‘rgan narsasi – ish. Axir, men qachon bo‘lsa ham unga nisbatan o‘z vazifamni ado qilishim zarur-ku, aks holda bu tirmizak butunlay buzilib ketadi.

      Tom chindan ham kun bo‘yi shataloq otib o‘ynab yurdi va vaqtini juda xushchaqchaqlik bilan o‘tkazdi. U, xizmatkor negr bolasi Jimga ertangi kun uchun o‘tin arralab, tutantiriqlar tayyorlab qo‘yish ishiga yordamlashishi yoki (aniqroq qilib aytganda) Jimga o‘zining boshidan kechirganlarini so‘zlab berishi kerakligi uchungina uyga qaytib kelgan edi. Tomning ukasi Sid (o‘gay ukasi), u kelgan vaqtda o‘z ishlarini bitirib qo‘ygan edi (unga tarasha va payrahalar to‘plab qo‘yish buyurilgan edi), chunki u itoatli, kattalar oldida hech vaqt sho‘xlik qilmaydigan bir bola edi.

      Tom o‘zining kechki ovqatini yer va bir bo‘lak qand o‘g‘irlab olish uchun payt poylab o‘tirar ekan, Polli xola, Tom o‘z og‘zidan ilinib, qilgan ishlarini aytib berarmikan, degan umidda unga dudmol savollar berar edi. Ko‘p soddadil kishilarga o‘xshab, u ham hech mag‘rurlanmasdan, o‘zini juda hiylakor bir ayol hisoblardi va o‘zining eng sodda maqsadlarini ham o‘taketgan hiylakorlik, deb sanar edi.

      – Tom deyman, – dedi u, – bugun maktab juda isib ketgan bo‘lsa kerak, shunday emasmi?

      – Ha, xola, ancha issiq bo‘ldi.

      – Rostanam isib ketdimi?

      – Ha, xola juda isib ketdi.

      – Daryoda cho‘milging kelgandir-a, Tom?

      Tomning ko‘nglida shubha paydo bo‘ldi. U diqqat bilan Polli xolaning yuziga tikildi, lekin uning yuzlaridan hech narsa anglayolmadi. Tom esa javob berdi:

      – Yo‘q, xola, cho‘milgim kelmadi.

      Kampir qo‘lini cho‘zib, Tomning ko‘ylagini ushlab ko‘rdi.

      – Har holda, – dedi kampir, – unchalik terlamabsan.

      Kampir o‘z nazarida Tomning ko‘ylagi quruqligini qanday ustalik bilan bila olganiga va o‘z miyasida nimalar borligi to‘g‘risida hech kim hech narsani xayoliga ham keltirmaganligiga mag‘rurlanar edi. Biroq Tom shamolning qaysi tomonga qarab esayotganini payqagan edi. U bundan keyingi so‘roqlarning oldini olib:

      – Maktabimizdagi bolalarning hammasi salqinlanish uchun boshlarini suvga tiqib oldilar. Ko‘rdingizmi, shuning uchun ham sochlarim haligacha ho‘l, – dedi.

      Polli xola ranjigan edi: qanday qilib u, shundoqqina aybini fosh qilib turgan dalilni qo‘ldan berib qo‘ydi? Biroq shu zamon uning miyasiga yangi bir fikr keldi.

      – Tom, boshingni ho‘llash uchun, yoqangdagi men tikib qo‘ygan yerni so‘kishga to‘g‘ri kelmadimi, axir? Qani, yoqangni ko‘rsat-chi?

      Tomning yuzidagi qo‘rquv yo‘qoldi. U, nimchasining tugmalarini yechdi. Ko‘ylagining yoqasi mahkam tikilganicha turar edi.

      – Ha, СКАЧАТЬ