Название: Таптал уонна дьүккүөр
Автор: Гавриил Адамов-Сайдам
Издательство: Айар
Серия: Билиҥҥи кэм прозата
isbn: 978-5-7696-6093-1
isbn:
Бэйэтэ ыйытыы күүһүнэн дойдутун туһунан быһыта-орута кэпсээн аһарбыта. «Кэлин кэпсиир түгэн көстөр ини. Бүгүн Амма туһунан истэрим, билэрим ордук курдук. Эһиги кэпсээни быһымаҥ. Истэргэ олус үчүгэй», – диэн Амма дьонун, хата, үөрдүбүтэ.
Ыһыах олус үчүгэйдик ааспыта. Саха сирин араас муннуктарыттан мустубут, билиини-көрүүнү эккирэтиһэн манна кэлэн көрсүбүт ыччаттар билсиһиилэрэ, доҕордоһуулара кэҥээбитэ, күрэхтэһиилэрэ тыҥааһыннаах этэ.
Сибиир киэҥ иэнин тухары үөрэнэ сылдьар ыччат сырдык ыра санааларын туох да кистэлэ, хос санаата суох үллэстэр сэһэннэрэ сонун, инники кэскили түстүүр ис хоһоонноох этилэр. Ону бигэргэтэн оһуохай дэгэрэҥ тыллара ил-эйэ эҥээрдээх, билсии-көрсүү тулааһыннаах, үөрэҕи, үлэни өрө анньар күүрүүлээх, дойдуга тиийэн дьол-соргу тэнийэр аныгы олоҕун тэрийэр туһунан буолбуттара. Ордук үчүгэй түһүлгэлэр сунтаардар тойуктарын тула кэҥээбитэ. Бүлүү эҥээр ыччат дьон өбүгэ үгэһин умна иликтэрин илэ бааччы көрдөрбүттэрэ. Оттон илин эҥэртэн биир да оҕо оһуохайга холонон көрбөтөҕө.
Бэриэт ыһыахтан эрдэ соҕус төннөр, лабораториятыгар киирэн биир тобула сатыыр боппуруоһун бэрийэр, бэрээдэктээн кумааҕыга киллэрэр санаалаах этэ. Ол эрээри кини Сардаананы көрсөн, билсиһэн тардыллыбыта, анарааҥы дьыаланы олох да умнан кэбиспитэ. Кыыс тас көрүҥэ, сымнаҕас, сылаас майгыта, килбик эрээри ис-тиҥ мичээрэ барыта уол санаатын хоту этэ. Кини маннык кыыһы көрдүү, кэтэһэ сылдьыбытын бүгүн билиммитэ.
Кинилэр Петялаах уопсайдарыгар тиийэн бэйэлэрэ, онно баар сквергэ балайда олорбуттара, кэпсэппиттэрэ.
– Олус үчүгэйдик сырыттыбыт дии, – Сардаана ыйытар харахтара эппиэти күүтэллэрэ чахчы этэ.
– Мин тус бэйэм олус астынным, – Бэриэт утары көрбүтэ. – Ордук эйигин кытта билсибиппиттэн, – диэбитэ уонна кыыс илиитин ылан бобо туппута. Сардаана илиитин сулбу тарпатаҕа, онтон эр ылан, үөрэн буолуо: – Сардаана, мин дьиҥинэн эрдэ төннүөх буолбутум ээ, кыра үлэ баара, – диэн билиммитэ.
Кыыс быһа түһэн ыйыта охсубута:
– Оттон тоҕо төннүбэтиҥ?
– Оттон эйиигин көрсөн, кэпсэтэн, – кини бобо тутан олорор илиини ибигирэтэн ылбыта. – Дойдуҥ Амма туһунан кэпсээҥҥин сөбүлээн, эйигин кытта бииргэ сылдьарбын биһирээн умнан кэбиспиппин дии.
– Оо, дьэ, мөҕүллэриҥ буолуо, – кыыс туох эрэ буруйу оҥорбут киһи курдук икки ытыһынан иэдэстэрин бобо харбаммыта.
– Эс, туох да мөҕүллүү суох. Бэйэм оннук үлэлээччибин, өрөбүл күннэргэ. Хата үөрдүм ону умнубуппуттан, эйигин кытта күнү быһа бииргэ сылдьыбыппыттан, – СКАЧАТЬ