Tıq-tıq xanım. Abdulla Şaiq

Чтение книги онлайн.

      Qonşumuzun oğlu Muradı, ata,

      Qoydu keçən gün atası məktəbə.

      Sən də gedib çanta, kitab al mənə,

      Qoy, atacan, mən də gedim məktəbə.

      Dünən gedib məktəbi mən görmüşəm,

      Ay, nə qədər yoldaşlarım var, ata!

      Bəyənmişəm məktəbi, çox sevmişəm,

      Gəl məni də məktəbə qoy, ay ata!

      Müəllimə söyləyirdi nələr…

      Necə isti, soyuq yerlər var deyir.

      Ay ata, dünyada var imiş nələr?

      Yağış, duman nədən olur söyləyir.

      Şəkil çəkirdilər uşaqlar, ata,

      Mən də baxırdım: biri orman çəkir,

      Biri çəkir at, biri ovçu, tula,

      Biri daxma, biri dəyirman çəkir.

      Sonra müəllim hamısın oxutdu,

      Pəncərədən gördü, çağırdı məni.

      İskamyada, ay atacan, oturtdu,

      Dedi: – Atan məktəbə qoysun səni.

      Payız olur, əsir soyuq küləklər,

      Solur dağda, çöldə əlvan çiçəklər.

      Gecələr uzanır, günlər qısalır,

      Göy üzünü qara buludlar alır.

      Yağış yağır, duman çökür çöllərə,

      İnildəyir çayır, çəmən, dağ, dərə.

      Ağaclarda nə meyvə var, nə yarpaq,

      Bağ-bağçalar olmuş bütün çıl-çılpaq.

      Quşlar uçub dəstə-dəstə gedirlər,

      İsti yerə köçüb, qışlaq edirlər.

      Cütçü, əkinçi baba,

      Bahar gəlir, qalx daha!

      At kürkünü bir yana,

      Büzüşmə çox, gəl cana!

      Yaşıllanır çöl, çəmən,

      Rəhmət yağır göylərdən.

      Dayanma, get tarlaya,

      Şumla, ək, biç, vur taya!

      Cütçü, əkinçi baba,

      Bahar gəlir, qalx daha!

      Yığışmış idi çocuqlar, edirdilər bayram,

      Geyib gözəlcə, al-əlvan bəzənmiş idi tamam.

      Deyib-gülüb, danışırlardı şövqlə xürrəm,

      Bir-birinə baxırdı fəxriylə hər dəm.

      Ayaq yalın, baş açıq, bir yetim möhnət ilə

      Durub kənarda, ancaq baxırdı həsrət ilə.

      Soluq-soluq o zavallı yetim çəkir idi ah,

      Çocuqlar iştə bu məsumu gördülər nagah,

      Yanaşdılar, onun əhvalına yanıb hamısı.

      Səməd görür ki, yol ilə keçir onun babası,

      Qaçıb dedi: – Babacan! Bu yetimə gəl bir bax,

      Geyinmişik biz al-əlvan, o binəva çılpaq.

      Gedib baba, şu yetimə libas alıb dərhal;

      Geyib, zavallı qarışdı çocuqlara xoşhal.

      Bir zaman tülkü, qurd, həm aslan –

      Hər üçü bağladı belə peyman:

      Ki bu gündən ələ nə düşsə şikar,

      Üç yerə qismət eyləsin onlar.

      Hamı “əhsən” dedi bu dadlı sözə,

      Ov üçün çıxdılar bir otlu düzə.

      Dərə ağzında tapdı üç ortaq:

      Bir qoyun, bir keçi, quzu, oğlaq.

      Dedi aslan: – Gəlin ovu bölüşək,

      Bu qoyun ki mənə çatar, bişək.

      Quzu olsun gərək mənim payım,

      Çünki sizlərdə yox mənim tayım,

      Bu keçi də gərək mənə yetişə,

      Olmasın bir kəsin sözü bu işə.

      Oğlağa kim uzatsa əl, bunu bil,

      Eylərəm mən onun əlini şil.

      Bir tülkü görməmişdi

      Ömründə hərgiz aslan.

      Bir gün görəndə şiri

      Qorxub çəkildi yan-yan.

      Bir həftə keçdi, tülkü

      Aslanı bir də gördü,

      Xof etməyib, uzaqdan

      Baxdı, dayandı, durdu.

      Üçüncü dəfə görcək

      Getdi ona yanaşdı,

      Şir ilə tutdu ülfət,

      Güldü, dedi, danışdı.

      Oldu bir yolda tülkü qurda düçar,

      – Hara, – sordu, – gedirsən, ey sərdar?

      Dedi qurd: – Ey iki gözüm, ciyərim,

      Gedirəm hər yerə düşə güzərim.

      Zülmdən qurtarıb olam rahət,

      Yaxdı, yandırdı canımı zillət.

      Hər zaman ki məni görür insan,

      Öldürür, rəhm etməyir bir an.

      Dedi tülkü: – De bir mənə işini,

      Aparırsanmı o tamah dişini?

      – Harda olsam, gərək olur bu dişim.

      Söylə, dişsiz mənim aşarmı işim?

      Dedi tülkü: – Əbəsdir bu söhbət,

      Ey gözüm, çəkmə boş yerə zəhmət.

      Nə qədər ki səninlədir bu dişin,

      Keçəcək hər məkanda böylə işin.

      Bağçalarda açır gül,

      Fərəhlənir hər könül.

      Uçur duman, qəm, kədər,

      Şən-şən ötür hər bülbül.

      Yaşıllanır dağ, yamac,

      Bəzək СКАЧАТЬ