Biznes va hayotda norasmiy ta’lim. Дональд Джон Трамп
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Biznes va hayotda norasmiy ta’lim - Дональд Джон Трамп страница 6

Название: Biznes va hayotda norasmiy ta’lim

Автор: Дональд Джон Трамп

Издательство: ZABARJAD MEDIA

Жанр:

Серия:

isbn: 978-9943-7693-3-5

isbn:

СКАЧАТЬ style="font-size:15px;">      Bir do‘stim tarixni o‘rganardi. U Ikkinchi jahon urushi voqealarini o‘rganishga ko‘p vaqt sarfladi. Unga endi bu borada katta mutaxassisga aylangani haqida gapirganimda, do‘stim shunday javob berdi: «O‘rganishda faqat ko‘p narsani bilmasligimni tushundim. Ikkinchi jahon urushi mazmunini tushunish uchun Birinchi jahon urushi voqealariga qaytish kerak. Shu sabab Birinchi jahon urushini o‘rganishga kirishdim va ishonchim komilki, uning sabablarini bilish uchun yanada chuqurroq kirishga to‘g‘ri keladi. Shu tarzda cheksiz davom etadi». Do‘stim haqiqiy olim bo‘lib chiqdi. Uning aytishicha, tarixni o‘rganishga qanchalik jon jahdi bilan mehnat qilmasin, hech qachon hamma narsani bila olmasligini tushunishga yordam berdi.

      Do‘stimning qanchalik ko‘p narsani bilmasligi va har yangi ma’lumot yana boshqasini qidirishga undayotganligi haqidagi so‘zlari bir umrga yodimda qoldi. U hurmatga sazovor tarixchiga aylandi, ammo sizni ishontirib aytishim mumkinki, erishgan yutuqlarida to‘xtab qolgani yo‘q. Olimlik mehnati unga o‘rgatgan sabr hamon yosh bo‘lib qolishga, o‘zgalar ko‘zida qanchalik dono bo‘lmasin, yana yangi bilimlarni egallashga undamoqda. U abadiy tolibi ilmning ajoyib namunasi: unda har kuni yangi narsani o‘rganish imkoni paydo bo‘ladi.

      Ba’zan biz muvaff aqiyatga erishishga shunchalik intilamizki, eng muhim narsalarni yoddan chiqaramiz. Faqat moddiy emas, balki ma’naviy qiymatlar ham muvaff aqiyatning asosi bo‘lishi lozim. Biz o‘z mamlakatimiz va boshqa davlatlar tarixi va madaniyatini bilishimiz, hech qachon «madaniy vakuum»da yashamasligimiz kerak.

      Bir kishi «Tarixni bilmaslik xuddi daraxtdagi barg bo‘la turib, daraxtning bir qismi ekaningni anglamaslik» degan edi. Qiziq o‘xshatish, afsuski, ko‘pchilikka taalluqli. Biz ta’limimiz uchun o‘zimiz javobgarmiz, va bu faqatgina talabalarga taalluqli emas.

      Sizningcha, men bu masalada o‘ta keskinmanmi? Siz haqsiz. Savodsizlikka bor-yo‘g‘i fe’l-atvorning bir xususiyati sifatida qarashlarida biror ma’ni ko‘rmayman. Har bir kunni shunday savol bilan boshlashimiz kerak: bugun qanday yangi narsani o‘rganish mumkin? Bu ongingizni yangi ma’lumotlar uchun ochib, aqliy kapitalingizni shakllantirishga yordam beradi. Bugun axborot barcha uchun erkin bo‘lgan bir sharoitda hayotingizni bilimlar yo‘qligi yoki kamligi bilan cheklashdan ma’ni ne?

      Tarixni o‘rganish qiziq, sababi shunda biz ham tarixning bir bo‘lagi ekanimizni tushunib yetamiz. Tarix faqat o‘tmish emas, shu zamon va makonda sodir bo‘layotgan barcha hodisalardir. Agar hammasi qanday boshlanganini bilmasak, nimalar bo‘layotganini qanday tushunamiz? Dunyo siz tug‘ilgan kunda boshlanmagan va siz bilan birga o‘lmaydi. Ammo bu siz uning bir bo‘lagi emassiz degani emas.

      Keling, daraxt bargi tashbehiga qaytamiz. Masalan, siz barg ekaningizni aniq bilasiz, ammo qaysi daraxtda ekaningizni bilolmaysiz. Men sizga aytsam bu qanday daraxtligini bilib olsangiz, yomon bo‘lmasdi. Bu qiyin emas. Xuddi «Shogird» shousida ishtirokchilar vazifaga kirishishdan avval kerakli ma’lumotlarni qidirishlariga o‘xshaydi.

      Bir kuni yevropaliklar amerikaliklar o‘z ildizlarini bilmasliklari haqida gapirishdi. Shubhasiz, yevropaliklarning ildizi chuqur tarixga borib taqaladi va ularni aniqlash ancha oson, bizning ajdodlarimiz esa turli mamlakatlardan kelib chiqqan. Bu so‘zlar meni o‘ylantirib qo‘ydi va ular ko‘p borada haqliklarini tushundim. Onamning ajdodlari kelib chiqishi Shotlandiyaga borib taqaladi. Shu sababdan yaqinda u yerda bo‘ldim, u qoldirgan madaniy merosni o‘rgandim. Golfga bo‘lgan muhabbatim ham shundan bo‘lsa kerak – uni shotlandlar o‘ylab topishgan.

      Menga bu mamlakat haqida yangi narsalarni bilish yoqishini angladim: bilimlar dunyoqarashim va ishbilarmonlik bilan bog‘liq qiziqishlarimni oshiradi. Shotlandiyaning Aberdinesida ajoyib golf maydoni quryapman. Mamlakatga borishdan va undagi odamlar va madaniyat bilan tanishishdan katta taassurot oldim. Albatta, men bilmagan narsalar hali ko‘p va bu, shubhasiz, o‘z ortidan qiziqarli voqealar va kelishuvlarga olib keladi.

      Maslahatimni qulog‘ingizga iling, o‘ta bilag‘on bo‘lmang. Birinchidan, hamma narsani bilishning imkoni yo‘q. Ikkinchidan, qizig‘i yo‘q – sizga ham, boshqalarga ham. O‘z kengliklaringiz va ular bilan birga o‘z kapitalingizni cheklamagan holda, keng fikrlash zarurligini unutmang. Aynan shu katta muvaff aqiyatdir.

      CHEMPIONLAR KABI FIKRLA

      Inson o‘zi uchun tanlashi mumkin bo‘lgan eng yaxshi yo‘l – o‘zi qodir bo‘lgan eng yuqori natijaga erishishdir.

Aristotel

      G‘olib bo‘lib tug‘ilish ham, g‘olibga aylanish ham mumkin. Ta’riflardan biriga ko‘ra, g‘olib bu aniq ustunlikni namoyish qilayotgan kishidir. Boshqa ta’rifga ko‘ra, g‘olib bu musobaqada birinchi o‘rin olgan yoki asosiy mukofotni qo‘lga kiritgan kishi. Barchamiz olimpiya chempionlari to‘g‘risida eshitganmiz va ehtimol, televizorda ko‘rganmiz. Bu odamlarning aql bovar qilmas yutuqlariga baho berayotganimizda xayolimizga birinchi keladigani sanoqsiz mashqlar, qurbonlar va yutuqqa erishish uchun ular ko‘rsatgan jasorat keladi. Bu chempionlarga xos bo‘lgan xususiyatlarning bir nechtasi, xolos.

      Bundan tashqari ular aql bovar qilmas natijalarga erishishni istashgan. G‘oliblar kabi fikrlaydigan kishiga «hamma kabi» bo‘lish to‘g‘ri kelmaydi. Chempionlar keng ko‘lamli fikrlaydilar. Keng ko‘lamli ishlaydilar.

      Ular qat’iyatli va tartibli. Bu haqda o‘ylab ko‘ring: g‘oliblar chempionlar kabi fikrlaydi. Jek Jempsi4 aytganidek: «Chempion bu kuchi qolmaganda ham o‘rnidan turadigan insondir». Umid qilamizki, bu gap sizga ham taalluqli.

      Ba’zan kunim juda og‘ir o‘tganida hayotim poygaga o‘xshashini va uning oxirigacha yetib olishga kuchim yetsa edi, deya o‘ylab qolaman. Bardoshni mashq qildirish mumkin, chunki mag‘lub sifatida qolib ketishni istamayman. Mashhur tennischi Billi Jin King shunday degandi: «G‘oliblar zimmalariga mas’uliyat oladilar. To‘p to‘r oralab men tomonga uchganida, ishonchingiz komil bo‘lsin: uni urishni istayman». Tennischi nima deyotganini tushunaman, chunki o‘zim ham shunday o‘ylayman.

      Har yili «U.S. Open» o‘yiniga lojaga chipta olaman. Menga chempionlar g‘alaba tomon olg‘a intilishlarini tomosha qilish yoqadi. Har qanday sohada – sport, san’at va boshqalarda o‘z ishining ustalarini kuzata turib, ko‘p narsani o‘rganish mumkin. Bu odamlarning barini yakdil fikrlash tarzi birlashtirib turadi: ular g‘oliblikka erishishni istashadi va eng yaxshi bo‘lishga intilishadi. Ikkinchi va uchinchi ham emas – faqat birinchi. Bu o‘ylab ko‘rishga arziydi. O‘ta iqtidorli kishilar mag‘lubiyatga uchrashganini ko‘rganman, fikrimcha, qalbining tubida ular g‘alabadan cho‘chishgan. G‘alaba mas’uliyatni talab etadi va chempionlar bu borada o‘sib boradilar. Qalbingizni taftish qiling va mas’uliyatni zimmangizga olish uchun tayyor va qodir ekaningizga ishonch hosil qiling. Agar qo‘lingizdan kelmasa, o‘z ustingizda ishlang. Mas’uliyatli bo‘la olish muvaff aqiyatning muhim qismidir.

      Ko‘pchiligingiz golf o‘ynashimni bilasiz. Doim golf intellektual o‘yin ekanini aytaman va bu rost. U jiddiy texnik ta’minotni va ma’lum bir mahoratni talab etadi. Golfni befarqlik bilan o‘ynab, yaxshi natijani kutib bo‘lmaydi. Diqqat va sabr bilan o‘ynash kerak. Afsonaviy golf o‘yinchisi Bobbi Jons shunday degandi: «Golfda bir urishda faqat bitta zarba berish mumkinligi yangilik va hayron qolarli narsa emas, ammo buni tushunish uchun menga ko‘p yillar kerak bo‘ldi». Odatiy hayotda har kuni mashaqqat bilan ishlaganimiz, har soniya ishga chempionlik bilan yondashganimiz sababli g‘alabalarga erishamiz.

      Keling, Aristotelning ushbu bobga epigraf sifatida tanlangan iborasiga to‘xtalib o‘taylik. Bu o‘z-o‘zini yuqori darajada tahlil qilishdir. Darhaqiqat, qodir bo‘lganingiz qadar yuqori natijaga intilish inson uchun eng yaxshi yo‘l. Oldimizga kichik maqsadlar qo‘yishdan ne naf? Biror marta yosh boladan katta bo‘lganida hech kim bo‘lishni СКАЧАТЬ



<p>4</p>

Jek Jempsi – amerikalik bokschi, o‘ta og‘ir vazndagi jahon chempioni