Архитектуравий лойиҳалашнинг ижтимоий асослари. Ибадулла Самандарович Байджанов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ ҳаракат қилувчи ва шу маънода унинг катта инсонийлигини кўриш керак, амалий маънода, архитектура ижтимоий тараққиётнинг натижаси ва ифодаси сифатида ифодаланиши мумкин. Энг мураккаб мужассамланишлари жамиятнинг ҳудудий ва маънавий маданияти.

      Бошқа моддий маданият объектларидан фарқли ўлароқ, жамият ҳаётини ижтимоий ривожланиш сифатида қолдириб, бинолар меъморчилиги ва бундан ташқари, шаҳарлар замонавий ижтимоий жараёнларда ҳақиқий қадрият сифатида сақланиб қолмоқда.

      Бу ижтимоий ривожланишнинг турли босқичларининг тарихий қатламидир… Бу ёндашувнинг олдингиларидан тубдан фарқи шундаки, бу нафақат атайлаб қилинган, мақсадли меъморий хатти -ҳаракатларни, балки атроф -муҳитнинг меъморий шаклланишининг бутун табиий жараёнларини кўриб чиқишдир.

      Масалан, бу ҳодиса шаҳар қурилишининг оқилона ҳисоб -китобларига қарши бўлган режалар. Яна бир мисол, микрорайонлар аҳолиси томонидан ҳудудни «яшаш» табиий жараёнлари, фақат ретроспектив тадқиқотлар ушбу табиий компонентни кўриш имкониятини беради. Бироқ, дизайнда буни ҳисобга олиш жуда муҳимдир.

      Меъморнинг ижтимоий ва меъморий-фазовий хусусиятлар ўртасидаги муносабатни профессионал тушуниши изчил ривожланиши ва мураккаблашишини кўриш мумкин.

      Шу билан бирга, бугунги кунда архитектура амалиётида юқоридаги барча ёндашувларнинг конструктив моментларидан фойдаланиш зарурлигини таъкидлаш муҳим:

      бино ва шаҳарда функционал дастурларни мақсадли таъминлаш;

      ушбу жараёнларнинг ижтимоий субъектининг эҳтиёжлари ва манфаатларини ҳисобга олган ҳолда; шаҳар ривожланишининг табиий тенденцияларини ҳисобга олган ҳолда, улар кўпинча оқилона режалаштиришга тўғри келмайди.

      Шунга кўра, лойиҳа олдидан ижтимоий таҳлил бу компонентларнинг барчасини ҳисобга олган ҳолда тузилиши керак. Лойиҳадан олдинги ижтимоий тадқиқотлар архитектура ва шаҳарсозликнинг барча соҳаларида тадқиқотлар олиб борилмоқда.

      Бироқ, улар бино ва иншоотларни, шаҳар объектларини лойиҳалаш учун ҳар хил таркибга эга, ижтимоий жараёнларни ташкил этишнинг турли вазифалари ва дастурларига мос келадиган юқори ҳудудий даражадаги ҳисоб -китоб тизимлари.

      Бинолар ва иншоотлар шахслар ва ижтимоий гуруҳлар ҳаётида амалга ошириладиган турли хил ижтимоий функцияларни бажариш учун шаклланади. Бинонинг архитектураси ва яратилган муҳитнинг сифати фаолият субъекти (турар -жойдаги оила, ишлаб чиқариш биносидаги меҳнат жамоаси, театрдаги актёрлар ва томошабинлар) томонидан уюштирилган фаолиятнинг табиати билан белгиланади: унинг технологияси, зарур ижтимоий-психологик, ахборот, гигиеник ва бошқа шартлар…

      Мавзу ва унинг ташкил этилиши ҳаёт фаолияти космос параметрлари, унинг физик хусусиятлари, ускуналари, муҳандислик таъминоти, керакли «нарсалар мажмуаси» билан белгиланади. Бинони лойиҳалашда меъмор шундай хусусиятларга эга сунъий муҳитни яратади.

      Бу СКАЧАТЬ