Łowcy nazistów. Andrew Nagorski

Чтение книги онлайн.

      Spis postaci

      ŁOWCY:

      Fritz Bauer (1903–1968): Niemiecki sędzia i prokurator pochodzący ze zeświecczonej rodziny żydowskiej. Większość okresu rządów nazistów spędził na wygnaniu w Danii i Szwecji. Po zakończeniu wojny powrócił do Niemiec, później zaś dostarczył Izraelczykom najważniejszych informacji, dzięki którym schwytano Adolfa Eichmanna. W latach sześćdziesiątych XX w. doprowadził do procesu załogi Auschwitz przed sądem we Frankfurcie.

      William Denson (1913–1998): Główny amerykański oskarżyciel wojskowy w powojennym procesie w Dachau, w którym sądzono głównie personel obozów w Dachau, Mauthausen, Buchenwaldzie i Flossenbürgu. Oskarżył 177 osób i we wszystkich przypadkach uzyskał wynik skazujący. Ostatecznie 97 ze skazanych powieszono, jednakże jego działania w niektórych przypadkach wzbudziły kontrowersje.

      Rafi Eitan1 (1926): Agent Mosadu dowodzący akcją schwytania Adolfa Eichmanna w pobliżu jego domu w Buenos Aires 11 maja 1960 r.

      Benjamin Ferencz (1920): Jako młody, dwudziestosiedmioletni prawnik Ferencz pełnił rolę głównego oskarżyciela w procesie nazwanym przez Associated Press „największą sprawą o morderstwo w historii”: procesie norymberskim przeciwko członkom Einsatzgruppen, czyli specjalnych grup operacyjnych prowadzących masowe mordy na Żydach, Cyganach i innych cywilnych „wrogach” na froncie wschodnim, zanim zaczęto używać komór gazowych w obozach. Wszystkich 22 oskarżonych uznano za winnych, 13 skazano na śmierć. Później wiele wyroków złagodzono; tylko 4 wyroki śmierci zostały wykonane.

      Tuwia Friedman (1922–2011): Polski Żyd ocalały z Holokaustu; po wojnie został funkcjonariuszem służb bezpieczeństwa reżimu komunistycznego, szukając zemsty na schwytanych Niemcach i wszystkich innych osobach podejrzewanych o udzielanie pomocy okupantom. Następnie utworzył w Wiedniu Centrum Dokumentacji, w którym zbierano dowody pomagające oskarżać byłych oficerów SS i innych zbrodniarzy wojennych. W roku 1952 zamknął Centrum i przeniósł się do Izraela, gdzie nadal twierdził, że jest na tropie Eichmanna i innych zbrodniarzy.

      Isser Harel (1912–2003): Szef Mosadu, organizator uprowadzenia Eichmanna z Buenos Aires w 1960 r. i przewiezienia go do Izraela specjalnym lotem El Al, co doprowadziło do procesu i stracenia Eichmanna w Jerozolimie.

      Elizabeth Holtzman (1941): Demokratka z Brooklynu; gdy w 1973 r. została wybrana do Kongresu, zajęła się doniesieniami o licznych osobach podejrzewanych o zbrodnie wojenne, mieszkających w Stanach Zjednoczonych. Jako członkini, a później przewodnicząca podkomisji ds. imigracji Izby Reprezentantów zdołała doprowadzić do utworzenia w 1979 r. Biura Dochodzeń Specjalnych (Office of Special Investigations, OSI) Departamentu Sprawiedliwości. Biuro prowadziło działania celem odszukania, pozbawienia obywatelstwa i deportowania nazistowskich zbrodniarzy wojennych.

      Beate Klarsfeld (1939): Ryzykantka par excellence, bardziej żywiołowa część niemiecko-francuskiego małżeństwa łowców nazistów. Ojciec Beate służył w Wehrmachcie; nie wiedziała wiele o Trzeciej Rzeszy, póki nie udała się do Paryża jako au pair i nie poznała swego przyszłego męża, Serge’a Klarsfelda. Zasłynęła ze spoliczkowania w 1968 r. kanclerza Republiki Federalnej Niemiec Kurta Georga Kiesingera, który należał do NSDAP. Wraz z Serge’em tropiła esesmanów winnych deportowania Żydów i innych zbrodni w okupowanej Francji i doprowadzała do konfrontacji, nie zważając na ryzyko.

      Serge Klarsfeld (1935): Pochodzący z osiadłej we Francji rodziny rumuńskich Żydów Klarsfeld miał ważne powody osobiste, by gromadzić i publikować informacje o nazistowskich dostojnikach, odpowiedzialnych za wywózki i mordowanie Żydów francuskich – jego ojciec zginął w Auschwitz. Klarsfeld skrupulatnie gromadził dowody winy i je publikował. Podobnie jak jego żona, Beate, nie bał się konfrontować osobiście ze zbrodniarzami.

      Eli Rosenbaum (1955): Do Biura Dochodzeń Specjalnych Departamentu Sprawiedliwości trafił najpierw jako praktykant. W latach 1995–2010 był dyrektorem Biura, najdłużej ze wszystkich sprawujących tę funkcję. Jako główny prawnik Światowego Kongresu Żydów w roku 1986 kierował kampanią potępienia byłego sekretarza generalnego ONZ Kurta Waldheima, gdy ten kandydował na prezydenta Austrii. Doprowadziło to do ostrego sporu Rosenbauma z niegdyś idealizowanym przezeń Szymonem Wiesenthalem.

      Allan Ryan (1945): W latach 1980–1983 pełnił funkcję dyrektora Biura Dochodzeń Specjalnych Departamentu Sprawiedliwości, kierując tą nową wówczas organizacją podczas pierwszych działań mających na celu zidentyfikowanie nazistowskich zbrodniarzy wojennych i pozbawienie ich amerykańskiego obywatelstwa.

      Jan Sehn (1909–1965): Polski sędzia śledczy wywodzący się z rodziny pochodzenia niemieckiego. Sporządził pierwszy szczegółowy opis historii i działalności Auschwitz. Przesłuchiwał Rudolfa Hössa, komendanta Auschwitz pełniącego najdłużej tę funkcję, i przekonał go do spisania wspomnień, zanim wykonano wyrok śmierci przez powieszenie w 1947 r. W latach sześćdziesiątych udzielił też pomocy swojemu niemieckiemu odpowiednikowi Fritzowi Bauerowi, składając zeznania przed sądem we Frankfurcie podczas procesu załogi Auschwitz.

      Szymon Wiesenthal (1908–2005): Urodzony w Buczaczu w Galicji przetrwał Mauthausen i inne potworności wojny, by zostać najsłynniejszym łowcą nazistów i twórcą Żydowskiego Centrum Dokumentacji Historycznej Okresu Holocaustu. Choć powszechnie przypisywano mu zasługi w wytropieniu wielu zbrodniarzy wojennych, niekiedy krytykowano go też za rzekome wyolbrzymianie swojej roli i osiągnięć, zwłaszcza w sprawie Eichmanna. Wszedł także w spór ze СКАЧАТЬ