Шигырьләр / Стихи (на татарском языке). Габделджаббар Кандалый

Чтение книги онлайн.

      Сачәк бер вакыт атадыр,

      Коела, йиргә ятадыр;

      Кибәдер – корып катадыр,

      Көзенә керсә яринда.

      Гомер дәхи шулай үтәр, –

      Сачәк вактың үтеп китәр,

      Йөзеңнең рәүнәкъе[10] бетәр,

      Йәшендән керсә кайгыга.

      Иляһи, бу асыл кошны

      Тубай агачына[11] кундыр,

      Иляһи, мин сабырсызны

      Сабырлык юлына күндер!

      Каләмем дә тая инде,

      Ки яза алмай турыдан;

      Яна бәгърем, сула йөзем

      Авырлыклардан, гуредан[12].

      Языйм микән, җитәр микән?

      Язу файда итәр микән?

      Бу кайгулар бетәр микән,

      Гомерлеккә китәр микән?!

      Бәйан итәм ки бән сезгә,

      Гаеп итмәңез сез безгә:

      Гыйлемлек булмады бездә, –

      Йөрепмез гъәфләтә һәр ан[13].

      Нәчә еллар гомер сөрдем,

      Даим мәдрәсәдә тордым,

      Җаһиллегем бүген белдем, –

      Йөрепмез гъәфләтә һәр ан.

      Бәйан итдем ки хәлемне,

      Сарыф итдем, и, малымны,

      Хисабламадым алдымны, –

      Йөрепмез гъәфләтә һәр ан.

      Йөрәкләрем булып бирйан[14],

      Гомер үтде, булып гирйан[15],

      Даим булдым үзем гъөрйан[16], –

      Йөрепмез гъәфләтә һәр ан.

      Һаман тордым үзем кышда,

      Торып чыга идем тышка,

      Гомерләр үтде күп бушка, –

      Йөрепмез гъәфләтә һәр ан.

      Чыга(р) идем даим юлга,

      Тота(р) идем китаб кулга,

      Эшем калды бәнем юлда, –

      Йөрепмез гъәфләтә һәр ан!

      Бу илләрдә торып калсам,

      Ярамас кызга күз салсам,

      Атамның каргышын алсам… –

      Качыйм тизрәк бу илләрдин!

      Арысландай егет-иргә,

      Батып бетсә дә кан-тиргә,

      Чит илләргә, ерак җиргә

      Качу әүля[17] бу илләрдин.

      Сөеп бу илгә килсәм дә,

      Ки юрга кеби җилсәм дә…

      Бөтен вөҗүдем[18], ил, сәндә, –

      Нигә тиз мине ятсындың?..

      Туган илем ерак калды,

      Җәяү йөреп сыйрак талды,

      Тагы бигрәк йөрәк янды…–

      Әзәлдәген[19] ник азсындың?

      Бу илнең һич чиге юкдыр,

      Биниһайә адәм чукдыр[20];

      Бере ач юк – бары тукдыр, –

      Нигә соң миңа тарсындың?

      Тарсынма бер дә, китәрмен:

      Җен, Иблистән дә битәрмен,

      Үз белгәнемне итәрмен, –

      Ки әгъля-гъәршә[21] ашкындым!

      Миңа бердер: кая булсам,

      Багъ алмадай пешеп тулсам,

      Ки соңрадин шиңеп сулсам… –

      Шуның чөн сиңа гъәрсендем.

      Кусагыз да, һич уфтанмам,

      Язуымнан да тукталмам,

      Котылмассыз барыбер сез,

      Әле болай гына калмам:

      Төреп чалма-чапанларны,

      Йөресәм кыр-япанларны,

      Онытмам сез наданларны, –

      Элеп салмыйча һич калмам!