Vers en Vlam. Ilna Stander

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ

      Die toon van die limeriek is (ernstig/somber/lighartig). (1)

      2Oor wie gaan die limeriek: ’n vrou van Clocolan of die man op die maan? (1)

      3Lees weer versreël 2.

      3.1Dink jy dit is moontlik dat die vrou regtig op die man in die maan verlief kon wees? Gee ’n rede vir jou antwoord. (1)

      3.2Haal EEN woord uit reël 2 aan wat bewys dat sy nie meer verlief is op hom nie. (1)

      4Noem TWEE dinge wat die vrou gehad het. (2)

      5Waarop, dink jy, hoop die vrou? (1)

      6Alhoewel ’n teleskoop jou toelaat om hemelliggame wat ver van die aarde is – soos die maan, sterre en selfs enkele planete – te sien, kan jy nie alles daarop in detail sien of bestudeer nie. Die SALT-teleskoop, een van die modernste teleskope wat in Sutherland is, kan jou vermoedelik wel so ver as ’n kersvlam op die maan laat sien.

      Is die volgende stelling WAAR of ONWAAR? Die vrou in die limeriek se teleskoop sal haar in staat stel om die man op die maan raak te sien – as hy regtig bestaan. Motiveer jou antwoord. (1)

      7Noem TWEE wyses waarop die laaste reël beklemtoon word. (2)

      8Evalueer die vrou se optrede in die slotreël ten opsigte van die hoop wat sy in versreël 3 in haar hart gehad het. (2)

      9Alhoewel die vrou hoop het dat daar ’n verhouding kan ontstaan, is hierdie hoop ironies. Gee ’n rede om hierdie stelling te bewys. (1)

      10Kyk na die laaste woord in elke reël en skryf die eindrymskema neer. (1)

      11Hierdie limeriek het nie net die eindrym aabbanie, maar ook halfrym. ’n Voorbeeld is in versreël 2, waar alliterasie voorkom.

      11.1Definieer (gee ’n definisie van/omskryf) die begrip alliterasie. (1)

      11.2Skryf versreël 5 neer en dui die klanke wat allitereer aan. (1)

      11.3Onderstreep die korrekte antwoord.

      Een van die funksies van alliterasie soos dit hier gebruik word, is:

      A.klanknabootsing.

      B.sodat die gedig makliker lees.

      C.omdat dit beter klink.

      D.om die woorde te beklemtoon deurdat dit met mekaar verbind word. (1)

      12Wat is die tema van hierdie limeriek? Wenk: Hou dit waarmee die spot gedryf word in gedagte. (1)

      13Wat, dink jy, sal die gevolg wees van die vrou wat hoop verloor het? (1)

      14Kan jy met die vrou identifiseer? Verduidelik jou antwoord. (1)

      [20]

      SAMEVATTING/TOEPASSING

      Die vrou word as karikatuur geskets omdat sy hoop vir en op iets wat nie eens bestaan nie, en ook omdat die hoop slegs van haar kant af kom. Tog is hierdie eensydige, hopelose liefde ’n algemene verskynsel – veral onder tieners.

      Al wat sy gehad het om aan hierdie denkbeeldige verliefdheid vas te klou, was die hoop dat dit tog bestaan of dat dit kan uitwerk en ’n teleskoop – wat beklemtoon hoe ver buite haar bereik dit is.

      VERRYKING

      Verhoudings is ’n integrale deel van die lewe. Onbeantwoorde liefde – of gevoelens wat slegs van een kant af kom – is beslis nie so skaars nie. Gaan kyk gerus die fliek Mooirivier.

      WENKE VIR ONDERWYSERS

      •So skryf jy ’n limeriek: http://storiewerf.co.za/skryf/limericke_philipdevos.htm

      •Inligting oor die SALT-teleskoop by Sutherland: http://www.mieliestronk.com/saltskoop.html

      •How to See the Moon: Telescope Viewing Tips: http://www.space.com/14296-moon-telescope-viewing-skywatching-tips.html

      •Hoe om onbeantwoorde liefde te hanteer: http://www.wikihow.com/Deal-With-Unrequited-Love

      •How to write a limerick: https://www.youtube.com/watch?v=t3OeU8GGusM

      •Voorbeelde van Engelse limerieke op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=qQI7rKVqVns

      •Onderhoud met Philip de Vos op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=zJ6XbDMQqVA

      die gebreekte snaar deur Diä!kwain/Antjie Krog

      (Bl. 28 in Vers en vlam)

      WAAROOR GAAN DIE GEDIG?

      Die spreker is ’n San-jagter in gevangenskap. Nie net is sy boog se snaar, en moontlik ook sy musiekinstrument s’n, gebreek nie, maar veel egter is die hartsnaar wat simbolies gebreek is – deur mense. Die mense laat hom ontuis en vreemd voel. Hy voel kwesbaar en blootgestel aan dít wat die mense aan hom gedoen het.

      The speaker is a San hunter in captivity. Not only is the string of his bow broken and his culture taken away from him, but far worse is his heart broken by people. The people made him feel uncomfortable and strange and that is why he feels vulnerable and exposed.

      NOG WOORDVERKLARINGS

      r. 2 gebreek (broken): stukkend gemaak

      r. 3 daarom (therefore): om dié rede

      r. 5 as gevolg daarvan (as a result of): daarom

      r. 7 geluid (sound): klank

      r. 7 lug (air)

      r. 16 vreemd (strange): onbekend

      LEES DIE GEDIG

      Voordat jy die gedig op bl. 28 lees, gaan lees weer die agtergrond van Diä!kwain op bl. 26–27 in Vers en Vlam. Verbeel jou jy hoor hoe ’n San-jagter soos Diä!kwain die gedig voorlees en probeer sy gevoel van vervreemding as gevolg van gevangenskap visualiseer.

      Die manier hoe die gedig saamgestel is (die uiterlike bou) sluit goed aan by die eenvoudige en ongeletterde San-spreker. Let op dat daar nie hoofletters is nie en dat daar slegs een leesteken is (die punt in versreël 7). Daar is ook nie ’n vaste rym nie en sinne is vreemd saamgestel. Voegwoorde (soos “daarom”, “want”, “omdat” en “as gevolg van”) probeer aan die leser verduidelik hoekom die spreker verlate voel.

      As iemand die gedig aan jou kan voorlees, luister hoe die assonansie en alliterasie en die herhaling van veral die voegwoorde en “die snaar gebreek” ’n sekere musikaliteit aan die gedig verleen. Dit sluit aan by die San-spreker in wie se kultuur liedere gebruik is om boodskappe en gevoelens oor te dra.

      Die herhaling van “vir my” beklemtoon ook hoe afgesonder hy voel van ander mense.

      ONDERRIGVRAE OOR DIE GEDIG

      Met die gedig langs jou, beantwoord die volgende vrae:

      1Die СКАЧАТЬ