Mara. Lisette van de Heg

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ my uit teen die trap af loop. “Ongelukkig het Anna nooit gereageer nie, en ek en Ouma het uiteindelik besluit om nie langer vir haar antwoord te wag nie.”

      Ek dink aan al daardie briewe wat maandeliks aangekom het en vernietig is sonder dat iemand hulle gelees het. Dit maak my dadelik bedruk, want wat kan ek doen? Moet ek vir tante Be sê sy het al daardie jare briewe geskryf wat nie gelees is nie of elke maand toekyk hoe sy ’n brief gaan pos, terwyl ek weet dis verspilde moeite?

      Hoe sou Tante gereageer het die dag dat daardie brief uiteindelik gekom het, die brief oor haar susterskind, die een wat sy wil hê ek moet lees? Sou sy hoopvol gegimlag het, of het sy die brief met ’n angstige gevoel oopgemaak, met die verwagting dat dit slegte nuus bevat?

      “Wil jy tee drink, skat?”

      Ons is terug in die kombuis, en ek knik. Die brief. Wat staan in die brief?

      “Gaan sit maar daar, jy is seker moeg,” sê Tante en sy beduie na ’n stoel.

      “Ek kan nie daar sit nie! Dis Oupa se stoel.”

      “Oupa is nie meer hier nie en jy is moeg. Gaan sit gerus daar. Dis die beste stoel wat ek het.”

      Huiwerig gaan sit ek op die stoel wat met groen materiaal oorgetrek is. Dit staan reg langs die koolstoof en die hitte omhul my soos ’n warm kombers.

      “Hier is jou tee.” Ek moes ’n oomblik lank ingesluimer het, want die skielike woorde laat my skrik.

      “Wil jy nou dadelik die brief lees?”

      Ek knik. My liggaam is doodmoeg, maar my gees sal eers tot rus kom wanneer ek weet wat daarin staan. Ek is Tante dankbaar dat sy daaraan dink; dit is asof sy presies aanvoel wat sy moet sê of nie.

      Tante Be bring die brief, gee dit sonder ’n woord vir my en loop by die kombuis uit. “Roep maar as jy my nodig het.”

      Dit neem ’n paar minute voordat ek myself so ver kan kry om die brief te lees. Ek sit in Oupa se stoel en staar na die koevert met my tante se adres in die dominee se handskrif daarop. Dit beantwoord die eerste vraag. Hy het die brief geskryf. Natuurlik. Hoe kon ek ooit dink dat my ma haar hiermee sou bemoei het? Uiteraard het sy haar afsydig gehou. Weet sy regtig wat aan die gang is? Besef sy dat ek swanger is en dat sy ouma gaan word?

      Soos gewoonlik was dit die dominee wat reëlings getref, besluite geneem, bevele gegee het. As God iemand nodig sou kry om sake in die hemel te reël, sal die dominee beslis voor in die ry staan om sy slag te wys. Hy sal alles op sy manier uitgevoer kry, hy sal die lofsange lei en die preke lewer. Hy sal heer en meester word in die hemel, en daar sal nie meer plek vir God of die engele wees nie.

      Die brief kraak in my hande en my vingers tril.

      Dit is tyd.

      Bewerig maak ek die koevert oop en trek die brief uit. Net een vel papier, beskryf met sy stekelrige handskrif.

      My oë gly oor die letters wat woorde vorm, sinne, ’n verhaal. Die letters kom bymekaar en vloei saam tot ’n lewensgroot woord gevorm word. Beskuldigend spring die woord uit die papier op. Hoer.

      Die woord wat hy keer op keer gebruik het, totdat selfs Mamma instemmend geknik het. Die woord waarmee hy dit vernietig het wat van my waardigheid oorgebly het. Die laaste skerwe van my jeug en vooruitsigte het uiteindelik onder sy voete gekraak en gebars, elke keer dat hy dit gesê het.

      Hoer.

      Die brief val uit my hande en sweef grond toe, vredig soos ’n veertjie, maar skerp soos ’n mes.

      Ek slaan my hande voor my gesig en vou dubbel. Agter my toe ooglede is dit swart en dan weer wit. Die leegte het ’n eie kleur en genoeg ruimte vir die beskuldiging wat oor sy lippe gekom het. Hoer. Vieslike hoer. Niemand in sy gemeente moes iets weet nie, maar teenoor die mense wat my lief kon hê, was hy duidelik genoeg. Eers Mamma, nou Tante. Daar gaan niemand vir my oorbly nie, almal gaan sy voorbeeld volg en my veroordeel. Daar is geen genade vir ’n hoer nie.

      Ek hoor nie toe Tante inkom nie. Later vertel sy my dat ek niks kon hoor nie. Sy het my naam ’n paar keer geroep, maar ek het nie gereageer nie. Eers toe sy my hande vat en dit sag streel, toe sy my ’n soen op die wang gee en woordjies in my oor prewel, toe eers het ek tot my sinne gekom en het my gedagtes teruggekeer na die hede. Ek is so wit soos ’n laken, sê Tante, en ek weet dit is waar. My arms en bene is lamgeslaan, vir altyd kragteloos, en ek sal nie verbaas wees as al die bloed uit my liggaam gevloei en my doodgewoon agtergelos het met die verraderlike omhulsel wat ek haat vanweë alles wat hy in hom dra nie.

      “Wil jy my vertel?” vra Tante, veel later, nadat ek tee gedrink en sy my ’n ekstra dik trui gegee het, omdat die koue vastrapplek in my lyf gekry het en ek aanhou bewe.

      Ek skud my kop, maar terselfdertyd maak ek my mond oop om minstens een ding te verduidelik. Fluisterend kom die woorde oor my lippe.

      “Ek is nie ’n hoer nie.” Ek sluk. “Ek het nie ’n kêrel of ’n man nie. Daar is niemand.”

      Ek weet nie of ek dié laaste woorde hardop gesê het nie, maar die ontkenning van enige manlike teenwoordigheid in my lewe – die dominee s’n ook – voel goed en ek herhaal dit vir myself, oor en oor. Daar is niemand. Niemand. Hy is ’n niks, ’n niemand. Die woorde bring verligting, al duur dit nie lank nie.

      Uiteindelik staan Tante op en begin die tafel dek. Ek wil opstaan en haar help, maar my bene is steeds swak en ek val terug in die stoel.

      “Bly maar sit, kind.”

      Tante tel die deksel van die pot op en ek ruik weer die stoofpot, ’n geur wat my herinner aan vroeëre maaltye in hierdie huis. Ek kyk toe terwyl Tante die inhoud van die pot omroer en dan groot porsies op twee borde uitskep. Sy kom na my toe en steek haar hand uit.

      “Ek voel soos ’n ou vrou.”

      “Jy is net moeg.” Tante trek my regop en loop saam met my na die kombuistafel. Ek gaan sit en wag totdat Tante oorkant my gaan sit. Sy vou haar hande en ek weet wat sy gaan doen. Huigelagtig buig ek my kop, maar ek vou nie my hande nie. Ek steek hulle onder die tafel weg as ’n klein teken van verset. Daar is ’n lang stilte en ten slotte kyk ek verbaas op na Tante.

      “Ek wil jou onder geen verpligting plaas nie, Maria, en beslis nie hiermee nie.”

      Ek voel hoe ek rooi word en skud my kop stadig om te ontken dat sy reg is, maar ek waag dit nie om iets te sê nie.

      “Luister, ek bid voor al my etes en dank die Here daarvoor, ek lees elke dag ’n paar keer die Bybel, maar ek sal jou nooit dwing om dit saam met my te doen nie.”

      Ek knik, hoewel ek haar woorde net met moeite verstaan en nog moeiliker kan glo. Toe buig Tante haar kop en bid in stilte. Ek kyk sonder ’n woord na haar. Ná haar gebed vat Tante haar lepel en begin eet. Sy knik gerusstellend vir my en ek tel ook ’n lepel op om my eerste ete ooit te begin waarop ek nie teen wil en dank die seën moes vra nie.

      Toe ons klaar geëet het, help ek Tante met die opwas. Ek pomp water in die groot ketel en sit dit op die vuur. Tante sit ’n sinkkom op die tafel neer. Daarna haal sy die pot met die kos van die konfoor af en sit dit op ’n houtplank op die werkblad om af te koel.

      Die water kook en ek gooi dit in die kom, nadat ek eers ’n bietjie seep ingegooi het. Vinnig meng ek ’n bietjie koue water uit die pomp met СКАЧАТЬ