Mara. Lisette van de Heg

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ en ’n Katolieke non, dit wys jou net, Maria, dat ons Liewe Heer hom nie aan sulke dinge steur nie.”

      Ek knik, maar sê nie dat ek nie met haar saamstem nie. Haar Liewe Heer is nie meer by my lewe betrokke nie en dalk was dit net ’n deel van sy wrede grap om ons te laat ontmoet.

      Die treinrit is eentonig en die non raak weer aan die slaap. Ek sorg angsvallig dat ek wakker bly, want dit voel vir my na iets verskrikliks as die trein jou na ’n onbekende, ongewenste bestemming neem. Noudat ons Arnhem nader, lyk dit of die omgewing sy arms na my uitstrek, asof ek welkom geheet word in my tuiste. Die reën waarmee die dag begin het, het opgeklaar en plek gemaak vir ’n blou lug met dik stapelwolke. Sonstrale val soos goue kettings tussen die wolke deur en raak aan die aarde, wat daardeur ’n warm gloed kry. Ek sien ’n ganspaartjie wat langs ’n smal sloot op die uitkyk staan, en glimlag toe hulle heldhaftig bly staan terwyl die trein verbyrammel. Langs die spoor staan mooi plaashuise en ek sien net een enkele draad vol wit wasgoed, wat herinnerings by my oproep aan Ouma se wasdag. Maandag is wasdag. Blykbaar steur die een wat hierdie draad vol wasgoed gehang het haar nie aan die ou gebruike nie.

      Sou Tante steeds die ritme van vroeër volg? Vir alles op die plasie was daar ’n tyd, al weet ek nie meer presies watter bedrywigheid by watter tydstip hoort nie. Soveel herinnerings het vervaag of selfs heeltemal verdwyn. Sal ek Tante nog herken wanneer ek uiteindelik in Velp aankom?

      Ek haal vinniger asem en maak my oë toe. Ek probeer my voorstel hoe Tante lyk, maar kan niks anders van haar onthou as haar Sondagmus nie. Hoe sal ek haar op so ’n groot stasie kry? Tydens die treinrit het ek die reisigers gesien op die stasies waar ons gestop het, almal doelgerig en seker van hulle saak. Hulle het hulle bagasie gekry, hulle geliefdes gegroet en die stasie se ontvangsaal verlaat terwyl hulle hard praat en lag, of soms in stilte, maar hand aan hand. Hoe sal ek haar tussen al daardie mense herken? Ek buk om my sak op te tel en sit dit op my knieë. Ek hou die leerhandvatsels styf vas; die vel van my vingers verkleur afwisselend wit en rooi, terwyl ek my probeer voorstel hoe my tante lyk wat ek tien jaar laas gesien het. Al doen ek ook my bes, onthou ek niks anders as haar mus nie.

      “Ons is amper daar, Maria.”

      Ek reageer nie.

      Dit lyk of suster Olivia aanvoel dat iets die afgelope paar minute verander het, want sy sit haar ou hande op myne. Ek moet my weer inhou en verstrengel my vingers styf inmekaar om nie te laat blyk dat ek liefs my hande sou wou wegruk van haar goedbedoelde aanraking nie.

      “Waarvoor is jy bang?”

      Dit voel of die ou vingers myne dwing om te ontspan, terwyl ek nadink hoe om sinvol te reageer. Uiteindelik antwoord ek in ’n sagte fluisterstem.

      “Alles.” My tante se reaksie. Haar gewilligheid of onwilligheid om my onderdak te gee.

      “Kom iemand jou haal?”

      “Ja …” Maar ek het haar jare laas gesien. Ek weet nie meer wie sy is nie.

      “Familie of ’n onbekende?” hou suster Olivia aan om te vra.

      “Familie, my tante.” Wat sekerlik nie lus is vir ’n ongetroude, swanger susterskind nie.

      “Weet jy wat, ek bly by jou totdat jy en jou tante mekaar gekry het.”

      My skouers ontspan ’n bietjie en ek sak terug in die bank.

      “Baie dankie.”

      Sy vra nie nog verduidelikings nie en ek wei nie uit nie, maar danksy haar vriendelike woorde voel ek beter. Ek is nie nou alleen nie, die ou vrou sal by my bly totdat ek Tante onder oë kry. Sal Tante glimlag en my omhels? Of sal sy net soos die dominee wees, van buite mooi en goed – op die stasie vriendelik, in die teenwoordigheid van ander mense – maar van binne lelik en hard?

      Die trein ry stadiger en ek weet ons nader Arnhem se stasie. Nog net een keer oorklim, dan is ons daar. Die laaste stukkie na Velp sal nie lank duur nie. Ons kry weer by die venster twee sitplekke langs mekaar. Ons is moeg en staar woordeloos by die venster uit. Die trein stop heeltemal te gou weer.

      Ek help suster Olivia om uit te klim, en sy sorg weer dat ons ons koffers kry. Daar staan ons aan die einde van ons reis, met ons bagasie tussen ons. Soekend kyk ek om my rond en ek weet nie eintlik wat om te verwag of te doen nie. Toe sien ek haar aangeloop kom.

      “Tante Be, hier is ek!” Ek roep dié woorde, ondanks die twyfel wat ek voel. Die vrou wat langs die trein af loop en aarselend by die waens inloer, kyk op en begin lag. Ek vergeet ’n oomblik lank my vrees en loop haar ’n entjie tegemoet, maar terwyl ons nader aan mekaar kom, voel ek weer die spanning en gaan huiwerig staan. Dit is dan dit, die doel van my reis. Skielik wil ek omdraai en weghardloop na ’n plek waar niemand my kan sien nie, ’n plek waarvan niemand weet nie.

      “Maria, is dit regtig jy? Natuurlik is dit jy, jy lyk na Anna.” Sy vat albei my hande en kyk na my met ’n vriendelike glimlag op haar gesig. Dit laat haar ronde wange nog verder uitbol totdat dit amper aan haar wimpers raak.

      Ek kyk na haar, maar kan nie ’n woord uitkry nie. In my kop dwarrel beelde van Mamma en Tante totdat hulle inmekaarvloei en een word. Hulle lyk inderdaad besonder baie na mekaar. Tante Be is ’n paar jaar ouer as Mamma, maar sy lyk vir my jonger. Sy het ’n sprankelende lig in haar oë en lagplooie om haar mond. Heeltemal anders as Mamma. Dit is asof ek na ’n lewende weergawe van Mamma kyk, asof Mamma niks meer is as ’n portret op ’n linnedoek nie. Die kleure is perfek en al die besonderhede klop, maar die lewe, die lig, kan nie op die linne vasgevang word nie.

      Natuurlik is daar ook verskille. Mamma is tenger, en noudat ek Tante sien, besef ek ook dat Mamma bleek is. ’n Vrou met sagte hande wat altyd in die huis bly. Nie Tante nie. Sy het ’n gesonde blos op haar wange en die hande wat myne vashou, is eelterig en sterk. Met ’n skok dring dit tot my deur dat Mamma se hande vroeër net so gevoel het. Sterk, geletsel en grof, maar warm en vriendelik. Sterk genoeg om jou vas te hou as jy val.

      Tante Be vat my arm en trek my saam na my koffers toe. Suster Olivia staan nog daar en wag. Sy het ’n glimlag op haar gesig en knik bemoedigend vir my. Ek stel Tante aan haar voor en hulle babbel ’n paar minute.

      “Tot siens, liewe kind.” Dit is tyd om afskeid te neem. Die non omhels my en ek ruik haar asem, wat effens na peperment ruik; ek voel hoe die stywe kap teen my hare vryf. Die laaste keer dat Mamma my op hierdie manier omhels het, is in my geheue gegrif. Dit was in die winter toe ek twaalf geword het, ’n koue winter. Daar was ys op die slote en ek wou dolgraag skaats. Niemand het my verbied om dit te doen nie, maar ek het geweet dis omdat ek nie gevra het nie. As ek wou skaats, moes ek dit skelm doen. Ek het laatmiddag van die huis af weggesluip en na die plek gegaan waar ek afgespreek het om Aleide, die koster se vrou, te ontmoet. Ek het haar wysgemaak ek het toestemming om te skaats, en sy het beloof om haar kleindogter se skaatse saam te bring. Sy was op die afgespreekte plek, maar sy het nie tyd gehad om te kyk hoe ek skaats nie.

      “Sal jy versigtig wees? Waar is jou ma?” Ek het geknik en ’n opgemaakte verskoning gemompel, waarna sy in haar haas nie goed geluister het nie. Sy is terug huis toe, en ek het die skaatse aan my skoene vasgemaak. Ek het lank gelede geskaats, die laaste keer op die plasie, maar wou nie daaraan dink nie. Ek het my op die ys begeef en daar was niemand anders nie – dit het al begin skemer word en dit sou binnekort aand wees – en ek was so vry soos ’n voël.

      Die plotselinge gekraak en die koue van die water sal ek nooit vergeet nie. Die ys het net skielik onder my voete verdwyn en ek was deurnat. Ek het dit met baie moeite reggekry om weer uit die koue water te kom. Bibberend het ek op die wal gestaan en besef dat ek my geheim sou moes deel. Hiermee sou ek nie СКАЧАТЬ