Название: Piekfyn Afrikaans Leesboek Graad 8 Huistaal
Автор: Riens Vosloo
Издательство: Ingram
Жанр: Учебная литература
Серия: Piekfyn Afrikaans
isbn: 9781775891031
isbn:
“Onthou, hulle is jou kinders. Hulle het nie gevra om in die wêreld te wees nie,” het die son geantwoord. “Werk met hulle, jy sal ’n skat vind waar jy dit die minste verwag en wanneer jy dit die minste verwag.”
En so het sy haar kinders aanhou dien. Hulle het nou begin baklei oor dinge. Hulle het mekaar nie meer gehelp of enigiets self gedoen nie, net heeltyd geskree en die Moeder se teenwoordigheid en aandag opgeëis.
“O, ek is honger, o, ek is dors, o, ek wil dit hê, dra my, troetel my. Jy is die Moeder, jy het ons in die wêreld gebring, sorg vir ons.”
En die Moeder van Alle Kinders het die seerplekke gedokter en die hongerige monde gevoed en die dorstige kele water gegee en vir hulle gesorg tot hulle groot was. Toe het hulle weggedwaal na veraf plekke en net af en toe teruggekom en party nooit weer nie. Hulle was nou al so gemeen en verwilder dat hulle mekaar begin doodmaak het.
Hartseer het die Moeder se hart begin wegvreet. Sy wat eens regop en trots was, was nou krom van die pyn en vernedering wat haar kinders haar aangedoen het deur haar vir alles te blameer. Hulle het nie ’n enkele vriendelike woord vir haar gehad nie.
En so het sy maar gesing om haarself te troos. In die tierende wind wat bome ontwortel, in die koel bries wat die nuwe dag wakker soen en die slaperige voëls wek vir die oggendlied, het sy gesing. In die dreuning van die reën wat neerstort en ontboste land wegraap en see toe meesleur, in die sagte motreën wat soos donsvere op die toppe van die hoogste berge van die wêreld neersyg, het sy gesing. En in daardie plekke waar dit koud genoeg was vir die reën om in sneeu te verander en venynige haelstene op die aarde te laat val. Orals het sy gesing.
Singend het sy selfs in die helder daglig opgekyk na die hemel, asof daar iets was – ’n baan van sterre, miskien – wat haar kon help. En singend weer afgekyk op haar handewerk. Soms wanneer sy in die oerwoude of beboste vlaktes brandhout gesoek het, het sy gesing van die woude wat geplunder word deur haar dolende kinders. Haar kinders wat eeue oue boomstamme afkap. Haar kinders wat die aarde stelselmatig vernietig en sterwend in hul spore agterlaat.
Die Moeder van Alle Kinders het geweet dat hulle nie omgee vir die aarde nie. Hulle het gate gegrawe in hul soektog na kosbare metale en edelstene en die gapende wonde net so agtergelaat. Daarom het sy in haar omswerwinge op die aarde dié lied gesing – soms hardop, soms in ’n fluistering:
Julle ploeg en dolwe my om
om jul hartewens te oes,
tot ek nakend lê, en gewond.
Ongenadige droogtes maak my bar,
reënstorms sleur my vlees mee,
sodat almal my bespot en verag.
Tog verduur ek alles.
Ek, die Moeder wat gebore is om te gee,
hou niks terug vir myself nie.
Ek voed die wêreld, en my kinders kyk stom
hoe ek vergiftig lê deur hulle hand.
Omdat die kinders se ore nie ingestem was op die musiek van die aarde nie, het hulle nie gehoor wat sy sing nie. Net soms, wanneer sy teen skemer sing, het daar ’n onverklaarbare swaarte op die harte van die eens saggeaarde en deernisvolle kinders gedruk.
Soos die kinders al verder en verder oor die aarde versprei het, wou elkeen meer ruimte vir homself hê. Elke dag het hulle oor bome baklei. En oor glinsterende rotse. En elkeen het vir hom ’n stuk aarde uitgemeet. Hier: “Dié boom is myne.” Daar: “Nee, dis myne.” En oral: “Myne. Myne.”
Hulle het die voëls uit die woude versamel en hulle opgesluit in hokke sonder ruimte om te vlieg. Hulle het die visse uit die water geraap en hulle in houers gedruk met geen ruimte om te swem nie. Hulle het die diere net vir die pret geskiet en hulle horings en huide versamel. Soms het hulle wilde diere in strikke gevang en hulle dan gevange gehou. Die woude se bome het hulle afgekap en gestroop.
En toe die aarde moeg word en die Moeder van Alle Kinders oud en sieklik word en sterf, was die kinders te gevoelloos om om te gee.
By haar dood is haar tweede wens vervul: dat haar oorskot in swart geklee sou word en dat sy toegelaat sou word om haar kinders steeds tot die beste van haar vermoë te versorg. So het sy selfs ná haar dood dag en nag gewerk, geklee in ’n swart kleed en ’n swart mantelkap. Sy het, noudat sy nie meer hoef te slaap nie, nog harder as tevore gewerk. Maar die kinders het nog steeds nie omgegee nie. Hulle het net aanhou roep: “Gee vir my, gee vir my, gee vir my,” en sy het aangehou om hulle te dien.
Omdat sy nou net ’n gees was, het sy nooit meer gepraat nie. Haar liedere het nog slegs in die nag of teen dagbreek opgeklink, wanneer die wind hulle in die valleie opgespoor het, of in die heuwels waar hulle eggo’s nog lank getalm het.
Die Moeder het met besondere sorg na ’n kind omgesien wat vroeg in haar tyd gebore is, maar nie kon praat nie. Die kind het die mooiste oë gehad en sterk, donker hare wat in vlegsels met krale versier agter haar rug afgehang het. Soos haar hare gegroei het, het haar hart ook gegroei, so het haar arms en bene gegroei. Sy het ’n pragtige jong vrou geword.
Eendag toe hierdie dogter met haar take besig was, het sy opgekyk na die Moeder. Vir die heel eerste keer het daar woorde uit haar mond gekom.
“Laat ek jou help, Moeder. Sit ’n bietjie en rus eers.” Haar stem was warm en vriendelik, en vriendelikheid was iets so ongewoons op die planeet dat daar ’n magtige stilte oor die aarde kom lê het. Alles het tot stilstand gekom – net vir ’n oomblik.
Die Moeder het diep gesug. “Dankie, my kind,” het sy gesê.
Hierdie enkele daad van vriendelikheid het die Moeder verlos. Sy het in ’n hopie op die grond neergesyg en in stof verander. Haar werk was klaar. ’n Groot wind het opgesteek en haar stof hoog die lug ingewaai om die maan te vorm soos dit nou lyk. En daarmee is haar derde wens vervul: dat ’n lig uit haar sal skyn sodat sy haar kinders en die groen-en-blou planeet nog steeds elke maand van die jaar kan sien.
Tot vandag toe hou die maan wag oor haar rusiemakende en vegtende kinders. Sy sien haar dogters onder leiding van die jong vrou, besig om heel te maak en gesond te maak, om te dien en te bewaar soos sy voorheen gedoen het.
Maar die kinders van die dogters van die maan kla steeds, maak steeds rusie, veg steeds. En wanneer die maan dit sien, steek sy haar gesig weg en huil van skaamte, voor sy dit regkry om weer te kyk en ’n skraal halfmaan te wys. Nag ná nag draai sy haar gesig meer en meer tot sy volrond van liefde straal. Op so ’n magiese volmaannag is dit moontlik dat iemand ’n sprankie van hierdie liefde opvang en dit met ander deel.
Nou nog, in wind en in reën, sing die dogters van die maan die lied van hulle wie se lewenstaak dit is om te gee. En in dié lied skuil ’n innige wens: dat die kinders weer sal leer om hul Moeder lief te hê.
Woordverklarings
daeraad – eerste daglig
deernis – meelewing, liefdevolheid
dolend – dwaal, rondloop
huide СКАЧАТЬ