Diep spoor. Jeanette Stals

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ ou slaapmat in die vuur.

      Die vlamme maak ligkolle in haar ma se oë en Thabisa se hart wil by haar keel uitspring toe die vlamme opskiet en haar kindwees verorber. Eers toe die vuur weer terugsak, kan sy haar daarvan losmaak en rondkyk.

      Die mense, die hutte en beeskraal, alles lyk anders. Asof ’n onbekende seisoen haar bekruip het. Sy het ’n nuwe lewe gekry. Die kind is dood.

      Thabisa speel nie meer nie, maar werk nou saam met die vroue en help ook om die baba van haar jongste ma te versorg. In die laatsomer is daar baie werk. Hulle oes die groente en dra dit aan, pak pampoene in die son om ryp en hard te word. Graan word gewan en die korrels in groot houers onder die vloer van Ugogo se hut begrawe, waar niks dit kan bykom nie.

      Die dae is kort en die nagte koud. Sy leer om sonder die ekstra warmte van haar sussies te slaap omdat sy dikwels eenkant toe rol wanneer sy haar bekommer. En vanaand voel sy bekommerd, ook hartseer.

      Twee dae gelede het sy gesien hoe Lungile se sustertjie ’n paar lang hare uit hulle bees se stert trek en nou dra Lungile ’n nuwe bandjie van sterthare om haar arm. Haar skoonsuster verlang na haar eie kraal waar die bees vandaan kom. Lungile is angstig ook. Die winter is aan die verbygaan en sy kan steeds nie van hierdie kraal se melk drink nie. As sy nie binnekort vir Jabu kinders gee nie, sal haar pa ’n jonger suster van haar moet stuur. Die lewenstou van ’n familie kan net dik en sterk bly as daar kinders is, ’n nageslag wat saam met die voorvaders kan loop. Sonder kinders van haar eie sal Lungile nie styf invleg nie. Sy word ’n los flenter wat kan afbreek en niemand sal te besorg daaroor wees nie.

      5

      KATRIEN HOU FRANSIE DEUR DIE KOMBUISVENSTER DOP. Hy speel in die agterplaas met ’n houtwaentjie wat sy oupa vir hom gemaak het, laai dit vol klippies en stoot dit oor die grondpad wat hy met sy hand skraap.

      Sy gaan uit, loop nader met haar groot, swanger lyf en gaan op die houtbank langs hom sit. Dis heerlik hier buite onder die peerboom. Sy sal in die rukkie voor die baba kom, vir oulaas rustig en sommer net lui wees, want sy weet nou wat vir haar voorlê.

      Gerrit is vanoggend met ’n geleende perd oor Helshoogte om een van sy leerlinge se ouers te gaan besoek. Hulle boer teen die agterste hang van Simonsberg en die pa wil hê sy seun moet die skool los om met die boerdery te kom help. Gerrit gaan hom probeer oorreed om die elfjarige kind nog ’n jaar of twee kans te gee, want die seun is skrander en gretig om in die skool te bly.

      “Kyk, Mamma,” sê Fransie, “ek het my wa volgelaai.”

      “Ek sien so. En wat is dit wat jy daar in jou wa het?”

      Hy kyk ernstig na haar. “Ek sal anderdag sê.”

      “Pampoene, miskien? Of druiwe, soos wat Oupa—”

      “Katrien!” Dina is in die agterdeur, haar oë vol skrik.

      Katrien vlieg orent, struikel oor haar rok se soom, maar behou genadiglik haar balans en drafstap nader. Die dokter en sy vrou, Elaine, verskyn agter Dina. Hulle gesigte wys duidelik hulle is nie op besoek nie.

      Elaine vou Katrien in haar uitgestrekte arms toe. “My kind.”

      Dis slegte nuus. Ma? Broer Johannes? Of …? Katrien snak na asem. “Gerrit?”

      “Kom.” Dokter O’Flinn vat haar arm en lei haar na die rusbank in die voorhuis. “Sit eers hier.”

      Sy kyk na die twee gesigte langs haar. “Is dit Gerrit? Sê vir my!”

      Elaine hou haar hand vas. “Ja, my kind. Gerrit het teenspoed gehad.”

      Katrien se kop duisel en sy gly van die bank af, maar die dokter gryp haar voor sy op die vloer beland.

      “Bring water.” Hy tel haar op, dra haar kamer toe en lê haar op die bed neer. Toe haal hy ’n flessie uit sy drasak, voeg ’n paar druppels by die water wat Dina bring en hou die beker by haar mond. “Drink, Katrien.”

      Sy sluk werktuiglik.

      Ook toe Elaine en Dina haar klere uittrek en ’n nagrok vir haar aantrek, is sy nie betrokke nie. Dis iemand anders se nagmerrie waarop sy van baie hoog af neerkyk.

      Sy lê terug op haar en Gerrit se dubbelbed.

      Waarom skop die kind nou so erg? Dit laat haar onthou van haar ander kind. “Fransie. Waar is hy?”

      “Nog buite,” antwoord Dina.

      “Gaan kyk wat hy doen,” sê die dokter.

      Katrien voel haar lyf effens skietgee. Die druppels begin seker werk.

      “En Gerrit?” wil sy weet.

      Die dokter vat haar hand. “Sjt, Katrien, rustig nou. Ons sorg eers vir jou baba.”

      Sy beur regop. “Maar Gerrit, wie is by Gerrit?”

      Hy vermy haar oë en sy kyk verby hom na Elaine.

      “Dit was ’n ongeluk, Katrien,” sê Elaine. “Die perd het geskrik daar op Helshoogte en onder Gerrit padgegee. Hy het met sy kop teen ’n rots geval.”

      “Nee!” bars dit uit haar keel en haar lyf trek inmekaar.

      Pyn verswelg haar en sy weet nie of dit uit haar hart of uit haar buik kom nie. Dit spoel in ’n vloedgolf dwarsdeur haar. Met rukke verloor sy haar bewussyn, dan is sy weer terug in die kamer, binne-in die nagmerrie.

      Sy is besig om in kraam te gaan, veels te vroeg.

      Sy gaan die kind verloor.

      Vir ure stoei sy met haar angs en met die pyn. Die dokter en sy vrou probeer haar kalmeer, haar troos. Maar daar is nie vioolmusiek wat haar bystaan nie.

      Gerrit is nie meer hier nie.

      Swart kraaie, afgeëts teen die kerkmuur. Dis hoe die mense lyk met die son wat verblindend van die afgekalkte muur terugkaats. Katrien druk ’n sakdoek teen haar oë. Klou met haar ander hand aan Fransie se handjie vas.

      Haar kop ’n lugleegte, is sy net van die louwarm straaltjie bloed langs haar binnebeen bewus. Sy kan dit net so min keer as wat sy eergister die klein lewe in haar liggaam kon vashou.

      Ou Dominee se stem raak stil en oorkant die graf skuifel ’n groepie kinders nader aan mekaar. Die seun wie se pa hom uit die skool wil neem, staan voor met kisklere aan en hare plat agtertoe gekam. Hy lyk onseker, gee nietemin die noot en al agt monde gaan oop. Hulle sing die “Aandgesang” wat Gerrit vir hulle geleer het. Sonder begeleiding, nes Katrien dit die afgelope maande gehoor en haar daarin verlustig het.

      Die klanke kerf haar stukkend van binne en sy verstewig haar greep op Fransie om regop te bly, kyk af in die kind se blou Gerrit-oë. Dit staar vraend, byna verwytend na haar terug.

      Haar ma en Dina haak weerskante by haar in en lei haar weg. Fransie bly by sy oupa en ouma agter.

      “Dokter het gesê sy moenie opstaan nie,” verwyt Katrien se ma.

      Dina sê СКАЧАТЬ