Krzyżacy. Генрик Сенкевич

Чтение книги онлайн.

      – A gdzie mnie wiedziecie? – pytał – na zamek?

      – Juści na zamek. Jurand razem z dworem księżny stanął.

      – Powiedzcie mi też, jaki to człowiek?… żebym wiedział, jako z nim gadać…

      – Co wam powiem! To jest człek zgoła od innych ludzi odmienny. Powiadają, że dawniej był wesół, póki mu się krew w wątrobie nie zapiekła.

      – A mądry jest?

      – Chytry jest, bo innych łupi, a sam się nie da. Hej! jedno on oko ma, gdyż drugie mu Niemcy z kuszy wystrzelili, ale tym jednym do dna ci człowieka przejrzy. Nikt z nim na swoim nie postawi… Jeno księżnę, naszą panią, to miłuje, bo jej dwórkę za żonę wziął, a teraz się dziewka u nas hoduje.

      Zbyszko odetchnął.

      – To mówicie, że on się woli księżny nie sprzeciwi?

      – Wiem ja, czego byście się chcieli dowiedzieć, i com zaś słyszał, to powiem. Mówiła z nim księżna o waszych zrękowinach, boć nieładnie byłoby utaić, ale co on na to rzekł – nie wiadomo.

      Tak rozmawiając, doszli do bramy. Kapitan łuczników królewskich, ten sam, który poprzednio prowadził Zbyszka na śmierć, skinął mu teraz przyjaźnie głową, więc przeszedłszy warty, znaleźli się w dziedzińcu, a potem weszli na prawo do oficyny, którą zajmowała księżna.

      Dworzanin, spotkawszy przed drzwiami pachołka, spytał:

      – A gdzie Jurand ze Spychowa?

      – W Krzywej komnacie, z córką.

      – To tamój – rzekł dworzanin, ukazując drzwi.

      Zbyszko przeżegnał się i podniósłszy zasłonę w otwartych drzwiach, wszedł z bijącym sercem. Ale nie od razu dostrzegł Juranda z Danusią, gdyż komnata nie tylko była krzywa, ale i mroczna. Po chwili dopiero ujrzał jasną główkę dziewczyny siedzącej na kolanach ojca. Oni też nie usłyszeli, gdy wszedł, więc zatrzymał się przy zasłonie, chrząknął i wreszcie ozwał się:

      – Niech będzie pochwalony.

      – Na wieki wieków – odpowiedział wstając Jurand.

      W tej chwili Danusia skoczyła ku młodemu rycerzowi i chwyciwszy go za rękę, poczęła wołać:

      – Zbyszku! Tatuś przyjechali!

      Zbyszko ucałował jej ręce, po czym wstał, zbliżył się wraz z nią do Juranda i rzekł:

      – Przyszedłem się wam pokłonić; wiecie, ktom jest?

      I schylił się lekko, czyniąc rękoma ruch, jakby go chciał podjąć pod nogi687. Lecz on chwycił jego dłoń, obrócił go ku światłu i począł mu się w milczeniu przypatrywać.

      Zbyszko już był nieco ochłonął, więc podniósłszy zaciekawiony wzrok ku Jurandowi, ujrzał przed sobą męża postawy ogromnej, z płowym włosem i również płowymi wąsami, z twarzą dziobatą i jednym okiem barwy żelaza. Zdawało mu się, że oko to chce go przewiercić na wylot, tak że zmieszanie poczęło go znów ogarniać, wreszcie nie wiedząc, co ma rzec, a chcąc koniecznie coś powiedzieć, by przerwać kłopotliwe milczenie, zapytał:

      – To wyście Jurand ze Spychowa, ociec Danusin?

      Lecz tamten wskazał mu tylko ławę obok dębowego krzesła, na którym sam zasiadł, i nie odrzekłszy ni słowa, przypatrywał mu się dalej.

      Zbyszko zniecierpliwił się wreszcie.

      – Bo wiecie – rzekł – nieskładnie688 mi tak siedzieć jako na sądzie.

      Dopieroż Jurand ozwał się:

      – Tyś chciał bić w Lichtensteina?

      – Ano! – odrzekł Zbyszko.

      W oku pana ze Spychowa błysnęło jakieś dziwne światło i groźna jego twarz rozjaśniła się nieco. Po chwili spojrzał na Danusię i znów spytał:

      – I to dla niej?

      – A dla kogoż by? Musieli wam stryjko powiadać, jakom jej ślubował Niemcom ze łbów pawie czuby pozdzierać. Ale nie będzie ich trzy, jeno co najmniej tyle, ile palców u obu rąk. Przez to i wam do pomsty dopomogę, boć to przecie za Danusiną mać689.

      – Gorze im! – odrzekł Jurand.

      I znów zapadło milczenie. Zbyszko jednak pomiarkowawszy, iż okazując swoją zawziętość na Niemców, trafia do serca Jurandowego, rzekł:

      – Nie daruję ja za swoje, choć mało mi już szyi nie ucięli.

      Tu zwrócił się ku Danusi i dodał:

      – Ona mnie zratowała.

      – Wiem – rzekł Jurand.

      – A nie krzywiście o to690?

      – Skoroś jej ślubował, to jej służ, bo jest taki rycerski obyczaj.

      Zbyszko zawahał się nieco, lecz po chwili począł mówić z widocznym niepokojem:

      – Bo to uważcie… nałęczką691 mi głowę nakryła… Wszystko rycerstwo słyszało i franciszkanin, który był przy mnie krzyżem, słyszał, jako rzekła: „Mój ci jest!” I pewno, iż niczyj inny do śmierci nie będę, tak mi dopomóż Bóg.

      To rzekłszy, przyklęknął znów i chcąc pokazać, że zna rycerski obyczaj, ucałował z wielką czcią oba trzewiki siedzącej na poręczy od krzesła Danusi, po czym wstał i zwróciwszy się do Juranda, zapytał:

      – Widzieliście taką drugą… co?

      A Jurand założył nagle na głowę swe straszne mężobójcze ręce – i zamknąwszy powieki, odrzekł głucho:

      – Widziałem, ale Niemce ci mi ją zabili.

      – To słuchajcie – rzekł z zapałem Zbyszko – jedna nam krzywda i jedna pomsta. I naszych kupę z Bogdańca, co im konie w młace692 polgnęły, psubraty z kusz wystrzelali… Już wy nikogo lepszego ode mnie do waszej roboty nie znajdziecie… Nie nowina mi to! Spytajcie stryka. Na kopie alibo na topory, na długie alibo na krótkie miecze, za jedno mi! A powiadał wam stryk o onych Fryzach?… Narznę ja wam Niemców jako baranów, a co do dziewczyny, to wam klękajęcy693 ślubuję, jako się będę o nią bodaj z samym piekielnym starostą694 potykał i jako nie odstąpię jej ni za ziemię, ni za stada, ni СКАЧАТЬ