Król Maciuś Pierwszy. Janusz Korczak

Чтение книги онлайн.

      – Oskarżam tego chłopca – mówi oficer na sądzie – że w zimie wyszpiegował, gdzie jest nasza prochownia – i doniósł nieprzyjacielskiej artylerii. Dwanaście razy strzelili i nie trafili, a za trzynastym razem trafili i wysadzili prochownię w powietrze.

      – Czy tak było, czy przyznajesz się do winy? – zapytał się siwy sędzia-generał.

      – Było inaczej. Nie ja wyszpiegowałem, gdzie jest prochownia, a ten właśnie oficer mnie zaprowadził, pokazał mi wszystko i kazał iść zobaczyć, gdzie jest u nas prochownia – i dać mu znać. I za to dał mi czekoladę. Może nie tak było?

      Zaczerwienił się bardzo oficer, bo źle wtedy zrobił, bo nie wolno mówić nikomu, gdzie są składy pocisków.

      – Byłem żołnierzem i posłano mnie na wywiad, a wasz oficer chciał ze mnie zrobić szpiega – ciągnął śmiało Maciuś.

      – A skąd ja mogłem wiedzieć? – zaczął się tłomaczyć63 oficer.

      Ale jenerał64 nie dał mu dokończyć:

      – Wstyd, panie oficerze, że taki mały pana oszukał. Zrobiłeś pan65 źle i będziesz za to ukarany. Ale i temu chłopcu przebaczyć nie można. Co pan powie, panie adwokacie?

      Adwokat zaczął bronić Maciusia:

      – Panowie sędziowie, oskarżony, który to się podaje za Wyrwidęba, to za Tomcia Palucha – nie jest winien. Był żołnierzem i musiał się słuchać. Poszedł na wywiad, bo go posłano. I myślę, że powinien być posłany tak samo do obozu jeńców, jak inni.

      Generał trochę się ucieszył, bo mu żal było chłopaka. Ale nic nie mówił, bo wojskowy nie ma prawa pokazać, że kogoś żałuje, a tym bardziej nieprzyjacielskiego żołnierza.

      Więc tylko schylił głowę nad książką, gdzie były napisane wszystkie prawa wojenne – i szukał, co tam napisane o szpiegach wojennych.

      – Ooo, jest – powiedział nareszcie. – Szpiegów cywilnych, którzy za pieniądze zdradzają – należy wieszać od razu, szpiegów wojskowych można zaraz rozstrzelać, albo jeżeli adwokat się nie zgadza, trzeba odesłać wszystkie papiery do wyższego sądu i z rozstrzelaniem trochę poczekać.

      – Więc ja żądam – powiedział adwokat – żeby posłać tę sprawę do wyższego sądu.

      – Dobrze – zgodził się generał i wszyscy sędziowie.

      I Maciusia odprowadzono znów do jego więzienia.

      Więzienie Maciusia – to była sobie zwyczajna chałupa wiejska. Bo w polu na froncie nie ma przecież wielkich kamiennych domów z kratami w oknach. Takie wygody mają miasta, a nie – wojsko na froncie. Więc też Maciusia odprowadzono do tej chałupy, tylko że przed oknami i przed drzwiami stało po dwóch żołnierzy z nabitymi karabinami i rewolwerami.

      Siedzi więc Maciuś i myśli nad swoją dolą. Ale jakoś wcale nie traci nadziei.

      – Mieli mnie powiesić, a nie powiesili. Może się i od kuli wykręcę. Tyle już kul kręciło się koło mnie.

      Zjadł z apetytem kolację, nawet bardzo smaczną – bo skazanych na karę śmierci dobrze żywią – już takie jest prawo. A Maciuś tak był traktowany, jak skazany na śmierć.

      Usiadł Maciuś przy oknie i patrzy w niebo, jak aeroplany66 fruwają: „Nasze to czy nieprzyjacielskie?” – myśli sobie.

      A tu jak nie grzmotną od razu trzy bomby, a wszystkie blisko Maciusinego więzienia.

      Co było potem, Maciuś nie pamięta. Bo znów spadł cały grad bomb. Jedna uderzyła w chałupę – coś się zakotłowało. Jakieś jęki, krzyki, furczenie. Ktoś go pochwycił, ale Maciuś głowę miał zwieszoną. Potem coś klekotało nieznośnie. A kiedy się wreszcie ocknął – leżał na szerokim łóżku w jakimś pięknie umeblowanym pokoju.