Księgi Jakubowe. Olga Tokarczuk

Чтение книги онлайн.

      Mój mistrz Mordechaj jakby wiedział o wszystkim. Kilka dni później pojawił się w Busku znienacka, ponieważ miał dziwny sen. Śniło mu się, że pod synagogą we Lwowie widzi biblijnego Jakuba, który rozdaje ludziom kozie bobki. Większość z obdarowanych oburza się albo wybucha głośnym śmiechem, ale ci, którzy przyjmują ten dar i połykają go z szacunkiem, zaczynają świecić od środka jak lampiony. Dlatego w tym widzeniu i Mordechaj wyciąga dłoń po dar.

      Kiedy mu, uradowany z jego przybycia, opowiadałem o moich przygodach ze światłem, słuchał mnie uważnie i w jego oczach dostrzegłem dumę i czułość. „Jesteś dopiero na samym początku drogi. Gdybyś poszedł nią dalej, wiedziałbyś, że ten świat wokół już się kończy, to dlatego widzisz go tak, jakby był nieprawdziwy, i dostrzegasz nie to światło z zewnątrz, które jest fałszywe i złudne, ale to wewnętrzne, prawdziwe, pochodzące z rozsypanych boskich iskier, które zbierze Mesjasz”.

      Mordechaj uznał, że jestem wybrany do jego misji.

      „Mesjasz już idzie – powiedział do mnie, nachylając się do mego ucha tak, że jego wargi dotknęły małżowiny. – Jest w Smyrnie”.

      Nie zrozumiałem wtedy, co miał na myśli, lecz wiedziałem, że Szabtaj, niech imię jego będzie błogosławione, urodził się w Smyrnie, więc jego miałem w umyśle, mimo że dawno odszedł. Mordechaj zaproponował, żebyśmy razem ruszyli na południe, łącząc interesy i poznanie prawdy.

      We Lwowie Grzegorz Nikorowicz, Ormianin, miał handel turecki – sprowadzał głównie pasy z Turcji, ale handlował także kobiercami i kilimami, balsamem tureckim i białą bronią. Sam zamieszkał w Stambule, żeby stamtąd doglądać interesu, i co jakiś czas jego karawany z cennym towarem ruszały na północ i wracały na południe. Przyłączyć się do nich mógł każdy, nie tylko chrześcijanin, byle wykazał się dobrą wolą i miał na tyle pieniędzy, żeby złożyć się na opłacenie przewodnika i ochrony zbrojnej. Można było wziąć z Polski towar – wosk, łój czy miód, czasem bursztyn, choć nie szedł on już tak dobrze jak kiedyś, trzeba było też mieć się z czego utrzymać po drodze, a na miejscu zainwestować zarobione pieniądze w odrobinę towaru, żeby cokolwiek na całej wyprawie zarobić.

      Pożyczyłem niedużą sumę, Mordechaj zaś dołożył trochę swoich oszczędności. W sumie więc dysponowaliśmy małym kapitałem i szczęśliwi ruszyliśmy w drogę. Było to wiosną 1749 roku.

      Mordechaj ben Eliasz Margalit, reb Mordke, był już wtedy człowiekiem dojrzałym. Nieskończenie cierpliwy, nigdy się nie śpieszył i nie znałem nikogo, kto by miał w sobie tyle dobroci i wyrozumiałości dla świata. Często służyłem mu za oczy do czytania, bo sam już nie widział drobniejszych liter. Słuchał uważnie, a pamięć miał tak dobrą, że umiał powtórzyć wszystko bez błędu. Ale nadal był mężczyzną sprawnym i dość silnym – czasami to ja więcej marudziłem w podróży niż on. Do karawany dołączał kto żyw, kto tylko miał nadzieję szczęśliwie zajechać do Turcji i wrócić do domu – Ormianie i Polacy, Wołosi i Turcy wracający z Polski, często nawet Żydzi z Niemiec. Wszyscy oni w końcu rozchodzili się po drodze, a przybywali inni.

      Szlak prowadził ze Lwowa do Czerniowiec, potem do Jassów wzdłuż Prutu i w końcu do Bukaresztu, gdzie był dłuższy postój. Tam postanowiliśmy odłączyć się od karawany i odtąd niespiesznie podążaliśmy tam, gdzie prowadził nas Bóg.

      Reb Mordke w czasie postojów dodawał do tytoniu, który paliliśmy w fajkach, małą grudeczkę żywicy, co sprawiało, że nasze myśli unosiły się wysoko i sięgały daleko, a wszystko wydawało się pełne ukrytego sensu, głębokich znaczeń. Stawałem nieruchomo, lekko unosiłem ręce i tak trwałem godzinami w zachwyceniu. Każdy najmniejszy ruch głowy odsłaniał wielkie tajemnice. Każde źdźbło trawy należało do najgłębszego systemu znaczeń, było nieodzowną częścią ogromu tego świata, zbudowanego przemyślnie i najdoskonalej, świata, w którym najmniejsza rzecz połączona jest z rzeczą największą.

      Za dnia krążyliśmy po uliczkach mijanych miasteczek w górę i w dół, wspinaliśmy się schodami, oglądaliśmy wystawione wprost na ulicy towary. Przyglądaliśmy się pilnie młodym dziewczynom i chłopcom, nie dla własnej jednak przyjemności, ale dlatego że byliśmy swatami kojarzącymi młodych. Mówiliśmy na przykład w Nikopolu, że jest w Ruse taki chłopiec, sympatyczny i uczony, ma na imię – weźmy – Szlomo i rodzice szukają mu żony posażnej i miłej. A w Krajowie mówiliśmy, że jest w Bukareszcie dziewczyna miła i dobra, posag wprawdzie nieduży, ale tak piękna, że oczy mrużyć trzeba, a jest to Sara, córka kupca СКАЧАТЬ