Надбярэзінцы. Фларыян Чарнышэвіч

Чтение книги онлайн.

      Стах, Ганка Пятроўская і Быліна разрыдаліся ўголас.

      XXIII. Сустрэча

      Шмат дзён Косцік жыў у пушчы пустэльнікам, ніяк не могучы набрацца адвагі. Еў яблыкі-дзічкі, картоплю, скрадзеную ноччу на полі, спаў у дуплах дрэваў і бураломах. Ён адчуваў усё большы страх перад наступствамі і ўсё больш падаў духам. Схуднеў, счарнеў, абтрапаўся, здзічэў хлопец.

      Але аднойчы ўранку ён прачнуўся, высунуў галаву з зарасніку – а побач бацька сядзіць. Сядзіць, курыць люльку і глядзіць на яго, а ў вачах слёзы. Косцік вылез і моўчкі сеў насупраць, чакаючы, пакуль бацька загаворыць. Хвілінаў пяць яны глядзелі адзін на аднаго, не кажучы ні слова, а потым стары пачаў першы.

      – Вось я дзіўлюся, – прамовіў ён, – ты ўжо такі дужы хлопец, а курыць яшчэ не ўмееш, нібы і не Васілеўскі зусім. Бяры, – кінуў ён сыну некалькі лістоў тытуню, – скруці цыгарку і запалі. Убачыш, адразу весялей зробіцца.

      Косцік пачаў круціць, а стары, хвілю счакаўшы, працягнуў:

      – Хлопча, чаму ты такі? Чаму ты мяне айчымам лічыш?

      – Вы ж, мабыць, ужо ведаеце, што я… – асекся хлопец.

      – Усё ведаю. Я тут бадзяюся, шукаю цябе, бядую па табе, галаву ламаю, а ты вось так. Навошта?

      Косцік кінуўся цалаваць бацьку рукі.

      – Татка! Я ж яго ненаўмысна, я яго зусім слаба стукнуў, а ён і паваліўся.

      – Ды не пра тое я. Трэба табе было стукнуць – ты стукнуў, такое з кожным можа здарыцца, але чаго ты тут валэндаешся і мне не паказваешся?

      – Баяўся я, татка, што вы мяне за гэта…

      – Значыць, я для цябе не родны бацька, а нейкі суччын сын? Ты на сябе паглядзі, да каго ты падобны! Чорны, абтрапаны, босы.

      – Падэшвы ў ботах паадставалі, дык я іх схаваў.

      – Ды чорт з імі, з ботамі! Дзякуй Богу, сам жывы.

      – Мяне ўжо шукаюць?

      – Ураднік два разы прыязджаў, але што з таго.

      – Ураднік? Значыць, той узводны памёр?

      – Гэтага сказаць не магу, не ведаю. Ромка на мінулым тыдні прыходзіў, дык сказаў, што калі і выжыве, то ўсё адно здурнее, бо чэрап праламаны ў яго.

      – Ромка Аленскі?

      – Так. Ад усёй грамады прыйшоў мне сказаць, каб, калі знайду цябе, рушыў да іх у акопы. Паведаміў, што адваката нейкага важнага хочуць для цябе наняць.

      – Не верце яму, татка, ён падступны. Мы з ім варагуем вельмі. От шэльма.

      – Думаеш? Калі ты супраць, я не пайду. Самі рады дамо, не бойся.

      – Можа, пакуль я тут, на фронце штось новае здарылася? Што ў газетах пішуць, што габрэі кажуць?

      – Нічога. Гавораць, фронт у Баранавічах так і стаіць.

      – То якой рады вы, татка, хочаце шукаць, што рабіць збіраецеся?

      – Паглядзім. Пакуль апранешся па-людску, абуешся, шалаш паставіш, возьмеш стрэльбу. Мы табе ежу будзем насіць, зажывеш як пан. А потым паглядзім.

      – Не прасяджу я доўга ў лесе.

      – Што, СКАЧАТЬ