Мой цвік (зборнік). Аляксей Палачанскі

Чтение книги онлайн.

      Шмат дзе яшчэ я спрабаваў прыладзіць свой цвік і знайсці яму месца. Спрабаваў прадаць яго і ўсё зніжаў цану, але ніхто нават не падыходзіў.

      Хацеў здаць у металалом – і там не атрымалася. Нават прапаноўваў аддаць у краязнаўчы музей у якасці экспаната. Нідзе не меў я поспеху. Мяне апанавала крыўда. Няўжо, няўжо я нічога ніколі не дасягну? Няўжо я не змагу дапамагчы грамадству, і маё імя не ўвойдзе ў гісторыю?

      Я ўжо вяртаўся, змаркочаны, дадому, як апынуўся побач з нейкім узгоркам і заўважыў на ім мітусню. Я падняўся на вяршыню і ўбачыў, як некалькі жаўнераў завіхаліся вакол чагосьці, не бачнага з-за шчыльнага натоўпу. Адзін з іх павярнуўся і заклапочана выгукнуў: “Ці ёсць у каго цвік?!” Я адразу ўскінуў руку і радасна азваўся: “Тут!” Людзі пачалі хвалявацца, пераглядацца ў няпэўнасці, твары іх спалатнелі. Жаўнер падышоў да мяне і бесцырымонна выхапіў цвік з маёй рукі. Я чакаў, што ён нешта скажа, а потым сам хацеў штосьці сказаць, але, падумаўшы, прамаўчаў. Пэўна ж, жаўнеры ведаюць, што робяць.

      Усё ж такі мне было цікава, для чаго ўрэшце прыдаўся мой цвік, і я спытаў у аднаго з мінакоў: “А што гэта за месца?” – “Галгофа”, – адказаў ён, адводзячы позірк убок, і хутка пакрочыў уніз па схіле.

      І я ішоў далей, у шырокі свет, пакінуўшы свой дом дзесьці ззаду. Мой цвік знайшоў сваё месца, і, магчыма, гэта была і не вельмі вялікая справа, але я веру, што дапамог змяніць свет да лепшага.

      Я іду, іду далей, высока ўзняўшы голаў, іду змяняць свет!

      Пад столлю

      Заходзячы ў пад’езд, прыгніцеся – столь тут нізкая, а сцены блізкія, ліпкія, дакранацца да іх вам наўрад ці захочацца. У кутах цемра, над галавой бегаюць прусакі, а доле – розная брыдота: міліцыя, дзеці. Тыя, у каго шыя прывыкла ўгінацца, спыняюцца ненадоўга, цікуюць ды шэпчуцца за паваротам. Тут усё звыкла, і звыкла страшна, без дня і ночы, увесь час хворае жоўтае святло. Цёмна-жоўтае, а часам чырвонае. Усе п’яныя, галава закруціцца, пакуль дападзеш да свайго паверха. Па лесвіцы, па пралётах, на якіх цябе быццам хапаюць за каўнер і цягнуць у супрацьлеглы бок, угару, носам па прыступках, што мільгацяць адна за адной, як шпалы з акна апошняга вагона – і новы рывок, такі злы, што і не ведаеш, як адказаць на яго. Тут цень, дым, тут нехта хаваецца, тут попельніца з кансервавай бляшанкі. Сусед выходзіць у пантофлях, высокі, згінаецца ўдвая. Калі звярнуцца да яго, ён не адказвае, а смаліць нешта між пальцаў, а пасля кідае і вяртаецца да сябе. Ён не можа нават грукнуць як мае быць дзвярамі, хіба што ляпнуць, дый то неяк глуха. Дзвярамі, сціснутымі, бы тое сэрца, дротам, прабітымі кнопкамі; гучна для іх сказана – дзверы. Нікуды яны асабліва не вядуць. У святле душнага пад’езда шукаю сваю скрынку.

      Нехта сказаў аднойчы, што Бога нельга замыкаць у скрыню. Бог – скрынкафоб, так і сказаў. А я таксама баюся. Што ж рабіць, калі не я першы, не я апошні. Як-небудзь перажыву, як-небудзь перацярплю.

      Мой нумар 71, ні больш СКАЧАТЬ