Ocak Sönmesin Diye - Lütfü Şehsuvaroğlu Kitabı. Hasan Yılmaz

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Dağı’nın tepesinde yatan bir kaya vardır. Ben onu hep Atatürk’e benzetirdim.

      O kaya bir yatır mıydı?

      Yok, öylesine bir kaya.

      Munzur Dağı’nın adını, orayı fetheden komutan Mansur’dan aldığı, sonra halk dilinde Munzur şekline dönüştüğü bir efsane şeklinde anlatılır. O açıdan yatır mı diye sordum. Şu anda o dağ çok güvensiz geliyor insanlara. Sizin çocukluğunuzun Munzur Dağı’nı siz nasıl görüyordunuz?

      Munzur Dağı, Erzincan’ın güneydoğusunu kapatan kocaman bir dağdır. Benim de küçüklüğümde arkadaşlardan bir çetem vardı; ok yapardık, yay yapardık, korulukta ağaçların üzerine ev yapardık, çocukluğumuzu o şekilde yaşardık. Şiirimde olduğu gibi Munzur Dağı’ndan hep atlıların indiğini hayal ederdim. Düşman askerleri Munzur Dağı’ndan inecek ve biz onlarla karşılaşacağız gibi hayal ederdim.

      Size bunu hayal ettiren neydi? Hangi saikle bu hayalleri kuruyordunuz?

      Bu hayallerin bugünkü terör olaylarına benzer olaylarla ya da bölücülükle bir ilgisi yok.

      Kuruçay’da Abdülhamit İzleri

      Hayır hayır! Bunun bir altyapısının olması lazım. Bir şeyler anlatılıyor olsa gerek. Birtakım masallar olabilir.

      Anneannem Kürt isyanını anlatırdı. O Kürt demezdi de Kurt derdi. Meşhur Kürt isyanı çıktığında -ki o isyanın bastırılmasında Topal Osman ile birlikte dedemin de rolü vardır- bizim Kuruçay küçük bir ilçeydi.

      Kuruçay demişken burada bir fasıl açmak istiyorum. Çünkü Kuruçay Abdülhamit’in kurduğu ilçelerden biriydi. Onun nedeni de Abdülhamit, Balkanlar’dan Türklük koparılınca Osmanlı’nın tekrar Anadolu’ya sığınmak zorunda kalacağını anladı ve Anadolu’yu ihya etmek istedi. Birçok yerde hükûmet konakları ve saat kuleleri yaptırdı. Mesaiyi öğrensin bu halk diye. Bugün de AKP’li belediyeler zırt pırt her meydana, kavşağa saat kuleleri yapıyorlar. Abdülhamit’i taklit ediyorlar.

      İttihat Terakki’nin devam ettirdiği politika bu muydu? Çünkü onlar da aynı politikayı sürdürdüler.

      Sarayın politikası bu. Neticede Balkanlar’dan koparılan bir devlet, imparatorluk bakiyesinin emperyal vizyonunu önce İslam’da aradı. Üç tarz-ı siyasetin Osmanlıcılıktan sonra ikinci ayağı İslamcılıktı. Arap ülkeleri de kopunca Turan bir ideal oldu kaçınılmaz olarak. Turancılık da İslamcılık demektir. Çünkü Turan’ın tamamı da Müslüman’dı. Batı emperyal vizyonunu Doğu’da yaşatacak bir vizyon nerede olacak? Turan’da olacak tabii… Enver Paşa’nın Sarıkamış’taki büyük yenilgisinden sonra bu vizyon ortadan kalktı (Kazansaydı Rus ordusu telef olacaktı. Moskova dâhil, Turan bizim olacaktı.). Maalesef hayal sükûtu…

      Büyük plan buydu…

      Yanlış da değildi. Ama yenilince reel politik zeminde Anadoluculuk ve Kemalizm geçerli oldu. Enver Paşa’nın programını Mustafa Kemal Anadolu’yu ayağa kaldırmak şeklinde uyguladı. Bu da Abdülhamitçiliğin devamıdır aslında. Gördüğün gibi, hepsi birbiriyle ilintili. Kuruçay da Abdülhamit’in reel politik planının bir parçası olarak kurduğu bir ilçeydi. Şimdi köy bile değil, mezralık kalmış. Hepsi İstanbul’a göç etmiş. İstanbul’da adı Kuruçay ile başlayan yedi sekiz tane dernek var. Bütün Kuruçaylılar İstanbul’dalar.

      Çocukluğumdan hatırlıyorum, Kuruçay’da bir çay vardı. Orada çimerdik. Kuruçay’ın caddesi vardı, hükûmet konağı vardı, cumbalı konakları vardı.

      Ilıca tarafında mı burası?

      Hayır, Erzurum tarafı değil, Sivas tarafı ama güneye Eğin’e doğru… Ilıca değil de İliç dersen, o Kuruçay’a bağlıydı, eskiden İliç diye bir şey yoktu. İliç sadece istasyondan ibaretti. Biz bazen o istasyona gider, oradan Kuruçay’a geçerdik. Kuruçay’da tayyör giyen hanımlar vardı. Cazibe merkezleri olarak planlanan tarım kentleri projesi var ya, Kuruçay öyle bir yerleşim yeriydi. Etraftaki 20 köyün cazibe merkeziydi. Hükûmet konağı, sağlık ocağı, okulu hep oradaydı. Abdülhamit’in icat ettiği bir ilçeydi. Tıpkı daha sonraki tarım kentleri, köy kentleri gibi. Civar köylerin sağlık hizmetlerini, eğitim hizmetlerini, tarım hizmetlerini orası sağlardı. Şimdi orası köy oldu, İliç ilçe oldu.

      Kuruçay’ın ilk belediye reisi de annemin babasıydı. Aslında anne tarafından dedemgil Eğin eşrafından. Kuruçay ilçe olarak kurulunca, Eğin’in eşrafı dedemin Eğin’e belediye reisi olmasını istemişler. Dedem orada hem müftülük hem de belediye reisliği yapmış. Eğin’de de bir konağımız var. Doğu Perinçek’in babası Sadık Perinçek var ya, o bizim komşumuzmuş. O zaman o da Eğin’de ikamet ediyordu. Onların da konağı vardı. O zaman Sadık Bey, Adalet Partisi’nden milletvekili idi. Yaz tatillerinde konaklarına gelirlerdi. Babamın arkadaşıydı, ailece görüşürlerdi. Sonra konaklarını sattıklarını öğrendik.

      “Özden” gazetesini çıkartan Abdülkadir Duru o zamanın meşhur bir şeyhi, tasavvuf büyüğü idi. O zaman çok öğrenci okuttu. Şimdi Eğin’in yukarısında Apçağa köyü var. Eğin’in eşrafının Apçağa’da konakları olur. Orası Eğin’in daha üstünde yayla gibidir. Onun da daha ilerisinde öğrencilerin kaldığı bir yurt yaptı Abdülkadir Duru. Şimdi Eğin’e gidenler orada misafir ediliyorlar.

      İstanbul’da Geçim Zordur

      Erzincan’dan sonra bildiğim kadar, sizin bir de İstanbul süreciniz var.

      Evet, babam vezne şefliğinden sonra 1965 yılında İstanbul’a tayin oldu. Orada şeker fabrikasının Beşiktaş’taki ambarın şefi oldu. Biz de Kadıköy’deki Ziverbey Köşkü’nün karşısında dört katlı bir apartmanın üçüncü katından bir daire almıştık. O zamanın en yüksek apartmanı idi. Şimdi en küçük apartman. Babamdan önce orada ambar şefliği yapan adam Amerika’ya gitmiş. Bir gemide iki rakamla oynasan zengin oluyorsun. Babam Kadıköy’de oturup her gün Beşiktaş’a gemiyle geçtiği için biz orada geçinemedik. İstanbul maceramız bir yılı doldurmadan babam tayin istedi.

      Ziverbey Köşkü’nde Cüneyt Arkın film çevirirdi. Ben o zaman beşinci sınıftaydım. Ziverbey Köşkü’nde ortada bel boyunda tahtalar vardı. Cüneyt Arkın gelirdi, o tahtalardan sıçrayarak takla atardı. Biz de “Cüneyt abi, Cüneyt abi!” diye bağırırdık. O gerçek parende atardı tahtaların üzerinden. Köşkün merdivenlerini tırmanır, orada kıza sarılırdı. Yılmaz Köksal da merdivenin altından bıyıklarını burardı. Hatırlıyorum, bu sahne belki on defa çekildi.

      Ziverbey Köşkü’nün arkasında bir de ilkokul vardı. Oraya giderdim. Ablalarım da Erenköy Kız Lisesine giderlerdi. O zaman bizim evden bakıldığında Yüksek İslam Enstitüsü inşaat hâlindeydi ve Göztepe Hastanesi de yapılıyordu. Oradan baktığımız zaman Erenköy’ü görürdük. Fenerbahçe stadyumunun olduğu yerde pazar yeri vardı ve annemle pazara giderdik. Tarihî çeşmeler vardı ve şırıl şırıl akardı. Biz sularımızı çeşmelerden doldururduk.

      İstanbul’un mesire yeri gibi olduğu bir dönemi anlatıyorsunuz.

      Benim çocukluğumdan СКАЧАТЬ