Bu hususta bk. G. Suprunenko, “Nekotorıye İstoçniki Po Drevney İstorii Kirgizov”, Materiyalı Po İstorii Kırgızov i Kırgızstana, II, Bişkek 2003, s. 217; N. Ya. Biçurin, Sobraniye Svedeniy o Narodah Obitavşih v Sredney Azii v Drevniye Vremena, Almatı 1998, s. 359.
2
Bu görüşler ve tespitler hakkında genel olarak bk. S. E. Yahontov, “Drevneyşiye Upominaniya Nazvaniya Kirgiz”, Sovetskaya Etnografya, II, Moskva 1970, s. 110-120; T. Tchoroev (Chorotegin), “The Kyrgyz”, History of Civilizations of Central Asia (ed. Chahryar Adle – İrfan Habib), V, Multiple History Series, Unesco Publishing’den ayrı basım, s. 109; M. Kocobekov, “Tarıhıy Ulamış, Salttuu Sancıradagı Kırgız Etnogoniyası”, Manas Universiteti Koomduk İlim-der Curnalı (Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi), I, Bişkek 2001, s. 50-55; V. Butanayev – Yu. Hudyakov, İstoriya Eniseyskih Kırgızov, Abakan 2000, s. 12-36.
3
Lowrence Krader, Social Organization of the Mongol-Turkic Pastoral Nomads, İndiana University Publications, Moutan Co – The Hague 1963, s. 179.
4
V. Radlov, İz Sibirii, Moskva 1989, s. 348-354.
5
Bu kaynaklar arasında Seyf ed Din Ahsikendi’nin “Macmu at Tavarih” adlı eserini zikretmek lazımdır. Bu hususta bk. Sayf Ad Din Ahsikendi, “Madcmu at Tavarih”, (Rusça terc. V. Romodin), Materiyalı po İstorii Kirgizov i Kirgizstana, Moskva 1973, s. 203-209.
6
Bu konuda bk. L. Ligeti, “Proishojdeniye Nazvaniya Kırgız”, Materyalı Mejdunarodnoy Arheologo-Etnologiçeskoy Ekspeditsii, Posvyaşennoy 2200-Letiyu Kırgızskoy Gosudarstvennosti, Bişkek 2003, s. 150-159.
7
Manas, (yay. B. M. Yunusaliyev), I, Frunze 1958, s. 246-248.
8
Sıma Tsyan, “Şi Tsi”, (Rusça terc. V. Taskina), Materiyalı Po İstorii Kırgızov i Kırgızstana, II, Bişkek 2003, s. 13.
9
Bk. A. Taşağıl, Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları (M.Ö. III-M. S. X. Asır), Ankara 2004, s. 73-85; G. Suprunenko, a. g. m., s. 217.
10
Ömürkul Kara Uulu, Köönö Türktör Tarıhı, Bişkek 1994, s. 46.
11
İbrahim Kafesoğlu, Türk Milli Kültürü, İstanbul 2000, 134-136; W. Bartold, Soçineniya, II/1, Moskva 1963, s. 485.
12
İbrahim Kafesoğlu, a. g. e., s. 135-140; L. Gumilev, Bayırkı Türktör, Bişkek 1999, s. 445.
13
N. Ya. Biçurin, a.g.e., s. 363-364.
14
W. Bartold, Kırgız Cana Kırgızistan Tarıhı Boyunca Tandalma Emgekter, Bişkek 1992, s. 27-30.
15
Raşid ad Din, Sbornik Letopisey, I, Moskva 1952, s. 150-151; Alaaddin Ata Melik Cuveynî, Tarih-î Cihangüşa, (Türkçe terc. M. Öztürk), Ankara 1998, s. 471; T. Tchoroev, a. g. m., s. 109.
16
E. Kıçanov, “Svedeniya v Yuan Şi o Pereseleniyah Kirgizov v XIII. Veke”, İzvestiya, Akademiya Nauk Kırgızskoy SSR, V/1, Frunze 1963, s. 63-65.
17
Muhammed Haydar Dulati, Tarih-i Raşidi, (Rusça terc. A. Urunbayeva), Almatı 1999, s. 420.
18
O. F. Akimuşkin, “Mogolistan, Mogolı i Kirgizı v Pervoy Polovine XVI-Veka”, Pismennıye Pamyatniki i Problemı İstorii Kulturı Narodov Vostoka, (XI. Konferans), I, Moskva 1975, s. 8-9.
19
İstoriya Kirgizskoy SSR s Drevneyşih Vremen do Naşih Dney, I, Frunze 1984, s. 443.
20
Muhammed Haydar Dulati, a.g.e., s. 436.
21
V. M. Ploskih, Kirgizı i Hokandskaya Hanstva, Frunze 1977, s. 60-90.
22
Burada adı geçen “Bulgaçı” kavminin kökeni hakkında yeterli bilgiler bulunmamaktadır. Ancak adı geçen kavmin içinde bulunan boy adlarının bugünkü Kırgızlar arasındaki bir çok uruu adları ile örtüşmesinden dolayı “Bulgaçı” kavminin Kırgızlar arasında yer aldığı, Kırgız tarihçileri tarafından genelde kabul edilmektedir. (İstoriya Kirgizskoy SSR, s. 395).
23
G. P. Suprunenko, “Siyuy Çji”, Materiali po İstorii Kırgızov i Kırgızstana, Bişkek 2003, s. 202.
24
Geniş bilgi için bk. M. Aytbayev, Kırgız Elinin Çıgışı Cönündö Legendalar, Kırgızistan İlimler Akademisi, El Yazılar Fonu, No. 4095, s. 41.
25
A. Mokeev, “Etapı Etniçeskoy İstorii i Sotsialnoy Organizatsii Kırgızskogo Naroda na Tyan Şane v XVI seredine XVIII. vv”, İzvestiya Akademiya Nauk, Seriya Obşestvennıh Nauk, I, Frunze 1991, s. 43-53.
26
Bu arada Kırgızlar arasındaki Kanat ile Kazaklar arasındaki Cüz kavramlarının birbirinden farklı olduğu belirtilmelidir. Kırgızları teşkil eden Kanatlar içindeki uruular (boylar) arasında sayı bakımından çok büyük bir farklılık yoktu. Buna karşılık Kazak Cüzlerini teşkil eden rular (boylar) arasında sayı bakımından önemli bir farklılık vardı. Muhtemelen Kazak Cüzleri, ruların sayıca az veya çok olmasından ve siyasî üstünlüğe sahip bulunmasından dolayı Ulu Cüz, Orta Cüz ve Kiçi (Küçük) Cüz olarak adlandırılmışlardır (Geniş bilgi için bk. M. Mukanov-V. Vostrov, Rodoplemennoy Sostav i Rasseleniye Kazahov, Alma Ata 1974, s. 114-188).
27
S. Abramzon, “Voprosı Etnogeneza Kirgizov po Dannım Etnografii”, Trudı Arheologo-Etnografiçeskiy Ekspeditsii, III, Frunze 1959, s. 31-44.
28
A. S. Sıdıkov, “Rodovoye Deleniye Kirgiz”, V.V. Bartoldu, Turkestanskiye Druzya, Taşkent 1927, s. 293. Kırgız uruuları, Sağ Kanat, Sol Kanat ve İçkilik adıyla bilinen temel bir yapılanma içinde olmasına rağmen Kırgızistan’ın kuzeyinde muhtemelen güneyde bulunanlara göre dağın arka tarafında kalmalarından dolayı Arkalık adıyla bilinenler de vardır.
29
Sayf ad Din Ahsikendi, “Madcmu at Tavarih”, s. 203-209.
30
G. P. Suprunenko, “Siyuy Çji”, s. 201-210.
31
Bu tablodaki uruuların gruplandırılması, Sayf ad Din Ahsikendi (“Madcmu at Tavarih”, s. 203-209), Ya. R. Vinnikov (“Rodo-Plemennoy Sostav i Rasseleniye Kirgizov na Territorii Yujnoy Kirgizii”, Trudı Arheologo-Etnografiçeskiy Ekspeditsii, I, Moskva 1956, s. 136-181) ve S. M. Abramzon (“Tunduk Kırgızstandın Kırgız Kalkının Etnikalık Kuramı”, Kırgız cana Kırgızstandın Tarıhı boyunça Tandalma Emgekter, Bişkek 1997, s. 636-769)’un tespitlerine göre yapılmıştır.
32
F. Efremov, Stranstvovaniye Filippa Efremova v Kirgizskoy Stepi, Buharii, Hivu, Persii, Tibet i İndii i Vozvraşeniye Ego Ottuda Çerez Angliyu v Rosiyu, Kazan 1811, s. 65-66.
33
M. Venyukov, Opıt Voyennogo Obozreniya Russkih Granits v Azii, II, Sankt Peterburg 1876, s. 110-124.
