Kırgız Konar Göçerleri. Baktıbek İsakov

Чтение книги онлайн.

      Sayak Uruu’nun alt birimlerinden olan Öydöçekti ile ilgili olarak şecerelerde Kaba’ya benzer bilgilerin verildiği dikkati çekmektedir. Bu bilgilerden anlaşıldığı kadarıyla, Öydöçekti’nin asıl adı Asake idi. Asake’nin Aydake, Kürön ve Moloy adlı üç kardeşi vardı. Bunlar arasında çıkan bir anlaşmazlık dolayısıyla Kayduulat adlı bir aksakala gidip, aralarındaki anlaşmazlığı halletmesini istemişlerdir. Aksakal da “Siz kardeşsiniz, kardeşlere karışamam, hatta damganız da aynı”144 diye onları geri göndermiştir. Buna razı olmayan Asake, kardeşleri ile aynı olan damgasını farklı bir konuma getirmek için, damgayı hayvanların kalçasına değil, kalçanın biraz üzerine vurmuş ve yerini değiştirmiştir. Kırgızca’da “üst” veya “yukarı” anlamına gelen “öydö” ve “damga vurmak” anlamına gelen “çegüü” veya “çekti” kelimelerinin birleşmesiyle veya Asake’nin damgasını yukarıya vurması yüzünden ona ve onun nesline Öydöçekti lakabı verilmiştir145.

      Sayakların alt birimi olan Şıkmamat adı ise Kaba adlı bir Sayak baatırının, bir Özbek kızla evlenmesi ve ondan doğan çocuğa Şayık Muhammed (Şeyh Muhammed) diye ad verilmesiyle ilişkilendirilmektedir. Bu ad, zamanla halk ağzından Şıkmamat’a dönüşmüştür146.

      Çekir Sayak’ın alt birimlerini oluşturan Üç Kurtka, Tügöl, Kudayberdi, Kurmankoco, Kudaş, Kulcıgaç, Çoro, Iman ve Ak kabak, Çekir Sayak’ın oğulları olarak bilinmekteydi. Burada uruunun bazı alt birimlerine girmeden önce “Çekir Sayak” hakkında bilgi veren şecerelere dikkati çekmek icap etmektedir. Buradaki bilgilere göre, Çekir Sayak’ın asıl adı Şakir idi. Halk arasında gök gözlü olanlara “Çekir” denildiği ve Şakir’in gök gözlü olması dolayısıyla böyle bir adı aldığı anlaşılmaktadır.

      Kurmankoco, kelime olarak “kurban” anlamına gelen “kurman