Чернобиль таваллоси. Светлана Алексиевич

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ ўртасида… Лекин у негадир тез тинчиди. Яширинди гўё. Бироқ ҳавода қандайдир нотинчлик кезарди… Кўчаларда… Сизга айтаман… Биз – русларнинг қўрқуви тушунарли, ҳатто қирғизларнинг ўзи ҳам қўрқарди… Уларда нон учун навбат кутишлар бошланди. Мана шу навбатларда: “Ўрислар, уйларингизга кетинг! Қирғизистон қирғизлар учун!” дея қичқиришар ва навбатдан чиқариб юборишарди. Ортимиздан қирғизчалаб яна нималардир – ўзимизга нон етмаяпти, яна буларни боқиш керак, деганга ўхшаш гапларни айтишарди. Уларнинг тилини яхши тушунмайман, бозорда савдолашиш, бирор нима сотиб олиш учун бир нечта сўзни биламан, холос.

      Ватанимиз бор эди, энди у йўқ. Мен кимман? Онам – украин аёли, отам – рус. Қирғизистонда туғилиб, вояга етганман, татарга турмушга чиққанман. Болаларим ким? Уларнинг миллати қанақа? Ҳаммамиз чатишиб кетганмиз, қонимиз аралашиб кетган. Паспортимизда мен ва болаларимни рус деб ёзишган, ўзимиз рус эмасмиз. Биз совет кишиларимиз! Бироқ мен туғилган ўша мамлакат энди йўқ. Биз ватан деб атаган жой ҳам, бир пайтлар ватанимиз мавжуд бўлган ўша давр ҳам энди йўқ. Биз энди учар кўрсичқонлардаймиз. Бешта болам бор: катта ўғлим саккизинчи синфда ўқийди, энг кичик қизим болалар боғчасига боради. Уларни бу ёққа олиб келдим. Ватанимиз йўқ, лекин ўзимиз мавжудмиз.

      Ўша ерда туғилдим, вояга етдим. Завод қурдим, у ерда ишладим. “Ўз еринг қаерда бўлса, ўша ёққа кет, бу ерлар бизники!” дейишди. “Бу ерда ҳамма нарса бизники”, деб, болаларимиздан бошқа ҳеч нимани олишга қўйишмади. Менинг ерим қаерда? Одамлар қоча бошлади. Йўлга тушишди. Ҳаммаси руслар. Совет одамлари. Улар ҳеч қаерда керакмас, уларни биров кутаётгани йўқ.

      Мен эса қачонлардир бахтли бўлганман. Ҳамма болаларим муҳаббатдан туғилган… Уларни шу тахлит туққанман: ўғил, ўғил, ўғил, кейин – қиз, қиз. Бошқа гапирмайман… Йиғлаб юбораман… (Лекин яна бир нечта сўз айтади.) Энди шу ерда яшаймиз. Бу жой энди бизнинг уйимиз. Чернобиль – бизнинг уйимиз. Ватанимиз… (Тўсатдан жилмаяди.) Бу ернинг қушлари худди ўзимиздаги қушлар каби. Ленин ҳайкали ҳам турибди… (Эшик олдида хайрлашади.) Эрталаб саҳардан қўшни уйдан болға билан тақиллатиб қолишди, деразага ёпилган тахтани кўчиришаётган экан. Бир аёлни учратдим. “Қаердан келдинглар?” – деб сўрасам, “Чеченистондан”, – деди. Бошқа индамади. Қора рўмол ўраган…

      Мени кўрган одамлар… ҳайрон бўлади… Тушунишмайди… Ахир болаларингни нима қиляпсан, уларни ўлдирасан-ку! Сен ўзингга қотилсан, дейишади. Болаларимни ўлдираётганим йўқ, уларни қутқаряпман. Мана, қирқ ёшимдаёқ сочимда биронта қора тола қолмади: оппоқ… Қирқ ёшда! Бир куни немис журналистини уйимизга олиб келишди ва у мендан: “Болаларингни ўлат ва вабо бор ерга олиб келармидинг?” деб сўради. У ёқдаги аҳволим ҳам ўлат ва вабо ичида қолгандек эди. Бу ердаги қўрқувни эса билганим йўқ. Кўрмаяпман. Хотирамда бунақа қўрқув йўқ…

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «Литрес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию СКАЧАТЬ