Танланган асарлар: Қиссалар. Чингиз Айтматов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ уришиб кетар, деб ўйлаган эдим. Уруш-жанжал ишқибозларидан эмасману, аммо юрагим шу даража азоб чекаётган эдики, ўзимни қўярга жой топа олмай турган эдим. Бироқ Жонтой хафа бўлишни хаёлига ҳам кетирмади:

      – Ҳечқиси йўқ! – деб тўнғиллади у. – Омон бўлсак, кўрармиз…

      Диспетчер хонасида ҳеч ким йўқ эди. Нима бало? Қаёққа йўқ бўлди у: ичкари киришим билан эшик ёпилди. Орқага ўгирилдиму кўкрагим Хадичанинг кўкрагига қадалиб, тўқнашиб қолдик. У бошини орқага ташлаб, эшикка суяниб турарди. Кўзлари киприклари остида чақнарди. Қайноқ нафаси юзимга уриларди. У менинг қучоқлаб олишимни, ўпишимни кутиб тургандек эди. Ўзимни тута олмай қолдим. У томон интилдиму, яна шу заҳотиёқ орқага тисландим. Бу гап қанчалик ғалати туюлмасин, мен ўша дақиқада ўзимни Асалимга хиёнат қилаётгандек ҳис этдим. Бундай фикрнинг жуда кулгили эканлиги хаёлимга ҳам келмади.

      – Нега чақирдинг? – деб сўрадим норози оҳангда.

      Хадича ҳамон менга жимгина боқиб турарди.

      – Гапир, нима? – дедим тоқатим тоқ бўлиб.

      – Наҳотки нимагалигини билмасанг? – деди у дили оғригандек. – Негадир қиё боқмайдиган бўлиб қолдинг. Ёки бошқа биронтаси топилиб қолдими?

      Мен довдираб қолдим. Нега мендан ўпкалаяпти? Қаёқдан била қолдийкин?

      Шу пайтда туйнукчанинг зулфини шиқиллаб қолди.

      Жонтой бошини тиқиб мўралади. У қисиқ кўзларини ўйнатиб тиржайиб турарди. Пойламоқчи бўлибди-да! Эҳ, кўнглимда нималар борлигини билганда эди, бундай қилмаган бўларди!

      – Марҳамат, ўртоқ диспетчер! – деди у ичиқоралик билан Хадичага қандайдир қоғозни узатаркан.

      Хадича жаҳл билан унга хўмрайиб қаради-ю, қоғозни олмади. Алам билан юзимга тўрсиллатиб гапира кетди:

      – Сен учун йўлланмани ким олади? Алоҳида таклиф қилишларини кутиб юрибсанми?

      Хадича қўли билан мени четлатиб, стол томон тез ўтди.

      – Ма! – деб йўлланмани узатди.

      Мен уни олдим. Эрталик йўлланма яна ўша колхозга берилган эди. Юрагим муз бўлиб кетди: Асалнинг қай аҳволдалигини кўрабила туриб, яна ўша ёққа бораманми… Нега ўзи доим мени колхозма-колхоз ҳайдашгани-ҳайдашган?

      Ғазабим қайнаб, қизишиб кетдим.

      – Яна колхозгами? Яна гўнгу ғишт ташишгами? Бормайман! – деб йўлланмани столга улоқтирдим. – Бас, шунча лой кечганим етар. Бошқаларни ҳам юборишсин!

      – Бақирма! Нарядинг бир ҳафталик! Лозим бўлса тағин юборишади! – деди Хадича менга.

      Мен эса хотиржамлик билан:

      – Бормайман! – дедим қатъий.

      Ҳар галгидек ҳозир ҳам Хадича бирдан шаштидан тушиб қолди.

      – Хўп, майли. Мен бошлиқлар билан гаплашиб кўраман, – деди.

      У столдан йўлланмани олди.

      «Демак, бормайдиган бўлдимми? – дея ўйладим мен. – Энди Асални ҳам ҳеч қачон кўрмайманми?» Баттарроқ қийнала бошладим. Негадир тезда ўз ҳукмимдан қайтдим-да, яна уёққа боришга аҳд қилдим. Агар шундай қилмасам, кейин умр бўйи афсусланиб юришим менга аён бўлди. «Майли, нима бўлса бўлсин, аммо бораман!..»

      – Майли, СКАЧАТЬ