Танланган асарлар: Қиссалар. Чингиз Айтматов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ остида Жонтой деган шофёр ивирсиб юрган эди. У чуқурдан бошини чиқарди-да:

      – Сенга нима бўлди, чиройли йигит? Хаёл суряпсанми? – деди масхараомуз тўнғиллаб.

      – Ҳа, пул ҳақида! – деб шартта кесдим гапини. Мен уни ёқтирмасдим, у уччига чиққан хасис, айёр ва ҳасадгўй йигит эди. У бошқаларга ўхшаб ётоқхонада турмасди. Аллақандай бир аёлникида ижарага турарди. Айтишларича, унга уйланишга ваъда берганмиш, нима бўлса ҳам уй-жойли бўлиб олади-да.

      Мен тескари ўгирилиб олдим. Ҳовлида, машиналар ювиладиган жойда йигитларимиз қий-чув кўтариб, ҳазил-ҳузул қилишяпти. Кимдир кабинага чиқиб олиб, навбат кутиб турган шофёрлар тўдасига қарата брандспойтдан вишиллатиб сув сепмоқда. Улар бутун автобазани бошларига кўтариб қаҳқаҳлашарди. Отилиб чиқаётган сув шунчалик кучли эдики, бориб урилган одамини бемалол гандираклатиб юборарди. Бояги йигитни кабина устидан туширишмоқчи бўлишар эди-ю, аммо у турган жойида ирғишлаб, гўё автоматдан ўқ ёғдираётгандек, кишиларнинг орқасига сув билан савалаб, бош кийимларини учириб юборар эди. Бирдан отилиб чиқаётган сув осмонга кўтарилди-ю, қуёш нурлари остида камалакка ўхшаб эгилиб туша бошлади. Қарасам, диспетчеримиз Хадича турибди. Сув эса унинг устидан учиб ўтмоқда. Бироқ у қимир этмасди. Хадича ўз қадр-қимматини биларди, ҳамманинг ўзига суқланиб қарашини ҳам сезарди. У ўзини қандай тутишни яхши билар, унча-мунча одамни ўзига осонликча яқин йўлатмасди. Ҳозир ҳам у ишонч билан ҳеч нарсадан чўчимай, қани сепиб кўр-чи, ожизлик қиласан, дегандек, парвойи фалак турарди. Этикли оёқларини кериб, шпилкаларни оғзида тишлаб, кулимсираганча уни сочларига қадарди. Майда, кумушсимон сув заррачалари унинг боши узра тушаётган эди. Йигитлар қаҳқаҳлашиб, кабина устидаги йигитни гижгижлашарди.

      – Хадичани чўмилтириб қўй!

      – Бир бопла!

      – Қўлидан келмайди!

      – Қочиб қол, Хадича!

      Йигит журъат эта олмай, отилиб чиқаётган сув оқимини юқорилатибпастлатиб ўйнарди. Унинг ўрнида мен бўлганимдами, бошидан оёғигача сувга чўмилтирардим, шунда ҳам у менга ҳеч нарса демаган бўларди, куларди қўярди, холос. Мен буни мақтанчоқлик қилиб айтаётганим йўқ. Хадичанинг бошқаларга қараганда менга қандайдир бошқача муносабатда эканини доим сезиб юрардим. У мен билан гаплашганда бошқачароқ: мулойим, сал тантиқроқ бўлиб қоларди. Ҳазиллашиб тегажоқлик қилсам ҳам, бошини силасам ҳам унга ёқиб кетарди. Унинг доим мен билан баҳслашиб, жанжаллашиб қолиб, яна дарҳол, ҳатто ноҳақ бўлсам-да, таслим бўлишини яхши кўрардим. Баъзан уни кинога олиб тушардим, уйи ётоқхона йўлида бўлгани учун кузатиб ҳам қўярдим. Унинг олдига, диспетчер хонасига тўппа-тўғри кириб бораверардим, бошқалар эса фақат туйнукча орқали мурожаат қилишарди.

      Аммо ҳозир Хадича ҳам кўнглимга сиғмасди. Майли, у эркалигини қилаверсин.

      Хадича сўнгги шпилкасини қадаб бўлди:

      – Бас, етар энди шунча ўйнашганинг! – деди у амирона.

      – Хўп бўлади, СКАЧАТЬ