– Ошо-ло-ол!
Ҳовлида боғлоқлиқ турган олапарнинг товуши Бойғозининг товуши билан баравар чиқди. Ҳовлининг хашак босиб қўйилган томонидан эркак кишининг товуши эшитилди:
– Қўй, олапар!
Бир чол сал энгашиб (таҳорат олган бўлса керак) қумғон кўтариб келарди. Яқинлашганда танишди. Муса мулланинг ўзи экан.
– Ассалому алайку-ум, оқсоқол, – деди Бойғози чўлоқ чўзиб.
– Ваалайкум… Келинглар, келинглар.
– Шу, оқсоқол, ошолол йиғиб…
Муса мулла бироз индамай турди-да, ҳа, деб ясама кулди.
– Биз чолу кампирда нима ҳам бўларди? Ўзимиз зўрға амал-тақал қилиб ўтирибмиз, – деди қумғонини тандир бошига қўйиб. – Пешонамизда битта сигиримиз бор. У ҳам Ғиёс кетгандан бери сути қочиб қолди. Кўрмайсанми, Бойғози болам, сигир боқиш ҳам қаёқдаги қаланғи-қасанғиларга топширилди.
Тўра турган жойида худди яшин ургандай тили калимага келмай қолди. «Демак, Сергей билан мен қаланғи-қасанғи эканмиз-да? Вой хасис чол-эй!
Енгини шимариб келган Бойғози чўлоқ ҳам нима дейишини билмай қолган эди. Тенгқур бўлганида роса боплардику-я. У, бунга гап айтиш бефойда, деб энди орқасига қайтмоқчи бўлиб турувди, ичкаридан Муса мулланинг кампири неварасини кўтариб чиқиб қолди. Бир қўлида тунука товоқ.
– Келинглар, болаларим, хуш келибсанлар, – деди кампир очиқ чеҳра билан. – Овқат қилмовдик, қатиқ бўлса ҳам олиб кетаверасизлар-да…
– Бўлаверади, шеше, минав қув шалингиздай, жўқ демесенгиз бўлғани, – деди Бойғози. У кампирдан миннатдор, чолдан хафа бўлиб, қатиқни пақирга ағдартирди-да, чолга хайр ҳам демай чиқиб кетди. Навбатдаги ҳовлига етгунча у миқ этмади. Галдаги дарвоза олдига борганида, бу индамаслигим Тўраларга таъсир қилмасин дедими, тағин шўхлиги бошланди:
– Ошолол!
Кўп куттирмай ичкаридан бир кампир чиқди, қўлида заранг, оғзи тўла дуо:
– Худоё умрларингдан барака топинглар. Жуда яхши ўйлабсизлар, озгина қўғирмоч қилувдим, қани, халтангни оч, болам, – деди Тўрага яқинлашиб. У қўллари титраб, халтага қўғирмочини ағдарар экан, тинмай дуо қиларди: – Илоё юртимизга қасд қилганлар паст бўлсин…
Чолидан аллақачон айрилган, иккита азаматини урушга жўнатган бу кампир бояги Муса мулланинг тамоман акси эди. Қизиқ дунё эканда!
Улар ҳалиги кампирнинг ёнгинасидаги ҳовлига киришди. У Мастура янганинг ҳовлиси эди. Ишдан энди қайтиб келган бўлса керак, ўчоғининг тўқитқасидан гувлаб чиқаётган олов қарийб ҳовлининг ярмини ёритиб турар, ўзи тандир устида нимадир қилар, атрофида майда-чуйда уч-тўрт бола гирдикапалак бўлиб, қийқиришар эди. Кирувчилар яқинроқ боришиб қичқиришди:
– Ошолол!
Мастура СКАЧАТЬ