Lecz siÄ™ jedzeniem.. Haylie Pomroy

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ „Powinien pan jeść…”.

      Klient: „Co mam zrobić z tym okropnym PMS-em [zespołem napięcia przedmiesiączkowego]?”.

      Ja: „Powinna pani jeść…”.

      Klient: „Co mogę zrobić, by obniżyć za wysoki poziom cholesterolu?”.

      Ja: „Powinien pan jeść…”.

      Klient: „Mój lekarz powiedział, że mam stan przedcukrzycowy. Co robić?”.

      Ja: „Powinien pan jeść…”.

      Klient: „Co mam zrobić, jeśli ciągle jestem głodny?”.

      Ja: „Powinien pan jeść…”.

      Klient: „Czy jest jakiś sposób na uniknięcie chorób przewlekłych, które prześladują moją rodzinę?”.

      Ja: „Tak! Powinien pan jeść…”.

      Na moich forach ludzie ciągle dzielą się historiami o swojej walce z problemami zdrowotnymi i o tym, jakie odnoszą sukcesy. Niektórym brakuje energii albo po prostu kiepsko się czują, choć lekarzom nie udaje się wykryć żadnych nieprawidłowości. Inni zmagają się z tyciem albo zmianami wyglądu, których nie rozumieją i nie akceptują. U części zdiagnozowano cukrzycę albo stan przedcukrzycowy, chorobę autoimmunologiczną, podwyższony cholesterol, nadciśnienie albo chorobę wieńcową. Jeszcze inni wpadli w depresję albo miewają napady paniki. Mimo tych różnic jednak wszyscy chcą wiedzieć jedno: „Co takiego mam zrobić, co pomoże w moim konkretnym przypadku?”. Odpowiedź brzmi: „Musisz jeść tak, by przywrócić równowagę, a przez to naprawić swój metabolizm i odzyskać zdrowie”.

METABOLIZM

      Metabolizm ma wpływ na każdy, najmniejszy nawet, aspekt organizmu, od kości i ścięgien, przez włosy, skórę i paznokcie, po nastrój, działanie układu odpornościowego, wytwarzanie hormonów stresu, przetwarzanie cholesterolu, popęd płciowy, pamięć i zdolności poznawcze. Tym terminem określamy ogół procesów, poprzez które ciało przyswaja substancje z zewnątrz i przekształca je w energię, zużywając je do odnowy lub naprawy. Nasz metabolizm to sposób, w jaki nasze niepowtarzalne ciało adaptuje się do środowiska, w którym żyjemy. To sposób przetwarzania tego, co zjadamy. By móc działać, organizm musi przyswajać pożywienie i przetwarzać je, wychwytując to, co mu potrzebne, a usuwając to, co szkodliwe. Potem te potrzebne elementy powinien wykorzystać do naprawy, odnowy i naładowania cię energią. Służą temu liczne skomplikowane mechanizmy biochemiczne, które działają bez przerwy.

      Słowo „metabolizm” pochodzi z greckiego metabolismos, czyli „przemiana”. Sama koncepcja ma zatem w sobie dynamizm. Jeśli zmienia się otoczenie, w którym żyjemy (np. przechodzimy na inną dietę, jesteśmy wystawieni na działanie toksyn lub stresu, musimy dźwignąć coś ciężkiego albo szybko podbiec, nie dosypiamy, a nawet gdy tylko dostrzegamy zmiany w swoim życiu), zmienia się też metabolizm, dzięki któremu możemy się do tych rewolucji dostosować. Metabolizm jest szybki, a to dla wszystkich dobra wiadomość, bo oznacza, że możemy się nauczyć, jak go zmieniać. Gdy mamy wpływ na metabolizm, możemy zmienić praktycznie wszystko, co dotyczy działania naszego organizmu. Jedyne, czego potrzebujemy, to wsłuchać się w to, co mówi nam nasze ciało, a potem dostarczyć mu najważniejszych mikroskładników niezbędnych do osiągnięcia zamierzonego celu.

      Podstawowe elementy metabolizmu są takie same u wszystkich, ale u każdego mamy do czynienia z dalece posuniętą indywidualizacją. Sposób, w jaki organizm reaguje na to, co je, jest niepowtarzalny. Wiadomo przecież, że ta sama kanapka zadziała zupełnie inaczej na organizm mojej dziewięćdziesięcioletniej babci ważącej ledwie 40 kg, a inaczej na 25-letniego ciężarowca, którego masa przekracza setkę. Każde z nich ma zupełnie inny metabolizm, a co za tym idzie, zupełnie różne potrzeby żywieniowe. Każde więc musi jeść co innego, by pozostać w dobrym zdrowiu.

      To, co jemy, i energia, jaką pozyskujemy z pożywienia, określa, jak działa nasz metabolizm. Można powiedzieć, że organizm najpierw sprawdza, co ma do dyspozycji, a dopiero potem zabiera się do pracy. Metabolizm to sposób, w jaki ciało robi to, co ma do zrobienia. Poznaj siebie, a poznasz swój metabolizm i dowiesz się, co powinieneś jeść. Nie powiesz mi przecież, że ktoś z chorobą wieńcową powinien jeść to samo co diabetyk, a osoba z depresją to samo, co ktoś, kto chce poprawić swój rekord w bieganiu albo nieco podkręcić atmosferę w sypialni. Jeśli porównalibyśmy ciało do samochodu, można by powiedzieć, że nic nie da zatankowanie wozu najlepszym paliwem na świecie, jeśli silnik się zatarł, bo i tak nigdzie nie pojedziemy. Auto nie ruszy również, jeśli nalejemy benzyny do silnika Diesla. Naszym paliwem jest żywność; silnikiem – metabolizm; a zdrowie to osiągi. Nawet najlepszy silnik można zrujnować niewłaściwym paliwem.

CZYM SĄ SZLAKI METABOLICZNE?

      Jeśli przyjmiemy, że metabolizm to nasz silnik, szlaki metaboliczne są jak jego części – świece, zawory i korbowody. To dzięki nim metabolizm działa – to one przekształcają pokarm w energię, pozwalają na ruch albo odnowę. Szlaki metaboliczne przekształcają jedne substancje w drugie, bioaktywne, a przez to użyteczne dla ciała. Każdy szlak obejmuje cykl reakcji chemicznych, a ich ogólna suma składa się na… metabolizm właśnie.

      Szlaki metaboliczne określają czas życia hormonu albo składnika odżywczego. Mają wpływ na tworzenie i dojrzewanie czerwonych i białych krwinek. Regulują to, w jaki sposób przechowujemy albo spalamy krążącą we krwi glukozę, a także decydują, czy trafi ona do mózgu, czy też zmieni się w tłuszcz. Działanie szlaku metabolicznego zależy od wydzielania enzymów i hormonów, od tego, czy zostaną one uaktywnione w wątrobie, czy znajdzie się receptor, który ten aktywny hormon przyjmie, i od miliona innych zmiennych. Każdy z tych etapów jest zależny od dostępności składników odżywczych, a zatem ma nań wpływ to, co jemy i co robi z tym nasz metabolizm. To, jak się czujemy czy kiedy jemy, może sprawić, że przyswojone składniki odżywcze wejdą w ten, a nie inny szlak metaboliczny.

      Zaburzenia metaboliczne, do których należy cukrzyca czy podwyższony poziom cholesterolu, to w rzeczywistości efekt zniszczenia albo dysfunkcji jednego z setek szlaków metabolicznych (a na każdy poznany przez naukę szlak przypada zapewne setki takich, których nie wyjaśniono albo nawet nie mamy o nich pojęcia). To nie jest coś, w co wierzą tylko dietetycy i specjaliści medycyny alternatywnej. To coś, co przyznają poważne organizacje rządowe, takie jak National Institutes of Health czy National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, które określają cukrzycę i otyłość mianem „chorób metabolicznych”2, oraz National Heart, Lung, and Blood Institute, który wymienia otyłość brzuszną, wysoki poziom trójglicerydów (to rodzaj tłuszczów występujących we krwi), niski HDL („dobry” cholesterol), nadciśnienie i wysokie stężenie glukozy we krwi na czczo wśród „metabolicznych czynników ryzyka”3. Nauka wie, że metabolizm bezpośrednio wiąże się z otyłością, że nadmiar tłuszczu w organizmie zmienia metabolizm, zna też sposób, w jaki ciało reaguje na dostarczane pożywienie4, ma też świadomość, że to, co zmienia metabolizm5, w tym zmiany diety6, ma bezpośredni wpływ na wydolność fizyczną.

      Żaden z tych czynników nie działa jednak w oderwaniu od innych. Ciało to złożony, żyjący organizm, a zmiany metabolicznych СКАЧАТЬ